علی علامه‌راد / دانشجوی دكترای اقتصاد:
شايد کمتر شهروند ايراني در دنيا باشد که هنگام نام‌بردن از نوابغ تاريخ ايران در ميان 5 نام ابتدايي، اسمي از ابن‌سينا و زكرياي رازي نياورد. مشاهيري که بخش اعظم از شهرت جهانگيرشان را مديون تخصص خود در عرضه داروسازي بوده‌اند. پس چندان عجيب نيست که ايران، هنوز هم جزو معدود کشورهاي جهان سوم داراي صنعت داروسازي باشد. با وجود اين ، صنعت توليد دارو در ايران امروز پس از بيش از هزارسال از دوران زندگي آن بزرگ‌مردان چگونه است؟
صنعت مواد دارويي در سال گذشته (1392) توانست با بازدهي 247 درصدي در مقابل رشدي 104 درصدي شاخص کل بورس يكي از پربازده‌ترين صنايع موجود در بورس ايران باشد.
به عبارت ديگر صنعت داروي کشور با وجود همه توفيقاتش، بسيار کوچک بوده و بدون اغراق پتانسيل بسياري دارد که با همت جهادي و مديريت کارآمد قابل دسترسي است. به اختصار مي‌توان بيان کرد که در‌حال‌حاضر توليد دارو در کشور ما به‌صورت توليد داروهاي معمول يا مهندسي معكوس براي يافتن تركيب داروهاي جديد، همچنين در موارد معدودي همكاري با يک شركت توليد‌کننده بين‌المللي براي توليد تحت ليسانس است.
مقايسه صنعت داروي ايران با ساير کشورها
صنعت داروي ايران تقريبا صنعتي غيردولتي و عمومي است که بيش از 90 درصد توليداتش در 36 شركت بورسي انجام مي‌پذيرد. مهم‌ترين مجموعه‌هاي توليدكننده دارو در ايران را مي‌توان هلدينگ‌هاي دارويي سرمايه‌گذاري دارويي تامين، شفادارو (وابسته به مجموعه بانک ملي) و سرمايه‌گذاري البرز (وابسته به مجموعه دارويي تدبير) برشمرد.
شركت‌هاي بورسي توليدكننده دارو در سال 1392 توانستند با يک رشد 70درصدي نسبت به سال قبل در مجموع 3650ميليارد تومان فروش داشته باشند و 1271 ميليارد تومان سود کسب کنند. اين صنعت سهمي در حدود
17/2 درصد از ارزش روز بازار سرمايه ايران را در 2 شهريور 93 به خود اختصاص داد در حالي که اين صنعت به صورت مستقيم 65/6 درصد و به صورت غير مستقيم 17/11 درصد از ارزش بازار بورس ايالات متحده به‌عنوان بزرگ‌ترين بازار سرمايه دنيا را شامل ميشود. مقايسه اين اعداد نشان مي‌دهد صنعت دارو در ايران حتي بدون در نظر گرفتن اندازه اقتصاد ايران و ميزان توسعه مالي در آن همچنان امكان توسعه بسيار دارد.
از ديگر نكات قابل توجه درخصوص صنعت دارو در ايالات متحده، بالا بودن حاشيه سود اين صنعت است؛ به‌گونه‌‌اي که حاشيه سود به‌طور متوسط در آمريكا 7/7 درصد ولي حاشيه سود صنعت دارو 4/14 درصد است که از دانش محور بودن اين صنعت حكايت دارد.
با اين شرايط پتانسيلهاي اين صنعت را مي‌توان وجود يک بازار بزرگ 75 ميليون نفري در داخل کشور در کنار يک بازار 400 ميليوني در اطراف آن، داشتن سابقه نسبتا طولاني در توليد دارو به صورت مدرن، تعداد قابل توجه داروساز فارغ التحصيل و دانشجو در کشور که امكان پيشبرد پروژه‌هاي تحقيقاتي براي اكتشاف داروهاي جديد با هزينه‌هاي بسيار پايين‌تر از ميانگين جهاني را مقدور مي‌سازد، پيشرفت‌هاي تحقيقاتي بزرگ در سال‌هاي اخير همچون توليد در شيوه‌هاي جديد سلول‌هاي بنيادي همراه با توجه خاص مقامات سياسي به خصوص رهبر معظم انقلاب که در صورت تجاري شدن مي‌تواند صنعت داروي داخلي را متحول سازد، حضور مديران با تجربه، آگاه و توانمند، نبود مديران سياسي در راس شركت‌هاي اين صنعت در مقايسه با صنايعي همچون خودرو، تمركز فعاليت در چند هلدينگ بزرگ که داراي تجربه و توانمندي زيادي هستند و امكان تجميع هزينه‌هاي تحقيق و توسعه را در مراحل اوليه امكان‌پذير ساخته‌اند و از همه مهم‌تر تجربه چند هزار ساله ايران در توليد داروهاي سنتي که از نوعي طب سنتي و صنعت گياهان دارويي ايران ناشي ميشود و متاسفانه کمتر به‌صورت مدرن مورد بهره برداري صنعت دارو قرار گرفته است با عنايت به اين موضوع که استفاده از داروهاي طبيعي اكنون به‌شدت در حال رشد هستند، دانست.
صنعت داروي ايران را دست‌کم نگيريد
موارد ذكر شده در بالا همگي شرايط، موضوعات و پتانسيلهاي آتي و بلند مدت صنعت داروي ايران است ولي اين صنعت در بيش از 5 ماهي که از سال 1393 مي‌گذرد با اتفاقات ميموني نيز روبرو بوده. اتفاقاتي که مي‌توان کم‌شدن دوره وصول مطالبات (به دليل بازپرداخت مناسب‌تر از بيمارستان‌هاي دولتي) که منجر به بهبود شرايط مالي شركت‌ها شده، تسهيل در بازشدن اعتبارات اسنادي به جهت خريد موارد اوليه طبق توافقنامه ژنو و امكان تهيه ارز به نرخ مبادله‌اي که تاثير مهمي بر سودآوري اين صنعت دارد، اتفاقات ناگوار عراق که مي‌تواند براي صنعت دارو پتانسيل صادرات به اين کشور را در پي داشته باشد، چراكه طبق شنيده‌ها صنعت داروي عراق با حمله تروريست‌هاي داعش صدمات قابل توجهي ديده و پيش‌بيني ميشود صنعت دارو بيش از پيش‌بيني‌هاي ابتدايي شركت‌ها با سودآوري در سال جاري روبرو شود را از آن جمله دانست.
پاسخ با نقل قول
نوشته اصلی توسط "heydar"
