۱۲ شهريور ۱۳۹۳ (۲:۵۶ق.ظ)
شرايط مساعد بين المللي ايران و دور زدن تحريم ها در زمستان قاره سبز
گروه اقتصاد سياسي
به گزارش خبرگزاري موج، در شرايطي که با وجود جريان داشتن مذاکرات هسته اي، کشورهاي غربي و به ويژه آمريکا به وضع تحريم هاي اقتصادي عليه ايران ادامه داده و تلاش دارند دسترسي ايران به منابع مالي بين المللي را قطع کنند، شرايط متحول بين المللي فضاهاي جديدي را براي دور زدن اين تحريم ها و مقابله با اقدامات غرب براي ايران فراهم مي کند. البته استفاده از اين فضاها به پويايي ديپلماسي کشور چه از نوع سياسي و چه از نوع اقتصادي آن وابسته است.
با اين حال شرايط امسال اروپا متفاوت تر از سال هاي گذشته خواهد بود. بالا گرفتن اختلافات روسيه و غرب و زايش مسائل جديد از کنار آن مي تواند براي کشورمان که تحت فشار تحريم هاي ظالمانه قرار دارد فرصت هاي تازه اي خلق کند. اين مسائل زماني اهميت دوچندان مي يابد که دريابيم ايران در طول يکسال گذشته به خوبي توانسته است حقانيت خود را مذکرات هسته اي براي جهان ثابت کند و فضاي کنوني هم اکنون به گونه اي است که مجادله سياسي آمريکا تنها مانع اصلي شکل گيري مراوادات اقتصادي اروپا با ايران است.
از سويي ديگر نياز اروپا در بخش انرژي به نفت و گاز روسيه و واهمه آنکه اين کشور از نفت و گاز خود به عنوان اهرم فشار استفاده کند خصوصا در فصل زمستان، نگراني هايي را براي دولت هاي اروپايي خصوصا اروپاي شرقي دوچندان مي کند.
هم سويي اتحاديه اروپا با آمريکا در تحريم روسيه با نگراني هاي فراواني براي اروپا همراه است. هر تحريمي عليه روسيه، با هدف آسيب وارد کردن به اقتصاد آن کشور، در واکنش به اقداماتش در اوکراين، به تحريم کنندگان نيز آسيب مي رساند. آنچه بي درنگ به ذهن مي آيد تحريم انرژي روسيه است، که تقريبأ دو سوم درآمد صادراتي اين کشور و حدود يک سوم کل درآمد ملي اين کشور را شامل مي شود. در عين حال کشورهاي اتحاديه اروپا براي تأمين حدود يک سوم انرژي مورد نياز خود، به روسيه وابسته هستند. در هر بحثي درباره تأمين انرژي اروپا، ايران به عنوان يک بازيگر عمده مطرح مي شود. ايران چهارمين دارنده بزرگ ذخاير نفتي و دومين دارنده ذخاير گاز طبيعي در جهان است. درست است که غرب ايران را تحت تحريم قرار داده و بازار جهاني دسترسي کاملي به نفت و گاز ايران ندارد، اما؛ دولت ايران مي خواهد توليد نفت و گازش را افزايش دهد و روانه بازار جهاني کند. بايد بپذيريم که پيدا کردن جايگزين براي تأمين انرژي مورد نياز اروپا هميشه به آساني و به سرعت امکان پذير نيست؛ زيرا به شبکه هاي توزيع انرژي و ظرفيت پالايشگاه ها بستگي دارد. منابع انرژي ايران يکي از راه حل هاي ميان مدت است.
در واقع بحران بخش انرژي اروپا در سال هاي قبل که هنوز منازعات روسيه و اروپا بالا نگرفته بود نشان داد که کشورهاي قاره سبز در فصل سرما به شدت آسيب پذير هستند و کشورهاي صاحب منابع سوختي؛ از جمله ايران در اين فصل ها به راحتي مي توانند از اين کشورها امتياز بگيرند. اين موضوع در حالي مطرح مي شود که بر اساس پيش بيني ها و با توجه به شرايط تحريم هاي سياسي اتحاديه اروپا در مورد سوخت ايران، زمستان امسال براي شهروندان اروپايي با توجه به تصميمات دولتمردانشان سخت تر به نظر مي رسد. اگرچه اين مسأله در سال هاي قبل نيز وجود داشت، اما؛ با بحران اوکراين و اصطکاک روابط اقتصادي-سياسي روسيه و غرب اين چالش بيش از پيش نمايان مي شود و به عبارتي تحريم ها، ارمغان کيميابي سوخت را براي غرب همراه مي آورد.
از سوي ديگر نبايد از اين مسأله هم چشم پوشي کرد که براساس آمار، تفاوت مصرف سوخت در اروپا در فصل زمستان نسبت به فصول گرم سال چيزي در حدود 10 ميليون بشکه برآورد مي شود که اين مسأله مي تواند براي اين کشورها بحران شديدي ايجاد کند؛ چرا که معمولا با فرا رسيدن فصل سرما و ميزان شدت آن، هميشه مقدار سوخت مورد نياز متغير بوده و اصلا نمي توان پيش بيني کرد که امسال هم مانند سال گذشته تفاوت مصرف اروپايي ها از 10ميليون بشکه در روز فراتر نرود. در همين راستا و با توجه به همين مسائل به نظر مي رسد که ايران با تداوم چنين روندي برنده اين ماجرا خواهد بود؛ چرا که با کشاندن اين فضاي تنش آلود به فصل زمستان اروپا نمي تواند با توجه به وضعيت زمستان سال هاي پيش مقاومت چنداني داشته باشد.
اين اتفاق در شرايطي رقم مي خورد که در دو سال اخير موج نارامي ها و اعتراضات مردمي، اروپا را فرا گرفته ودر صورت بروز کوچکترين اتفاقي در شرايط سخت زمستان اروپا اين اعتراضات بيشتر خواهد شد که اين موضوع دول اين کشورها را با بحران جدي روبه رو خواهد ساخت. اعتراضاتي که در يک سال اخير نسبت به ماجراي تقابل با ايران به دليل بي علت دانستن اين تقابل، گسترش يافته است؛ چرا که گويي شهروندان قاره سبز برعکس سران دولت هاي اين کشورها به اين موضوع باور دارند که عامل اصلي تنش در مقابل ايران و مشکلات ناشي از آن که زندگي آنها را هم فرا گرفته تخلفات سران دولت هاي اروپايي و فشارهاي غير منطقي و غير قانوني آنها بر ايران است.
در واقع با قرار دادن اين مسائل به مانند پازلي در کنار هم اين موضوع در نخستين گام، به ذهن متبادر مي شود که تا چندماه آينده و با فرارسيدن فصل زمستان دول غربي به طور مشخص تري به اشتباهات خود در سياست هايشان خصوصا در قبال ايران پي خواهند برد؛ خصوصا آن زماني که نتايج مذاکرات هسته اي همچنان در هاله اي از ابهام باقي بماند. به واقع در اين گير و دارهاي سياسي، اروپا بيشترين فشارها را تجربه خواهد کرد، فشارهايي که بدون ترديد مردم معترض اروپا در آن دولت مردانشان را همراهي نخواهند کرد. اين عدم همراهي در شرايطي پيش بيني مي شود که احتمال افزاش قيمت نفت روز به روز بيشتر از سوي تحليل گران مورد توجه قرار مي گيرد.
در پايان بايد گفته شود اگر چه تحريم ها اجازه فروش نفت وگاز ايران را نمي دهد، اما؛ آنچه مي تواند در برهه فعلي و در دور زدن از تحريم ها به ياري ايران بشتابد در سه مورد خلاصه مي شود. تشديد فضاي تنش آلود روسيه و غرب، مبهم ماندن نتايج مذاکرات هسته اي ايران و 1+5 و شروع فصل زمستان است. اروپاي غربي هم اکنون خود را براي کمبود نفت و گاز ارسالي از سوي روسيه و يافتن جايگزين هاي ديگري، از جمله نروژ و الجزاير و يا واردات گاز طبيعي مايع آماده کرده است. اما براي کشور هاي اروپاي شرقي و مرکزي اين اتفاق يادآور سال هاي ۲۰۰۶ و ۲۰۰۹ کمبود سوخت در سرماي شديد و به دنبال عدم توافق روسيه و اوکراين بر سر بهاي گاز است. نياز شديد اروپا به سوخت روسيه از طريق اوکراين موجب متضرر شدن کشور هاي اين منطقه براي بار ديگر در فصل سرد مي شود. بنابراين در چندماه پيش رو، امکان شگل گرفتن واردات نفت و گاز از کشورهايي همچون ايران که در دايره تحريم قرار دارد به مقصد کشورهاي اروپايي و از راه هاي مختلف بسيار بالاست. - See more at: http://www.mojnews.com/fa/Miscellane....HAr8BV42.dpuf