زمانیکه شرکتی افزایش سرمایه می دهد از هریک از سهامداران خود می خواهد که مبلغی را بازای هر سهم جهت خرید سهام جدید به شرکت بیاورند . موضوع بر سر همین مبلغ است این مبلغ می تواند از ارزش اسمی هر سهم شروع شود و تا قیمت روز هر سهم برسد .در ایران معمولا از سهامداران می خواهند که بازای هر سهم ۱۰۰تومان ( ارزش اسمی ) به حساب شرکت واریز کنند .اما اگر از سهامداران خواسته شود که ۱۲۰ تومان برای هر سهم واریز شود آن ۲۰ تومانی که مازاد بر ارزش اسمی است بعنوان صرف سهام در قسمت حقوق صاحبان سهام در سمت چپ ترازنامه شرکت نشان داده می شود بر طبق قانون تجارت حساب صرف سهام نمی تواند بعنوان سود بین سهامداران توزیع شود.
همانطور که گفتیم شرکت می تواند تا ارزش روز هر سهم از سهامداران پول دریافت کند در چند مثال زیرمساله را شرح می دهیم ( در سه مثال زیر فرض شده که سهامداران فعلی حق استفاده از حق تقدم را برای خود محفوظ داشته اند )
مثال یک استفاده از صرف سهام ) فرض کنید ارزش روز شرکت الف در بازار بورس تهران برای هر سهم ۵۰۰۰ ریال می باشد . و این شرکت ۱۰۰ درصد افزایش سرمایه می دهد و بازای هر سهم جدید ۵۰۰۰ ریال مطالبه می کند سرمایه قدیم شرکت ۱۰ میلیون ریال و ارزش اسمی هر سهم هم ۱۰۰۰ریال می باشد حالا قیمت هر سهم و حق تقدم این سهم بعد از افزایش سرمایه در بازار چقد می شود؟
جواب : قیمت هر سهم ۵۰۰۰ ریال و قیمت هر حق تقدم ۰ ریال ( بدون ارزش )تعیین می شود.
روش حل مساله با استفاده از فرمول زیر می باشد :
▪صورت کسر : کل مبلغ ریالی آورده شده به شرکت + ( قیمت هر سهم قبل از بسته شدن نماد * تعداد کل سهام قبل ازافزایش سرمایه )
▪مخرج کسر : تعداد کل سهام بعد از افزایش سرمایه
حاصل : حداقل قیمتی که باید بعد از افزایش سرمایه برای هر سهم باز شود.
قیمت بعد از افزایش سرمایه ۵۰۰۰=۲۰۰۰۰/۵۰۰۰۰۰۰۰+(۵۰۰۰*۱۰۰۰۰)
ارزش هر حق تقدم برابر است با: قیمت بعد از افزایش سرمایه منهای مبلغی که شرکت برای هر سهم مطالبه می کند .
قیمت هر حق تقدم ۰ = ۵۰۰۰ - ۵۰۰۰
حتما متوجه شدید که قیمت بعد از افزایش سرمایه اصلا افت نکرد چون مبلغی که شرکت برای هر سهم مطالبه کرده دقیقا همان قیمت بازار است .در این مساله همچنین شرکت بابت هر سهم ۴۰۰۰ریال صرف سهام از سهامداران دریافت کرده است .
مثال دو استفاده از ارزش اسمی ) همان مثال شرکت الف را در نظر بگیرید با ستثنای اینکه شرکت برای هر سهم جدید ۱۰۰۰ ریال ( یعنی همان ارزش اسمی ) مطالبه می کند در این حالت قیمت هر سهم و حق تقدم هر سهم در بازار چقدر خواهد بود ؟
جواب : قیمت هر سهم ۳۰۰۰ریال و هر حق تقدم ۲۰۰۰ ریال تعیین می شود
●روش حل :
قیمت هر سهم بعد از افزایش سرمایه ۳۰۰۰ = ۲۰۰۰۰ / ۱۰۰۰۰۰۰۰ +(۵۰۰۰ * ۱۰۰۰۰ )
ارزش هر حق تقدم ۲۰۰۰ = ۱۰۰۰ - ۳۰۰۰
متوجه شدید که قیمت هر سهم ۲۰۰۰ ریال افت کرد و هر حق تقدم ۲۰۰۰ ریال قیمت خورد که باز هم می شود همان ۵۰۰۰ ریال .
مثال سه استفاده از صرف سهام ) باز هم مثال الف را در نظر بگیرید باستثنای اینکه شرکت برای هر سهم ۳۰۰۰ ریال مطالبه می کند حالا قیمت هر سهم و هر حق تقدم چقدر می شود ؟
جواب : قیمت هر سهم ۴۰۰۰ ریال و هر حق تقدم ۱۰۰۰ ریال تعیین می شود
●روش حل :
قیمت هر سهم بعد از افزایش سرمایه ۴۰۰۰ = ۲۰۰۰۰ / ۳۰۰۰۰۰۰۰+(۵۰۰۰ * ۱۰۰۰۰ )
ارزش هر حق تقدم ۱۰۰۰ = ۳۰۰۰ - ۴۰۰۰
بطور کلی استفاده از صرف سهام در افزایش سرمایه باعث می شود که قیمت هر سهم بعد از باز شدن نماد کمتر از روش ارزش اسمی منفی شود . اما بطور کلی هیچ تاثیری برای هر سهامدار ندارد که شرکت از کدام روش استفاده کند چون بسته به روش مورد استفاده قیمت هر سهم نیز در بازار سهام تعدیل می شود .
آنچه که در بالا گفته شد مربوط می شود به افزایش سرمایه با استفاده از ارزش اسمی و صرف سهام اما در مورد صرف سهام این نکته باقی ماند که اگر سهامداران حق استفاده از حق تقدم را از خود سلب کند و سهام جدید را به سهامداران جدید بفروشند و از محل عواید حاصل از صرف سهام آن به خود سهام اضافه بدهند آن وقت قیمت در بازار چه می شود ؟
پاسخ با نقل قول
نوشته اصلی توسط arash
توانمندسازی نیروهای انسانی همراه با ارائه آموزش های کاربردی و ایجاد انگیزه در بین آنان همواره موجب سالم شدن شبکه بانکی می شود که پست بانک ایران بعنوان یک بانک خدمتگزار توجه به آموزش و این مهم را سرلوحه کار خود قرار داده است.
