بررسی اثر سه عامل مهم بر سودآوری شرکت های پالایشگاهی
تاثیر حذف 26% سهم صندوق توسعه ملی، کسر مالیات بر ارزش افزوده و افزایش نرخ ارز مرجع بر روی EPS سال 92 شرکت های پالایشگاهی
در چند ماه اخیر سهام شرکت های پالایشگاهی به دلایلی که قصد بررسی آنها را داریم مورد توجه اهالی بازار سرمایه بوده اند.سوای از سرمایه گذاری های اخیری که در این صنعت و در راستای افزایش تولید و افزایش بهره وری صورت پذیرفته است،افزایش نرخ ارز و بحث کسر مالیات بر ارزش افزوده ی این شرکت ها از بهای تمام شده و احتمال حذف سهمی که از فروش صادراتی برخی از آنها به صندوق توسعه ملی تعلق می گیرد، باعث اقبال به سهام این شرکت ها شده است. با توجه به رويكرد شركت های پالایشگاهی جهت خريد خوراك و تحويل فرآورده ها به نرخ 95 درصد فوب خليج فارس، نوسانات نرخ ارز بر روي سود آوري تأثير خواهد داشت، ولي با توجه به اينكه بهاي تمام شده و درآمد فروش هر دو تحت تأثير اين نوسان قرار مي گيرند، ريسك نوسان هاي ارز در اين زمينه مصون سازي شده و افزایش نرخ ارز موجب افزایش سودآوری این شرکت ها خواهد شد. به طوریکه افزایش نرخ ارز مرجعموجب افزایش سود شرکت ها خواهد شد. با پیشرفت روند خصوصی سازی و برداشته شدن سایه قوانین دولتی ، سودآوری شرکت های پالایشگاهی نیز تحت تاثیر قرار می گیرد. یکی از این قوانین تخصیص 23 درصد منابع حاصل از صادراتبه صندوق توسعه ملی می باشد که تاثیر قابل توجهی بر روی سود شرکت های صادراتی مانند لاوان و بندر عباس دارد.این درصد برای سال 92 به 26 درصد افزایش پیدا کرده است و حذف آن می تواند تاثیر بسیار خوبی بر افزایش سودآوری این شرکت ها داشته باشد. یکی دیگر از موارد تاثیر گذار بر روی سود سهام شرکت های پالایشگاهی، بحث مربوط به مالیات بر ارزش افزودهاین شرکت ها می باشد. اين ماليات در واقع نوعي ماليات بر فروش چند مرحله اي است كه خريد كالاها و خدمات واسطه اي را از پرداخت ماليات معاف مي كند. در سيستم ماليات بر ارزش افزوده، هر فروشنده در هنگام فروش كالا و خدمات، ماليات متعلقه را بر صورتحساب افزوده و آن را همراه با قيمت كالا و خدمات از مشتري دريافت مي نمايد. از آنجایی که تامین کننده مواد اولیه و همچنین خریدار محصولات شرکت های پالایشگاهی، شرکت پالایش و پخش می باشد، هنگام تحویل مواد اولیه این مالیات از شرکت های پالایشگاهی گرفته شده و هنگام خرید محصولات آن ها، مالیات به آن ها پرداخت نشده است، لذا طبق 4-3 قانون بودجه 91 کشور و تبصره 4 ماده 7 آئین نامه اجرائی بند مذکور مصوب مهر 91 هیئت وزیران، مالیات و عوارض ارزش افزوده باید طبق ماده 8 آییننامه به شرکتهای پالایشگاهی بازگشت داده شود. در اینجا قصد داریم به بررسی اجمالی اثرات این سه عامل بر روند سودآوری سال 92 شرکت های پالایشگاهی بپردازیم: 1-افزایش نرخ ارز از 1226 تومان به 2000 تومان با افزایش نرخ ارز از 1226 تومان به 2000 تومان در صورت های مالی سال آتی شرکت های پالایشگاهی، نرخ فروش محصولات این شرکت ها نیز به میزان درصد افزایش نرخ دلار ( 63 درصد) افزایش پیدا می کند.البته نرخ ریالی خرید نفت نیز به همین میزان افزایش خواهد یافت که این تغییرات در نهایت باعث افزایش سودآوری آنها خواهد شد.دو شرکت پالایش نفت اصفهان و پالایش نفت بندر عباس اثرات افزایش نرخ دلار را در بودجه 92 خود لحاظ کرده و به برآورد سود هر سهم سال آتی خود پرداخته اند.شپنا مبلغ 3516 ریال به ازای هر سهم پیش بینی کرده است این در حالی ست که سود سال 91 شرکت 2516 ریال می باشد و شبندر نیز 488 ریال پیش بینی کرده است که سود هر سهم سال جاری شرکت 149 ریال می باشد.در جدول زیر اثرات افزایش نرخ ارز از 1226 تومان به 2000 تومان در EPS سال آتی بقیه شرکت ها محاسبه و درج شده است. شرح( ارقام به میلیون ریال) |
شبریز |
شراز |
شتران |
شاوان |
فروش |
90,900,581 |
47,820,967 |
189,911,109 |
36,010,357 |
بهای تمام شده |
85,863,169 |
46,401,213 |
185,044,807 |
34,966,600 |
مابه التفاوت باپیش بینی سود سال قبل |
1,572,127 |
195,787 |
1,288,335 |
213,751 |
تاثیر در سود هر سهم( ریال) |
809 |
191 |
21,044 |
187 |
2-کسر 26 درصد سهم صندوق توسعه ملی از فروش صادراتی شرکت های صادراتی صنعت پالایشگاهی موظف هستند درصدی از مبلغ فروش صادراتی خود را هر ساله به صندوق توسعه ملی تخصیص دهند.این در صد در سال 91 به میزان 23 درصد بوده است که برای سال 92 به 26 درصد افزایش پیدا کرده است.در بین شرکت های پالایشگاهی دو شرکت پالایش نفت بندر عباس و پالایش نفت لاوان صادراتی هستند و باید معادل ریالی این 26 درصد را به عنوان سهم صندوق توسعه ملی بپردازند. برای شبندر طي سال مالي 92 فروش صادراتي 20 درصد پيش بيني شده است لذا فروش صادراتي مبلغ 790ر54 ميليارد ريال که 26 درصد سهم صندوق توسعه ملي معادل مبلغ 245ر14 ميليارد ريال از فروش کسر گرديده است.این مبلغ به طور خالص حدودا 799 ریال در سود هر سهم شرکت تاثیر گذار است. 19 درصد فروش پالایش نفت لاوان نیز صادراتی ست که برای سال 91 حدودا مبلغ 4194 میلیارد ریال خواهد شد.که این مبلغ برای سال 92 با فرض فروش صادراتی 19 درصدی برای سال آتی و در نظر گرفتن دلار 2000 تومانی به مبلغ 6842 میلیارد ریال خواهد رسید که 26 درصد آن معادل 1779 میلیارد ریال خواهد شد که به طور خالص 1186 ریال بر EPSشرکت تاثیر خواهد گذاشت. 3-کسر مالیات بر ارزش افزوده مالیات بر ارزش افزوده ی شرکت های پالایشگاهی با توجه به 5 درصد مبلغ خرید نفت خام در سال آتی محاسبه و اثرات آن به طور خلاصه بر روی سود هر سهم شرکت های پالایشگاهی در جدول زیر درج شده است.به طور مثال برای پالایش نفت اصفهان مبلغ خرید نفت خام مبلغ 28444 میلیارد تومان می باشد که 5 درصد آن 1422 میلیارد تومان خواهد شد که به طور خالص 2648 ریال بر سود آوری سال آتی شرکت تاثیر گذار خواهد بود.برای سایر شرکت نیز به همین طریق عمل شده است. شرح |
پیش بینی مواد مستقیم سال 92 |
پنج درصد مبلغ مواد مستقیم |
خالص 5 درصد ( کسر مالیات) |
سرمایه ( میلیون ریال) |
خالص میزان افزایش بر سود هر سهم |
شپنا |
284,446,778 |
14,222,339 |
11,022,313 |
4,162,258 |
2,648 |
شبریز |
83,667,795 |
4,183,390 |
3,242,127 |
1,942,106 |
1,669 |
شبندر |
246,040,485 |
12,302,024 |
9,534,069 |
13,800,000 |
691 |
شراز |
44,633,868 |
2,231,693 |
1,701,666 |
1,027,549 |
1,656 |
شتران |
181,136,092 |
9,056,805 |
6,905,814 |
61,220 |
112,803 |
شاوان |
35,811,720 |
1,790,586 |
1,365,322 |
1,143,422 |
1,194 |
خلاصه و نتیجه ی عملیات فوق در جدول زیر مشاهد می شود. همانطور که مشاهده می کنید افزایش 63 درصدی نرخ دلار و همچنین کسر مالیات بر ارزش افزوده از بهای تمام شده ی شرکت های پالایشی و همچنین احتمال عدم کسر سهم صندوق توسعه ملی از فروش های صادراتی دو شرکت پالایش نفت بندر عباس و لاوان تاثیرات قابل ملاحظه ای بر سود هر سهم آنها خواهد گذاشت. نام پالایشگاه |
سرمایه (میلیون ریال) |
ظرفیت (بشکه در روز) |
پیش بینی سود هر سهم سال 92 |
پیش بینی سود هر سهم سال 91 |
افزایش در سود هر سهم سال 92 بابت |
افزایش در سود هر سهم سال 92 |
صندوق توسعه ملی |
مالیات بر ارزش افزوده |
اثر افزایش نرخ مرجع |
پالایش نفت اصفهان |
4,162,258 |
370,000 |
3516 |
2,516 |
- |
2,648 |
- |
2,648 |
پالایش نفت تبریز |
1,942,106 |
110,000 |
1161 |
1,124 |
- |
1,669 |
809 |
2,478 |
پالایش نفت لاوان |
1,143,422 |
50,000 |
- |
279 |
1186 |
1194 |
187 |
2,567 |
پالایش نفت شیراز |
1,027,549 |
56,000 |
- |
656 |
- |
1,656 |
191 |
1,847 |
پالایش نفت تهران |
61,220 |
250,000 |
- |
38,891 |
- |
112,803 |
21,044 |
133,847 |
پالایش نفت بندر عباس |
13,800,000 |
345,000 |
488 |
323 |
799 |
691 |
- |
1,490 |
همانطور که در جدول بالا مشاهده می کنید در شرکت پالایش نفت اصفهان سود 351 تومانی سال آتی با توجه به اثر 264 تومانی برگشت مبلغ مالیات بر ارزش افزوده به مبلغ بیش از 600 تومان نیز برای سال 92 افزایش پیدا خواهد کرد.البته با توجه به اینکه شرکت بودجه سال 92 خود را منتشر کرده است اثرات افزایش نرخ ارز از 1226 تومان تا 2000 تومان در سود هر سهم شرکت لحاظ شده است. در پالایش نفت بندر عباس نیز اثر افزایش نرخ ارز در بودجه 92 شرکت دیده شده است .لیکن کسر مالیات بر ارزش افزوده از بهای تمام شده مبلغ 69 تومان به ازای هر سهم و عدم کسر سهم صندوق توسعه ملی نیز حدودا 80 تومان به ازای هر سهم بر EPS 488 ریالی سال 92 شرکت اضافه خواهد نمود. پالایش نفت لاوان نیز اثرات مثبت و قابل ملاحظه ای از این سه عامل خواهد پذیرفت.به طوری که 118 تومان از برگشت احتمالی سهم صندوق توسعه ملی و حدودا 119 تومان نیز از بحث مالیات بر ارزش افزوده به سود هر سهم سال آتی خود اضافه خواهد کرد.شایان ذکر است مدیر مالی شرکت نیز به اثرات قابل ملاحظه ی این عامل بر سود شرکت اشاره کرده است. کسر مالیات بر ارزش افزوده از بهای تمام شده همچنین تاثیر بسزایی بر سود آوری شتران شراز خواهد داشت.ستون آخر جدول فوق مجموع اثرات سه عامل بررسی شده را بر روی سود هر سهم سال آتی شرکت های پالایشگاهی نشان میدهد. زهرا مولایی محسن افشار پرشین تحلیل- اسفند ماه 1391