خطرات انتقال آب دریای خزربه فلات مرکزی ایران
محمود احمدی نژاد امروز رسماً در استان ساری طرح شیرین سازی و انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران را افتتاح کرد.
این طرح شامل ساختن تأسیسات شیرین سازی آب با ظرفیت دویست میلیون مترمکعب در سال در نزدیکی شهر ساری است و همچنین دربرگیرندۀ احداث شبکۀ انتقال آن بهشهر سمنان با دویست هزار نفر جمعیت در حاشیۀ کویر است.
به گفتۀ رسانه هایایران هدف از اجرای این طرح تأمین آب آشامیدنی و طرح های آبیاری و صنعتی است.
دولت محمود احمدی نژاد اجرای این طرح را به ارزش یک میلیارد دلار بهقرارگاه خاتم الانبیا وابسته به سپاه پاسداران ایران واگذار کرده است.
مجید نامجو وزیر انرژی در دولت دهم گفته است که اجرای این طرح دو سال به درازا خواهدکشید.
شبکۀ انتقال آب باید از میان رشته کوه های البرز در حاشیه دریای خزرعبور کند. محمود احمدی نژاد در سخنان امروزش گفت که او طرح هایی نیزبرای شیرین سازی آب های جنوبی ایران در خلیج فارس و انتقال آن به مناطق کویری، مرکز و جنوب این کشور دارد.
اولین بار طرح انتقال آب دریای مازندران به نواحیمرکزی ایران، در زمان ریاست جمهوری علی اکبر هاشمی رفسنجانی و در قالب طرح انتقالآب این دریا به کرمان، زادگاه رئیس جمهوری وقت ایران، مطرح شد.
کارشناسان محیط زیست معتقدند که اجرای طرح انتقالآب دریای خزر بدون مطالعات لازم دربارۀ اثرات احتمالی زیست محیطی آن صورت گرفته است.آنان معتقدند که اجرای این طرح می تواند نتایج مخربی برای محیط زیست دریای مازندران و مسیرهای انتقال آب دربرداشته باشد.
کارشناسان نگرانند که اجرای این طرح خود دریای خزر را به سرنوشتی مشابه دریاچه ارومیه محکوم کند. دکتر مهران افخمی کارشناس آلودگیهای آب گفته است که نخستین مانع اجرای این طرح، انتقال آب از ۲۶ متری زیر سطح دریاهای آزادجهان به ۱۰۰۰ متری بالای این سطح است.
وی تاکید کرده است که احداث تونلها و خطوط انتقال آب به نواحی مرکزی و خشک ایران عملاً زیستگاه این مناطق را به دو بخش تقسیم میکند که ممکن است به مهاجرت گونهها و بر هم خوردن نظم زیستگاههای طبیعی این مناطق منجرشود.
وی یکی دیگر از مشکلات این طرح را شوری آب دریای مازندران و احتمال انتقال اینشوری به منابع طبیعی و آبی اطراف این دریاچه و در نتیجه تهدید نظم طبیعی این مناطق می داند.
دکتر اسماعیل کهرم، کارشناس محیط زیست نیز در همین زمینه گفته است که به دلیل حجم شوری آب دریای خزر و هزینههای شیرین سازی آن این طرح از نظر اقتصادیبا صرفه نیست به ویژه اینکه به دلیل جنس غیرقابل کشت غالب خاک های استانهای مرکزی ایران این آب نمی تواند مصارف کشاورزی داشته باشد.
کارشناسان دیگر معتقدند که استخراج منابع آبی دریای مازندران ممکن است به بروز مشکلات حقوقی و اعتراض پنج کشور ساحلی دریای خزر بیانجامد که در بهره برداری از آب و منابع دریای خزر سهیم هستند.
دکترطاهر محمدی، کارشناس آسیای مرکزی معتقد است که اجرایی شدن طرح انتقال آب دریای خزرتوسط ایران ممکن است دیگر کشورهای ساحلی این بزرگترین دریاچۀ جهان از جمله قزاقستان و ترکمنستان را به انجام اقدامات مشابه وادار کند.
دکتر مهران افخمی در اینباره گفته است که باتوجه به بسته بودن دریای خزر طرح بهره برداری از آبهای آن منجر به پسروی آباین دریا و بروز مشکلات عدیده از جمله در بنادر آن خواهد شد.
کارشناسان معتقدند که به جای اجرای طرح های پرهزینه و پرخطری نظیر انتقال آب دریای خزر به دیگر نقاط کشور دولت می تواند طرح های جایگزین نظیر بازیافت آب های هدر رفته در مناطق شهری از جمله تهران را به اجرا بگذارد.