شادی بازار سرمایه و نگرانی بازار پول
تهران - ایرنا - هرچند بالا بودن نرخ سود سپرده های بانکی دلیل افت پیاپی شاخص بورس اعلام شده و بازار پول نیز برای بهبود این وضعیت تصمیماتی را در خصوص تعدیل نرخ سود سپرده ها اتخاذ کرده اما بانکداران به خصوص بانک های خصوصی این روزها نگران خروج سپرده های مردمی از این بازار هستند.
به گزارش روز دوشنبه ایرنا، سقوط و روند نزولی شاخص بورس و اوراق بهادار در هفته های گذشته سبب شد تا دولتمردان تصمیم به حمایت از این بازار بگیرند و حتی علی طیب نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی در جلسه ای با مسئولان شبکه بانکی از آنان خواست از بازار سرمایه حمایت کنند.
در همین جلسه بود که قرار شد بازار پول چهار هزار میلیارد تومان برای حمایت از بازار سرمایه به آن کمک کنند و مقرر شد در راستای حمایت از بازار سرمایه، صندوق مشترک توسعه بازار سرمایه تقویت و وجوهی به بورس تزریق شود.
با انتشار این اخبار و حمایت اولیه بازار پول شاخص ها در بازار سرمایه روندی معکوس به خود گرفت و صعودی شد تا آنجا که شاخص کل در روز (شنبه)گذشته شاهد بیشترین افزایش در سال ۹۳ بود و رشدی معادل 1423 واحدی را تجربه کرد.
اما قدم بعدی بازار پول نیز برگزاری نشستی فوق العاده برای تغییرات نرخ سود بانکی بود البته وضعیت بازار سرمایه تنها دلیل برگزاری این نشست نبود زیرا مسابقه بانک ها برای افزایش نرخ سود سپرده های بانکی که از ماه های پایانی سال گذشته آغاز شده بود نگرانی های زیادی را برای بازار پول ایجاد کرده بود.
این نگرانی به میزانی بود که عبدالناصر همتی مدیرعامل بانک ملی در روزهای پایانی سال گذشته گفته بود که سال 93 سالی سخت برای نظام بانکی کشور با توجه به نرخ های سود تعیین شده در بانک ها است.
اما در روزهای گذشته طیب نیا مرد اول اقتصاد ایران نیز درباره وضعیت و آینده نرخ سود بانکی گفت: با توجه به روند کاهشی نرخ تورم قاعدتا نرخ سود بانکی روند نزولی خواهد داشت.
طیب نیا با اشاره به اینکه روند افزایش نرخ تورم در کشور در سال های اخیر بی سابقه بوده است، افزود: در شرایطی که نرخ تورم بالاست نرخ سود اسمی هم افزایش یابد، اما با توجه به روندی که در ماه های اخیر آغاز شده و تورم به سرعت کاهش پیدا کرده، قطعا نرخ رشد سودها در آینده ادامه پیدا نخواهد کرد.
وی از کاهش نرخ سود بانکی خبر داد و گفته بود: براساس برنامه ریزی های شورای پول و اعتبار، نرخ سود در سیستم بانکی در بخش سپرده ها و تسهیلات کاهش خواهد یافت.
وزیر اقتصاد تصریح کرد: روند نرخ سود در آینده با آنچه که در گذشته اتفاق افتاد، متفاوت خواهد بود و جاذبه سرمایه گذاری در بازار بورس نیز در مقایسه با دیگر بازارها افزایش خواهد یافت.
اما ولی الله سیف رییس کل بانک مرکزی با نظری متفاوت خواستار انتظام بخشی نرخ سود بانکی توسط بانک ها بود و حتی هشدارهایی را به آنان داد.
البته در این میان شورای پول و اعتبار نیز تعدیل نرخ سود سپرده های بانکی را در دستور کار اولین جلسه خود قرار داد اما این جلسه بدون هیچ مصوبه ای پایان یافت.
در نهایت رییس کل بانک مرکزی تصمیم گرفت برای پایان دادن این مناقشه پس از برگزاری نشستی با بانکی ها، تعیین نرخ سود سپرده ها را به خود آنها واگذار کند و از آنها خواست تا پیشنهادات خود را به بانک مرکزی اعلام کنند.
بانک ها نیز پس از برگزاری نشستی در نهایت پیشنهاد تعیین دامنه 10 تا 21 درصدی را به بانک مرکزی ارایه کردند.
حال پیشنهاد تعیین دامنه نرخ سود روی میز رییس کل بانک مرکزی است و بازار پول و سرمایه در انتظار تصمیم بانک مرکزی برای آینده نرخ سود بانکی است.
در همین خصوص طهماسب مظاهری رییس کل اسبق بانک مرکزی معتقد است: بیش از آنکه نرخ تعیین شده برای نرخ های سود بانکی اهمیت داشته باشد، آشفتگی بوجود آمده در نظام نرخ سود ایراد دارد و باید از بین برود.
به گفته وی در حال حاضر هر بانک و موسسه ای با پرداخت نرخی برای سپرده ها و ارائه طرح های مختلف اقدام به جذب سپرده می کند و در واقع این نظام از هیچ نظمی پیروی نمی کند بنابراین مسئولان بانک مرکزی باید در قالب وظیفه نظارتی خود بانک ها را مجبور کنند تا براساس نظم و انضباط اقدام به جذب سپرده نمایند.
رئیس کل اسبق بانک مرکزی با اشاره به اینکه ادامه این آشفتگی تنها به ضرر تولید و مردم تمام می شود، گفت: بانک مرکزی باید در این بخش، نظارت عملیاتی و جدی تری اعمال کند. وظیفه بانک مرکزی در این شرایط مونیتورینگ و نظارت بر عملکرد بانک ها و موسسات مالی و اعتباری است.
مظاهری در پاسخ به این پرسش که آیا کاهش نرخ سود بانکی، سرمایه ها را به سمت بورس هدایت خواهد کرد، اظهار داشت: در مجموع بازار پول و سرمایه و نرخ سود بانکی و بورس با یکدیگر ارتباط دوسویه دارند و از هم تاثیر می پذیرند ولی ارتباط آن ها یک به یک نیست.
وی توضیح داد: این بدان معناست که لزوماً کاهش نرخ سود بانکی باعث سرازیر شدن سرمایه ها به بورس نمی شود چرا که بورس از عوامل متعددی تاثیر می پذیرد. با وجود این، مقام های بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی باید برای ایجاد تعادل میان این دو بخش سیاست های خود را با هم هماهنگ کنند.
اما ابراهیم رزاقی کارشناس مسایل اقتصادی در گفت و گوبا خبرنگار ایرنا، گفت: از آنجا که نرخ تورم در کشور در حدود 35 درصد است نرخ سود پیشنهادی بانکداران (10 تا 21 درصد) منجر به خروج سرمایه ها از نظام بانکی می شود.
وی با اشاره به بالا بودن حجم نقدینگی در بخش خصوصی، اظهار داشت: مهمترین مساله در کشور انتظارات تورمی است و بسیاری از افراد نیز تابع بحث انتظار تورمی هستند.
رزاقی پیشنهاد داد: دولت برای بهبود وضعیت تولید به تولیدکنندگانی که از تسهیلات بانکی استفاده می کنند یارانه پرداخت کند و نرخ سود سپرده ها را تغییر چندانی ندهد.
این کارشناس مسایل اقتصادی تصریح کرد: تا زمانی که نرخ تورم در کشور بالا و در حدود 35 تا 40 درصد باشد صاحبان سرمایه با نرخ های سود سپرده 20 درصدی رغبتی برای سپرده گذاری در بانک ها ندارند.
وی گفت: برای جلوگیری از خروج سپرده های بانکی ابتدا باید آرامش در اقتصاد حاکم شود و سپس نسبت به کاهش نرخ سود سپرده های بانکی اقدام کرد.
اما در مقابل حامد ستاک کارشناس بازار سرمایه نیز در این خصوص به خبرنگار ایرنا، افزود: در حالت کلی سپرده گذاری در بانک ها به عنوان رقیبی برای سایر بازارها است به طوری که هرگونه خروج نقدینگی از بازارهای موازی نظیر بازار پول و سایر بازارها به نفع بازار سرمایه است.
وی ادامه داد: به نظر می رسد نرخ جدید سود سپرده ها با توجه به وضعیت کلی کسب و کار کشور باعث پایین آمدن بهای تمام شده پول برای بانک ها خواهد شد و همین امر موجب پایین آمدن نرخ سود برای تسهیلات گیرندگان خواهد شد.
ستاک نرخ تورم را از مهمترین عوامل در تعیین نرخ سود سپرده ها عنوان کرد و گفت: با توجه به چشم انداز کاهش تورم پایین آمدن نرخ سود سپرده های بانکی نیز منطقی به نظر می رسد.