بدعت جدید گمرک در اعلام آمار صادرات غیر نفتی
آمار صادرات میعانات گازی منفی بود، کرباسیان حذفش کرد!
تراز: برخی کارشناسان نسبت به دستکاری آماری دولت اعتراض دارند و بر این عقیده هستند که دولت نباید در هیچ دوره‌ای، آمار صادرات میعانات گازی را در گزارش آماری صادرات غیرنفتی کشور لحاظ کند، اما به هرحال چند دوره‌ای بود که به دلیل برخی منافع و مثبت نشان دادن عملکرد دولت در خصوص تجارت خارجی، این آمارها اعلام می‌شد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تراز ،یکی از مهم‌ترین معضلات رجوع‌کنندگان به آمارهای منتشره از سود نهادهای دولتی متغیر بودن آنهاست که افراد را با مشکل روبه‌رو می‌کند. حال با توجه به جدیدترین آمار گمرک در ارتباط با تجارت خارجی به خوبی می‌توان این امر را فهمید که تناقض در آمارهای منتشر‌شده چند ماه اخیر به خوبی مشهود است و دولت‌ها هر زمان که به نفع‌شان است، برخی کالاها را در تعیین آمارهای تجارت خارجی وارد و هر زمان که به منافع‌شان آسیب برسد، آنها را حذف می‌کنند.
در حالی که آمارهای تجارت خارجی مربوط به چهار ماهه سال‌جاری رشد قابل توجهی را نشان می‌دهد، برخی کارشناسان بر این عقیده هستند که چند نکته منفی در این آمار وجود دارد. به عقیده رییس کنفدراسیون صادرات ایران، میانگین قیمت کالاهای صادراتی در چهار ماهه سال‌جاری رشد داشته ولی نسبت به سال قبل که ۵۰۰ دلار بوده، کاهش نشان می‌دهد که به معنای صادرات کالاهایی با ارزش افزوده پایین‌تر است و دولت باید برای این موضوع فکری بکند، در عین حال متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی ۱۲۹۲ دلار شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که ۱۵۰۰ دلار بوده است، گویای این است که واردات ایران بیشتر متوجه کالاهای واسطه‌ای تولید و نیز اقلام اساسی بوده و کمتر کالای ساخته‌شده، وارد کشور شده است. وی همچنین معتقد است کاهش مداوم واردات، سیگنال خوبی برای اقتصاد ایران نیست.
برخی کارشناسان نیز نسبت به دستکاری آماری دولت اعتراض دارند و بر این عقیده هستند که دولت نباید در هیچ دوره‌ای، آمار صادرات میعانات گازی را در گزارش آماری صادرات غیرنفتی کشور لحاظ کند، اما به هرحال چند دوره‌ای بود که به دلیل برخی منافع و مثبت نشان دادن عملکرد دولت در خصوص تجارت خارجی، این آمارها اعلام می‌شد.
قاچاق، سهم واردات رسمی را گرفت
صادرات چهار ماهه ایران آن‌طور که آمارهای گمرک نشان می‌دهد، ۱۶ میلیارد و ۳۰۸ میلیون دلار بوده که از نظر وزنی ۳۷/۳۶ درصد رشد مثبت و از نظر ارزشی ۱۱/۲۱ درصد رشد مثبت داشته است. در مقابل، واردات در چهار ماهه به ۱۲ میلیارد و ۸۶۵ میلیون دلار رسیده که از نظر وزنی ۸۰/۱۲ رشد منفی و از نظر ارزشی ۱۲/۷ رشد منفی را نشان می‌دهد. بر این اساس متوسط هر تن کالای صادراتی ۳۹۶ دلار و هر تن کالای وارداتی ۱۲۹۲ دلار بوده است.
در همین راستا محمد لاهوتی، رییس کنفدراسیون صادرات ایران با اشاره به افزایش صادرات کالاهای با ارزش افزوده کمتر در چهار ماهه ابتدای امسال گفت: کاهش قاچاق متناسب با واردات نیست و واردات غیررسمی، سهم واردات رسمی را گرفته است.
رییس کنفدراسیون صادرات ایران افزود: اقلام عمده وارداتی ایران در چهار ماهه ابتدای سال‌جاری را برنج، ذرت دامی، سویا، کنجاله، قطعات خودرو و لاستیک و اقلام صادراتی را پتروشیمی، میعانات گازی و سایر کالا تشکیل می‌دهند. البته سایر کالاها غیر از اقلام ذکر‌شده، ۶۵ درصد سبد صادراتی را تشکیل می‌دهند در حالی که قبلا این رقم ۵۰ درصد بوده است.
وی تصریح کرد: بازارهای صادراتی کالاهای ایرانی را نیز در مدت چهار ماهه کشورهای چین، امارات متحده عربی، کره‌جنوبی، ترکیه و هند تشکیل می‌دادند که این نشان‌دهنده اضافه شدن کشور کره به پنج کشور اول طرف تجارت ایران است بنابراین به نظر می‌رسد پیام خوبی را به بخش تجارت خارجی کشور منتقل می‌کند چراکه بازارهای جدید را بعد از برجام برای کالاهای صادراتی خود تجربه می‌کنیم.
به گفته لاهوتی، میانگین قیمت کالاهای صادراتی در چهار ماهه سال‌جاری رشد داشته ولی نسبت به سال قبل که ۵۰۰ دلار بوده، کاهش نشان می‌دهد که به معنای صادرات کالاهایی با ارزش افزوده پایین‌تر است و دولت باید برای این موضوع فکری کند، در عین حال متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی ۱۲۹۲ دلار شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که ۱۵۰۰ دلار بوده گویای این است که واردات ایران بیشتر متوجه کالاهای واسطه‌ای تولید و نیز اقلام اساسی بوده و کمتر کالای ساخته‌شده، وارد کشور شده است.
وی معتقد است در تحلیل آماری تجارت خارجی ایران چند نکته منفی وجود دارد که باید به آن اشاره کرد به این معنا که کاهش مداوم واردات، سیگنال خوبی به اقتصاد ایران نیست به خصوص اینکه در سال ۹۴ نیز کاهش واردات را تجربه کرده‌ایم و حتی سال ۹۳ نیز واردات، رشد منفی داشته است بنابراین اکنون که واردات ایران نسبت به سال گذشته هفت درصد رشد منفی دارد، یعنی کالاهای خط تولید و واسطه‌ای کمتر وارد شده‌اند بنابراین شرایط تولید خوب نیست.
لاهوتی خاطرنشان کرد: از آن طرف وقتی نگاهی به آمار واردات کالاهای قاچاق می‌کنیم، درست است که کاهش قاچاق داشته‌ایم ولی کاهش قاچاق متناسب با واردات نیست و همین امر نشان‌دهنده این است که اگرچه فضا برای واردات تنگ‌تر شده ولی برای قاچاق کماکان فضا مساعدتر است. این از نکات منفی است که باید به آن توجه کرد.
رییس کنفدراسیون صادرات ایران گفت: رشد صادرات کشور که ۲۱ درصد عنوان شده، بیشتر مربوط به معدن است چراکه سال گذشته صادرات معدنی ۴۰ درصد کاهش را نسبت به سال ۹۳ تجربه کرده بود، اما در سه ماهه ابتدای سال‌جاری، صادرات معدنی نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۴۷ درصد رشده داشته است. البته معدن یکی از جاهایی بود که در سالهای گذشته با ممنوعیت، محدودیت و وضع عوارض مواجه شد که این سیاست‌ها، ضرر هنگفتی را متوجه این بخش کرد ولی بعد که سیاست‌ها عوض و سیاست‌های دیگری جایگزین آن شد، صادرات با ارزش افزوده بالاتر صورت می‌گیرد و به نظر می‌رسد نتایج آن در آمارها خود را نشان داده است.
وی اظهار داشت: با به وجود آمدن ستاد اقتصاد مقاومتی و ورود معاون اول رییس جمهور به رونق صادرات و برخی موارد همچون تسعیر نرخ ارز و موانعی که سر راه صادرات بود و حتی بسته مشوق‌های صادراتی، اوضاع صادرات بهتر شده و صندوق ضمانت صادرات هم قرار است خدمات جدیدی ابلاغ کند، بنابراین همه چیز دست به دست هم داده که شرایط بهتر شود اما به شرط اینکه شرایط مناسب برای صادرات کماکان ادامه یابد، می‌توانیم به هدف در نظر گرفته شده برای رسیدن به صادرات ۵۰ میلیارد دلاری در سال‌جاری برسیم.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران با تاکید بر اینکه پشتیبانی ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی باید ادامه یابد، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه دولت به دنبال تک‌نرخی کردن ارز است، باید نرخ را بر اساس واقعیت موجود واقعی و تک‌نرخی کند و از کاهش قیمت ارز از حد کنونی در یکسان‌سازی نرخ بپرهیزد در غیر این صورت شوک و تکانه جدیدی به موضوع صادرات وارد می‌شود.
دستکاری آماری
نمایه‌های آماری چهار ماهه تجارت خارجی توسط گمرگ جمهوری اسلامی ایران، افزایش ۲۱ درصدی صادرات غیرنفتی کشورمان را نشان می‌دهد. اما این افزایش آماری صادرات، خود نکته جالبی دارد و آن اینکه دولت در تازه‌ترین تغییرات خود در شیوه اعلام این آمارها، تصمیم گرفته میعانات گازی را به دلیل کاهش محسوس این محصول حذف کند. البته برخی از کارشناسان هم بر این باورند که دولت نباید در هیچ دوره‌ای، آمار صادرات میعانات گازی را در گزارش آماری صادرات غیرنفتی کشور لحاظ کند اما به هرحال چند دوره‌ای بود که این آمارها اعلام می‌شد.
در عین حال باید این نکته را هم در نظر گرفت که از آنجا که میعانات حدود ٣٠ درصد از صادرات غیرنفتی را شامل می‌شود، هر زمان که قیمت میعانات نسبت به سال قبل رشد دارد، سهم آن در آمارهای انتشار یافته قرار می‌گیرد تا رشد صادرات را نشان دهد و هر زمان که نقش موثری ندارد، حذف می‌شود. حال اینکه در این چهار ماه گذشته از سال ۹۵، قیمت میعانات گازی افت کرده است و این محصولات هم، از آمار صادرات غیرنفتی حذف شده و دیگر نامی از آن دیده نمی‌شود.
مجیدرضا حریری، نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و چین، در ارتباط با حذف میعانات گازی از آمار انتشار یافته توسط گمرک به میزان گفت: اتفاقی که در آمار سه ماهه منتهی به خرداد ماه رخ داده است، نشان‌دهنده این امر بود که میعانات گازی در صادرات غیرنفتی کشور لحاظ می‌شد اما در سه ماهه نخست امسال به دلیل کاهشی بودن قیمت این میعانات که با کاهش ۳۵ درصدی مواجه بود، عوامل انتشار‌دهنده آن را از آمار چهار ماهه تجارت خارجی کشور حذف کرده‌اند و با این روند، افزایش محسوسی را در تجارت خارجی غیرنفتی نشان می‌دهند.
وی با بیان اینکه با رشد منفی میعانات گازی، دولت آن را از آمار گمرک که گزارش چهار ماهه اخیر را نشان می‌دهد، حذف کرده افزود: به صورت اصولی این امر که میعانات گازی نباید در تجارت غیرنفتی قرار بگیرد، درست است اما اینکه دولت با اضافه کردن میعانات به آمار نشان داد که صادرات غیرنفتی آنها چند میلیارد دلار است و حالا با اثر منفی ۳۵ درصد با رشد منفی صادرات غیرنفتی این اثر را از آمار منتشره حذف کردند، این کار درستی است ولی نباید از آن سوءاستفاده شود. اگر تا پایان سال هم این آمار به همین صورت منتشر شود، در انتها به نظر می‌رسد به هدف تعیین شده که صادرات باید به ۶۰ میلیارد دلار برسد، نخواهیم رسید.
نایب رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین خاطرنشان کرد: در طرفی دیگر و در آمارهای موجود چهار ماهه اخیر، ۳۵ درصد از صادرات غیرنفتی کشور را پتروشیمی تشکیل می‌دهد که اگر مانند سابق، میعانات را تاثیر می‌دادند؛ حتما آمار نشان می‌داد که ۶۰ درصد از صادرات را مواد نفتی تشکیل می‌دهد که البته صادرات پتروشیمی کشور هم در واقع، فقط اتانول است که اگر بخواهیم در مورد لحاظ کردن صادرات پتروشیمی در صادرات غیرنفتی کمی با دولت مسامحه کنیم، یعنی مواد خام را صادر کرده‌ایم.
وی تصریح کرد: این امر به خوبی نشان می‌دهد که با این شعار که صادرات غیرنفتی افزایش پیدا کرده است، غریبه هستیم و باز هم صادرات غیرنفتی کشور به نحوی مرتبط با حوزه نفت هستند؛ در حالی‌که صادراتی قابل افتخار است که متکی به تکنولوژی و نیروی کار باشد اما در حال حاضر ایران برای هر تن صادرات حدود ۳۶۰ دلار به دست می‌آورد و آنچه وارد می‌کنیم در هر تن، منجر به پرداخت ۱۳۰۰ دلار هستیم. یعنی محصولی که می‌فروشیم یک‌چهارم هزینه‌ای است که خرج می‌کنیم و نشان می‌دهد این امر که کالا را به صورت تقریبا خام می‌فروشیم و به جای آن محصولاتی را خریداری می‌کنیم که از ارزش افزوده بالایی برخوردار هستند.
http://www.taraznews.com/content/152241
پاسخ با نقل قول
نوشته اصلی توسط ایرج سابق
