طراح پروژه پرسروصدای اصلاح صورتهای مالی بانکها در گفتوگوی تفصیلی با تسنیم:
پشتپرده معاملات صوری و سودهای موهوم
مشاور سیف، از سماجت های رئیس کل بانک مرکزی برای اجرایی شدن این طرح و مخالفت ها و سنگ اندازی هایی که از بانک ها و حتی بانک مرکزی در سر راه این طرح شده، صحبت کرد.
پشتپرده معاملات صوری بانکها/ کدام معامله را بانک مرکزی برهم زد؟
?معامله بانک صادرات که بانک مرکزی ابطال کرد معاملهای صوری و ساختگی بود. مثلاً بانک آمده برای سود سازی، سهامی را به یک شرکت وابستهاش فروخته است (یعنی خریدوفروش بین مادر و فرزند). در این معامله صوری، بانک با یکی از زیرمجموعههای خود معاملهای را فراهم آورده بود که آن شرکت اصولاً اهلیت و استطاعت این میزان معامله را نداشت بهعلاوه مبلغ و سود و شرایط و ... همه مسئله داشت که بانک مرکزی دستور ابطال آن را داد.
دو مورد عمده که باقی ماند و کامل اعمال نکردند یکی کسری ذخیره مطالبات مشکوکالوصول بود که البته همه بانکها تا حدودی این کسری را دارند. ماجرای آنهم این بود که بانک مرکزی طی برنامه زمانبندیشده از دو سال قبل، تصمیم گرفت برای پرهیز از شوک یکباره، کمربندها را سالبهسال سفتتر کند.لذا از سال 93 به همه بانکها اعلام کرد که کسری ذخیره را جبران کنید. یکی هم شناسایی سود روی مطالبات از دولت بود، تنش اینجا این بود که دولت به بانکها بدهی دارد ولی بدهی خود را نداده است. شما میدانید که دولت برای اینکه سود به بانکها بدهد باید در بودجه بیاید و خارج از آن پرداخت این سود توسط دولت به بانکها مقدور نیست
چرا نماد بانکهای ملت و تجارت باز شد؟ / تلاش برای دریافت مجوز از نوبخت
تسنیم: بانکهای ملت و تجارت به بانک مرکزی گفتهاند که میخواهند از سازمان مدیریت مجوز بگیرند؟
?بدری: بله، امسال بانک ملت و تجارت گفتند ما میرویم مجوز میگیریم. لذا بانک مرکزی به آنها تا آخر سال 95 مهلت داد که مجوز بیاورند و اگر نیاورید باید اینها را تعدیلات سنواتی لحاظ کنند. البته تا همینجا خیلی به نفع این بانکها و سهامداران آنها تمام شد و اکنون دولت بر اساس شواهد موجود به فکر حل این مشکل افتاده و البته اقداماتی هم انجام داده است. بنابراین بحث عقبنشینی و اختلافنظر مطرح نیست. اصولاً اختلافنظر بانکها با بانک مرکزی حرف عجیبی است. بانک مرکزی مقام ناظر است منفعتی ندارد که با کسی اختلاف پیدا کند و دستورش بدون چونوچرا باید اجرا شود این را ادبیات بانکداری مرکزی دنیا میگوید نظر شخصی که نیست. این حرفها باورهای غلطی است که متأسفانه رایج شده و به صلابت و استقلال بانک مرکزی صدمه جدی زده است و باید جلوی آن گرفته شود.
بنابراین بانکها سودهای بدهی دولت به خودشان را هم در ترازنامه و صورت سود و زیان لحاظ میکردند؛ و این یعنی همان سودهای موهوم!
?بدری: بله، این بخشی از سودهای موهوم است. سودها را بدون وجود پشتوانه جریان نقدی شناسایی کردند و بانک مرکزی روی آنها دست گذاشت و گفت شما حق ندارید اینگونه سودها را شناسایی کنید. بانکها گفتند که دولت به ما بدهکار است. بانک مرکزی هم گفت: حق با شماست. اما باید ابتدا از سازمان مدیریت مجوز شناسایی سود روی بدهی از دولت را بگیرید و نرخ و نحوه آن را معلوم کنید. وگرنه اگر در بودجه نگذارند به شما چیزی نمیرسد. بانکها سود نشان میدهند، تقسیم میکنند، مالیات میدهند و بعداً معلوم میشود که هیچچیزی نیست.
با این وضعیت باید منتظر تحول در بازار سرمایه هم باشیم!
بدری: قطعاً در ابتدا ممکن است در مورد بانکهای بورسی شوکهایی وارد شود که البته الآن دیگر تا حدی واکسینه شدهاند. ولی بعد در درازمدت حتماً خوب میشود
اجرای طرح جدید بانک مرکزی دربانک ها چقدر زمان می برد؟/ باید اصلاح ساختار انجام شود
برای بانکها زمانبر است و باید آرام انجام شود و در ذهن من این است که در دوره 3 تا 4 ساله بهراحتی میشود
?از این به بعد، مدیران بانک و هیئتمدیره در صورت پرداخت سود اضافی به سپردهگذاران از جیب سهامداران یا بالعکس باید در مجمع پاسخگو باشند. سال آینده سهامداران در مجمع میتوانند به بانک بگویند شما چرا از جیب ما انقدر برداشتید و به سپردهگذاران دادید. انتقال منافع و جابجایی هم شرعاً و هم اخلاقاً و هم به لحاظ حقوقی اشکال دارد ازنظر حقوقی قابلپیگیری است. مشکل همان عطش نقدینگی است که پیشتر به آن اشاره کردم