راهكارهاي ورود بورس ايران به عرصه بينالملليهديه لطفي: كاهش نرخ جذب سرمايهگذاري خارجي در اقتصاد ايران به دليل تحريمها و خروج بسياري از شركتها و سرمايهها از اقتصاد كشور همزمان با كاهش سطح نقدينگي ارزي كشور مشكلاتي را در سطح كلان اقتصادي ايجاد كرد كه كاهش رشد اقتصادي و بروز تورم نشانههايي از اين موضوعات هستند.
اين در شرايطي است كه جذب سرمايه فقط به معناي جذب پول نيست و واردات تكنولوژي و دانش فني هم از اهميت بالايي برخوردار است كه در جريان اين تحريمها متوقف شده يا به سختي و هزينههاي بالا صورت ميگيرد.
با روي كار آمدن دولت جديد و دستاوردهايي كه در حوزه سياسي به دست آمده اميد به بازگشت بسياري از اين شركتها و سرمايهها افزايش پيدا كرده كه خوشبختانه اين موضوع با بهبود و افزايش ظرفيتهاي بازارهاي مالي كشور به خصوص بورس اوراق بهادار همراه شده است.
در این رابطه شبكه خبري سيانبيسي آمريكا در گزارشي كه اخيرا منتشر كرد ايران را به عنوان مقصد جديد جذب سرمايهگذاري خارجي بعد از برداشتن كامل تحريمها معرفي كرد و تصريح نمود که بازار سهام به دليل آنكه بزرگ و سيال است، ميتواند مورد توجه سرمايهگذاران خارجي واقع شود و شركتهاي بينالمللي براي سرمايهگذاري در ايران بايد برنامهريزي کنند.
اما متخصصان امر معتقدند هنوز بعضي چالشها وجود دارد كه جريان جذب سرمايههاي خارجي را در بورس كند ميكند.
در اين رابطه طي گفتوگو با سيدحسن حسيني از كارشناسان بازار سرمايه در حوزه سرمايهگذاري خارجي به بررسي جزئيات ورود بورس اوراق بهادار ايران به عرصه بينالمللي پرداختيم كه در پي ميآيد.
انتخاب يا الزام؟
حسینی در ابتدای اظهاراتش به لزوم بینالمللی شدن بورس ایران اشاره کرد و گفت: سند چشمانداز ایجاب میکند در صورتی که بخواهیم موقعیت ممتازی در منطقه خاورمیانه داشته باشیم باید بورس ایران را بینالمللی کنیم.
وی با بيان اينكه ايران دارای یک بازار سرمایهای با ارزش بیش از ۱۰۴ میلیارد دلار است كه براي سرمايهگذاران خارجي جذاب است، ادامه داد: در حالي كه اكثر كشورهايي از قبيل قرقيزستان با شركتهاي بسيار كوچك وارد بورسهاي بينالمللي از جمله لندن ميشوند، ولي متاسفانه در ايران تنها روش تامين مالي استفاده از بانكهاي داخلي يا فاينانسهاي بينالمللي است كه هزينههاي زيادي از قبيل نرخ بهره، نرخ مديريت، تعهد و بسياري از محدوديتهاي ديگر را در بردارد و اين هزينههاي گزاف بايد توسط كشور پرداخته شود.
به گفته وي، حتي كشورهايي مثل ونزوئلا پس از اينكه توسط موسسات اعتباري بينالمللي اعتبار سنجي شدند، اوراق قرضهشان در بازارهاي بينالمللي به راحتي خريد و فروش ميشود و پروژههاي كشورشان تامين مالي ميشود.
حسيني در توضیح این موضوع گفت: به دليل اينكه شركتهاي داخلي هميشه سعي كردهاند با منابع صندوق توسعه ملي، بانكهاي تجاري و ساير منابع مالي داخلي مواجه باشند به هيچوجه ورود به بورسهاي بينالمللي كه نسبت به ساير منابع تامين مالي كمريسكتر و كمهزينهتر است را ترجيح ندادهاند.
وی ادامه داد: چنانچه همه مدارك مورد نياز آماده باشد، كل پروسه ورود به بورسهاي بينالمللي 6 ماه طول ميكشد.
این کارشناس بازار سرمایه اراده قاطع مديران شركتهاي داخلي را مهمترین نکته در ورود به بورسهاي بينالمللي دانست.
تامین مالی گران
وی در ادامه اظهاراتش به گران بودن روش تامين مالي در ايران نسبت به دیگر کشورها اشاره کرد و افزود: شركتهاي تامين سرمايه از اقصي نقاط جهان منابع مالي ارزان قيمتي از جمله وامهاي 5/2 درصدي دریافت میکنند در صورتي كه تامين مالي در ايران نسبت به ساير كشورها گران است؛ نرخ كارمزد بانكي كه به دست توليدكننده ميرسد عمدتا از 30 درصد فراتر ميرود و شما ميبينيد در نتيجه توليد و صادرات ما در مقايسه با كشورهاي همجوار هم نميتواند رقابتيتر باشد.
اشتغالزایی بیشتر
حسینی در ادامه اظهاراتش طراحي بستههای تشويقي متنوع براي شركتهاي خارجي براي ورود به بازار سرمايه ايران و تسريع مجوز توسط سازمان بورس را یکی از الزامات در بینالمللی شدن بورس دانست و افزود:
عموما پروسه تصميمگيري براي سرمايهگذاري در همه جاي دنيا پيچيده و طولاني است، ولي خوشبختانه بازگشت سرمايه بالا در ايران در همه صنايع و به ويژه بورس ميتواند اين بخش را به بخش پيشتاز كشور تبديل كند.
وی با بيان اينكه ايران ميتواند به عنوان كانون جذب شركتها و موسسات مالي بينالمللي در منطقه خاورميانه باشد، ادامه داد: مطمئنا بورس ميتواند با بانكهاي بينالمللي براي انتقال سود سهامداران وارد عمل شود تا در كمترين زمان سرمايهگذاران بتوانند نسبت به انتقال اصل و سود سرمايه خود اقدام کنند.
حسینی در ادامه با بيان اينكه بر اساس گزارشهاي بينالمللي، ايران در منطقه خاورميانه داراي بالاترين سرمايه انساني تحصيلكرده و باهوش است، خاطرنشان کرد: به طور قطع چنانچه بورس كشور به سمت بينالمللي شدن پيش رود اشتغالزايي خوبي را در اين صنعت شاهد خواهيم بود؛ از جمله فارغالتحصيلان رشتههاي مديريت مالي، اقتصاد، بازاريابي، تبليغات و... در اين بخش جذب ميشوند.
تحلیل جهانی در بهبود کشف قیمتها
وی در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه بینالمللی شدن بورس با مفهوم حضور شرکتهای داخلی در بورسهای خارجی و حضور سرمایهگذاران خارجی در بورس تهران، هر کدام چه پیشنیازهایی دارد و اثرات این دو روش در اقتصاد ملی به چه شکلی است، گفت: از لحاظ اقتصاد ملی مهمترین مزیت ورود به بورسهای خارجی دسترسی به منابع مالی بینالمللی است؛ اگر سند چشمانداز را مورد توجه قرار دهیم نیازمند منابع مالی زیادی خواهیم بود.
وی ادامه داد: با ورود شرکتها به بورس و بازارهای جهانی دانش فنی و استانداردهای بورس، استانداردهای مدیریتی و راهبری شرکتی بالاتر ميرود و این امر به افزایش شفافیت و بهبود مدیریت شرکتها کمک خواهد کرد و این شرکتها به لحاظ تحلیل مالی و مدیریت سرمایهگذاری زیر ذرهبین صدها سرمایهگذار از بورسهای مختلف دنیا خواهند بود و در نهایت تحلیل جهانی در بهبود کشف قیمتها نقش اساسی خواهد داشت.
حسینی در ادامه به شرایط شرکتها برای بینالمللی شدن اشاره کرد و گفت: شركتهايي كه ميخواهند وارد بورسهاي بينالمللي شوند بايد شركتهايي باشند كه داراي تيم مديريت قوي و حرفهاي، تجربه در بازار، درآمدزا، داشتن طرح تجاري قوي و همچنین داراي صورتهاي مالي حسابرسي شده حداقل براي 3 سال باشند تا بتوانند سرمايهگذاران خارجي را تحت تاثير قرار دهند. به گفته حسيني، شركتهايي كه تكنولوژي محور بوده و در مرحله راهاندازي هستند بايد از روشهاي تامين مالي ديگر از جمله سرمايهگذاران خطرپذير
(Venture Capitalist) براي تامين مالي آنها بهره جست كه متاسفانه شركتهاي تامين مالي با محوريت تكنولوژي در ايران وجود ندارد.
حسینی خاطرنشان کرد: عموما براي ورود به بورسهاي بينالمللي موسسات مشاورهاي مالي و حقوقي هستند كه تواما الزامات بورسها و استانداردهاي آنها را بررسي ميكنند و بر آن اساس اعلام ميکنند كه آيا شركتي ميتواند وارد بورسهاي بينالمللي شود يا خير و براي ارزيابي اوليه هيچ گونه هزينهاي دريافت نميکنند.
وی نکته دیگر در بینالمللی شدن بورس را رعایت ضوابط گزارشگری مالی و استانداردهای حسابداری بینالمللی دانست و گفت: از جمله الزامات پذیرش در بورسهای خارجی رعایت ضوابط گزارشگری مالی و استانداردهای حسابداری بینالمللی است؛ اگر شرکتی بخواهد وارد بورس خارجی شود باید صورتهای مالی خود را براساس استانداردهای بینالمللی ارائه مجدد کند، پس ما باید بتوانیم ارتباطی بین حسابرسان خودمان با حسابرسان بینالمللی فراهم کنیم تا بتوانند در سر برگ حسابرسان معتمد گزارش خود را ارائه کنند.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه تصریح کرد: سرمايهگذاران خارجي عاشق شفافيت هستند و دوست دارند وضعيت شركت كاملا شفاف و صادقانه ارائه شود تا آنها تصميم بگيرند هر موقعي كه بعد از سرمايهگذاري تمايل داشتند، سرمايه خود را خارج كنند بنابراين (Exit Strategy) بايد كاملا مشخص باشد.
بنا به گفته حسینی مشكل ديگر موضوع انتقال ارز است كه بايد مورد توجه قرار گيرد و همچنین نكتهاي كه نبايد از نظر دور داشت، تصوير غيرشفاف ايران در جهان از سوي سرمايهگذاران بينالمللي است؛ اين نگاه واژگونه از ايران بايد با توجه به تبليغات و روابط عمومي فعال و استفاده از ديپلماسي رسانهاي بينالمللي افزايش يابد.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه در حال حاضر 550 ميليون سرمايهگذار در اروپا وجود دارند و بسياري از آنها علاقهمند هستند در سهام شركتهايي كه احساس ميكنند سودآور است، مشاركت کنند و این در حالی است که شمار سهامداران در بازار سرمايه ايران بالغ بر 6 ميليون و هفتصد هزار نفر است که با توجه به پتانسيلهاي ايران در مقايسه با كشورهاي منطقه ميتواند سالانه 30 درصد افزايش يابد.
نهادهای تاثیرگذار
حسینی در ادامه اظهاراتش به نقش سازمان بورس در این زمینه اشاره کرد و گفت: سازمان بورس و اوراق بهادار ميتواند زيرساختهاي لازم قانوني را از طريق امضاي يادداشت تفاهمها با بورسهاي بينالمللي انجام دهد تا بخش خصوصي بتواند در محيطي سيال و روان گام بردارد.
وی بخش مهم ديگری را مربوط به كارگزاران دانست و گفت: كارگزاران ما با ادبيات ورود به بورسهاي بينالمللي و ورود شركتهاي خارجي به بورسهاي داخلي آشنا نيستند؛ كارگزاران بورسي اگر بدانند كه با ورود سرمايهگذاران خارجي به بورسهاي داخلي آنها ميتوانند سودي به مراتب بيشتر داشته باشند، خودشان در مسير بينالمللي شدن گام بر ميدارند. حسيني معتقد است: زماني كه شركتهاي موجود بورسي ما از 500 عدد فعلي به 1500 شركت افزايش يابد،به همان نسبت شاخصهاي اقتصاد كلان كشور افزايش خواهد یافت. بنابه نظر این کارشناس هم شركتهاي داخلي بايد در بورسهاي بينالمللي حضور داشته باشند و همچنين شركتهاي خارجي از قبيل googleو yahoo در بورسهاي داخلي حاضر باشند.
حسینی استفاده از روشهاي بينالمللي بازاريابي از قبيل برگزاري همايش بينالمللي در خصوص بازار سرمايه (Roadshow) در كشورهاي هدف، فعال ساختن رايزنهاي اقتصادي در نمايندگيهاي سياسي خارج از كشور، تهيه پكيجهاي اطلاعرساني و مشوقهای سرمایه گذاری و تخفيفات مالیاتی در اين خصوص را از جمله عواملی برشمرد که میتواند مسير بينالمللي شدن بورس را در عرصه بينالملل تسريع كند.
* نام: