نامگذاری
نام هرمز بنا بر منابع تاریخی در قدیم «هورموغ» بوده که در گویش بومی لارستانی به معنای نخل است.[۱][۲] و همچنین در گویش بندری موغ به معنای نخل است. از سویی این واژه میتواند از ترکیب هور+موغ (موغستان) به معنی آبراهه موغستان (ایالت قدیم جنوب ایران یا میناب کنونی) ساخته شده باشد.
شباهت ظاهری تلفظ امروزی یعنی هرمز با نام اهورامزدا باعث شده در میان عوام ارتباطی میان این دو نام تصور شود که این تصور مبنایی در شواهد تاریخی ندارد.
مشخصات جغرافیایی
نقشه جغرافیایی تنگهٔ هرمز
طول این آبراه ۱۵۸ کیلومتر، عرض بین ۵۶ تا ۱۸۰ کیلومتر میباشد. ژرفای تنگه هرمز به دلیل شیب تند کف آن از قسمت شمال به جنوب متغیر است، به طوری که نزدیکی جزیره لارک، در حدود ۳۶ متر و در ساحل جنوبی و در نزدیکی شبه جزیره مسندم ۱۸۰ متر است. قوس آن رو به شمال و بهطرف درون فلات ایران قرار دارد و در نتیجه بیشترین خط ساحلی آن در راستای کرانههای ایران قرار گرفتهاست.
اهمیت ژئوپولتیک
همچنین ببینید: جنگ نفتکشها
نقشه خطوط کشتیرانی تنگهٔ هرمز
این تنگه در طول تاریخ شاهد منازعات بینالمللی بسیار میان پادشاهان ایران همچون نادرشاه و شاه عباس و محمدرضا پهلوی و حکومت جمهوری اسلامی ایران با بیگانگان همچون اسپانیائیها، پرتغالیها و اخیراً آمریکاییها بوده است.
تنگه هرمز دومین تنگه بینالمللی پرتردد دنیاست. هر روز حدود ۱۶٫۵ تا ۱۷ میلیون بشکه نفت خام (برآورد ۲۰۰۶) که معادل ۴۰ درصد کل نفت حمل شده توسط نفتکشها و نزدیک به ۲۵ درصد کل عرضه جهانی نفت است از این آبراه عبور میکند. حدود ۶۸ درصد ذخایر شناختهشده نفت و گاز دنیا در خلیج فارس قرار دارد و امنیت تنگه هرمز نقش کلیدی در تأمین بیوقفه انرژی دنیا دارد. بیشتر این نفت به بازارهای آسیا، ایالات متحده و اروپای غربی میرود و ۷۵ درصد نفت خام ژاپن از این مسیر وارد میشود. بیشتر صادرات نفت خام در مسیرهای بسیار طولانی از طریق نفتکشهای بسیار بزرگ انجام میشود که توانایی حمل بیش از دو میلیون بشکه در هر سفر دارند.
حکومت ایران در موارد متعددی تهدید به بستن تنگه هرمز کردهاست. بر اساس یک سناریو این کار از طریق مینگذاری سطح دریا و سپس استفاده از موشکهای ضدکشتی کروز و زیردریاییهای کوچک برای اختلال در عملیات مینروبی انجام میشود. به گفته جامعه اطلاعاتی آمریکا، ایران توانایی بستن تنگه هرمز را برای مدت کوتاهی دارد. با این حال برخی چنین عملی را غیرمنطقی میدانند چرا که تقریبا تمام نفت ایران از طریق این تنگه صادر میشود و دولت آمریکا نیز انتظار عملی شدن چنین تهدیدی را ندارد چراکه بیشترین آسیب را به خود ایران وارد خواهد کرد
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%...B1%D9%85%D8%B2