عمادی: عراق، عربستان و روسیه در حال جایگزینی نفت ایران هستند
عراق به سریلانکا پیشنهاد داده که حاضر است به جای ایران، مقدار قابل توجهی از نیازهای نفتی آن کشور را تامین کند.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، روزنامههای محلی در سریلانکا، از قول مقامهای رسمی آن کشور نوشتهاند که سریلانکا ازحدود ۱۰ روز دیگر، به واردات نفت از ایران پایان خواهد داد.
در گفت و گو با مهرداد عمادی، مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا، نخست از او پرسیدیم؛ عراق، آن اندازه آمادگی دارد تا در بازارهای نفتی، جایگزین ایران شود؟
مهرداد عمادی: در شش ماه اخیر تولید نفت عراق به طرز بسیار بسیار چشمگیری بالا رفته و در چهارچوب این افزایش تولید الان یک فرصت بسیار کمیابی برای عراق فراهم شده است.
با توجه به اینکه کیفیت نفت عراق نزدیک به کیفیت یک نوع از نفت نیمه سنگین ماست و عراق دارد با کشورهایی که وارداتشان وابسته به نفت ایران بوده و الان با توجه به فرا رسیدن فصل تحریم ها دچار اشکال خواهند شد، ارتباط برقرار می کند تا نفت خود را جایگزین صادرات نفت ایران کند.
یعنی به جز سریلانکا کشورهای دیگری هم هستند که عراق در مورد صدور نفت با آنها وارد مذاکره شده است؟
بله. مهم تر از سریلانکا از نظر میزان فروش نفت باید به کره جنوبی اشاره کنم که عراق هفت روز پیش این اطمینان را به کره جنوبی داد در صورتی که محدودیت های صادراتی در مورد فروش نفت ایران کره جنوبی را دچار اشکال کند، با توجه به کیفیت ویژه نفت ایران، عراق به سرعت حاضر خواهد بود که جای نفت خالی ایران را پر کند.
به نظر من در دراز مدت آن بسیار مهم تر خواهد بود. برای اینکه هر گاه کره جنوبی خرید نفت خود را از ایران متوقف کند، کالاهای صنعتی بسیار مهمی که ما در چارچوب تجارت پایاپای از کره می گیریم، دیگر در دسترس ما نخواهد بود.
این مسئله فقط از بین رفتن و متوقف شدن فروش نفت نیست بلکه تامین نیازها و کالاهای صنعتی ما به شدت دچار وقفه خواهد شد.
آیا افزایش تولید عراق و آمادگی این کشور برای صادرات بیشتر، همچنین آمادگی عربستان سعودی برای جایگزینی ایران ممکن است هندی ها و چینی ها را هم متقاعد کند که آنها هم نفت شان را به جای ایران از این کشورها تامین کنند؟
ما می بینیم که عربستان از ژوئیه ۲۰۱۱ تا به حال سه بار با مقامات چینی در مورد کم کردن نگرانی آنها درباره محدودیت های واردات نفت از سوی ایران در تماس بوده است. چینی ها هم کمابیش این مسئله را پذیرفته اند که اگر این سناریو جدی شود، عربستان جایگزین ایران خواهد بود. اما در مورد عراق هم همان طور که شما اشاره کردید یک داستان مشابه در حال مدیریت شدن است.
اما یک مسئله که کمتر به آن اشاره شده این است که از نظر کیفیت نفت صادراتی ایران یک جانشین وجود دارد که جزو کشورهای اپک نیست، بلکه نفت اورال روسیه است که روس ها با آرامش و کم سر و صدا دارند آن را جایگزین نفت ما برای پالایشگاه های اروپا می کنند. نفتی که ما به پالایشگاه های اروپا می دهیم چیزی حدود ۱۹ درصد سولفور دارد. سولفور نفت عربستان خیلی از آن بالاتر است و نزدیک ترین کیفیت نفت به ما نفت اورال روسیه است.
روسیه بدون اینکه هیچ اطلاعیه ای بدهد، بدون اینکه در این مورد اطلاع رسانی کرده یا مصاحبه ای کند، دارد جانشین نفت ما می شود. به نظر من وقتی نفت روسیه جانشین نفت ما شود، بسیار مشکل خواهد بود که ما بخواهیم در اتحادیه اروپا با روس ها رقابت کنیم.
آن گونه که مقام های جمهوری اسلامی می گویند اگر ایران در مورد صدور نفت دچار مشکل شود، قیمت های جهانی نفت آن قدر بالا می رود که برای مشتری ها قابل صرفه نیست. ولی با جایگزین شدن روسیه، عربستان سعودی و عراق به نظر شما چشم انداز قیمت نفت چگونه خواهد بود؟
اشاره مهم تری که باید بکنم در مورد نکته ای است که کم به آن اشاره می شود و آن این است که الان ۱۷ روز است که عرضه در بازار نفت بیشتر از تقاضا بوده است. چون زمستان به شکل زودرسی در اروپا دارد تمام می شود و مصرف روزانه انرژی در اروپا به شدت کاهش پیدا کرده است. خرید نفت در اروپا هم برای تامین مایحتاج انرژی در سه ماه آینده کاهش پیدا کرده است.
من تصور می کنم که اگر این وضعیت ادامه پیدا کند و ما برای پنج هفته دیگر این افزایش عرضه را شاهد باشیم، خواهیم دید که قیمت نفت آن حدی که انتظار می رفت که به خاطر محدودیت های تحمیل شده بر ایران بالا نرود.
این خودش باز هم خبر خوبی برای ایران نخواهد بود. برای اینکه نشان می دهد که بالاخره بازار توانسته است با هزینه بسیار کم جای نفت ایران را پر کند. هر جوری که من به این داستان تضاد فعلی و تنش ها نگاه می کنم، می بینم که هزینه اصلی را متاسفانه ما داریم در ایران پرداخت می کنیم. که این هزینه شاید سال های سال بر اقتصاد ما تحمیل شده و ادامه پیدا کند.