سلام خواهر عزیزم.
(خیلی خوشحالم از فعالیتتان در این جستار.)
در آغاز آیه را دوباره بیاورم:
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالنَّصَارَىٰ وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ [٢:٦٢]
کسانی که ایمان داشتند و یهودیان، و مسیحیان، و ستارهپرستان و فرشتهپرستان، هر که به خدا و روز قیامت ایمان داشته و کردار نیک انجام داده باشد، چنین افرادی پاداششان در پیشگاه خدا محفوظ بوده و ترسی بر آنان نیست و غم و اندوهی بدیشان دست نخواهد داد.
----------------------
ببینید...
آیات قرآن با هم دیگر باید کنار هم گذاشته شوند.
مثلا؟
مثلا در یک جایی از قرآن میفرماید انسانها در زیان هستند. زیانکار هستند. دچار خسران هستند.
در جای دیگر میفرماید انسانها در زیان هستند به جز کسانی که به ریسمان هدایت الهی چنگ زدهاند.
(بسیار از این موارد هست که آیات مختلف همدیگر را تفسیر میکنند.)
----------------------
اکنون... این آیه را نیز باید در کنار آیهی دیگری که در یاد دارم قرار داد.
این آیه:
وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ ﴿آلعمران: ٨٥﴾
و کسی که غیر از اسلام، آئینی برگزیند، از او پذیرفته نمیشود، و او در آخرت از زمرهی زیانکاران خواهد بود.
----------------------
این کنار هم قرار دادن آیات و در کل به شیوهی علامه طباطبایی از سطح به عمق رفتن یک کار بسیار لذتبخشی هم هست که من خودم به شخصه خیلی لذت میبرم... آدم یواش یواش احساس میکند دارد با معانی و مفاهیم عمیقی آشنا میشود و دارد یک چیزهای خاصی را یاد میگیرد...
(عربی هم یک مقدار لازم میشود.)
مثلا از کنار هم قرار دادن این دو آیه این دانسته شد که ۱- هر کسی از یهود و مسیحی و ... که به خدا و روز آخر ایمان داشته باشد و نیز اینکه ۲- دین فقط اسلام است و غیر از این پذیرفته نیست.
حالا ما در اینجا چند گزینه داریم:
۱- خدا اشتباه کرده. یا پیامبر(ص).
۲- منظور از یهود و مسیحی هر یهود و مسیحیای نیست. بلکه منظور یهودیان و مسیحیان پیش از اسلام است. یا منظور کسانی است که هنوز آیین کامل و پر نوری که توسط حضرت محمد(ص) به زمین آمد به آنها نرسیده باشد (مثلا یک نفر در روستایی در اروپا که صرفا میداند یک دینی به نام اسلام وجود دارد ولی تا حالا این دین برایش تبلیغ نشده و نمیداند که دقیقا چیست؟).
۳- منظور از اسلام این دین اسلام نیست. بلکه منظور تسلیم بودن است. (واژهی اسلام یعنی تسلیم بودن.)
۴- کسانی که آیینی غیر از اسلام را دارند و گناه خاصی (مانند کشتار مسلمانان یا کشتار غیر مسلمانان) مرتکب نشدهاند بلکه ثوابهایی هم کردهاند (مانند دستگیری از بیکسان) باز به مراتبی از بهشت و شادی و آرامش پس از مرگ دست پیدا میکنند ولی دیگر به آن شاخههای بالای انسانیت و معانی عظیمی که در آیین اسلام، یک نفر میتوانست با آنها آشنا شود و به آنها دست پیدا کند، دست پیدا نمیکنند و از این جنبه احساس خسارت میکنند روز آخر.
(گزینه دیگری هم در ذهنم بود که یادم رفت.)
بعد با استفاده از آیات دیگر میتوان بررسی کرد که کدام یک از این حالتها ممکن است درست باشد...
مثلا ما داریم یک جای قرآن را میخوانیم میبینیم حضرت ابراهیم (ع) فرموده (اگر اشتباه نکنم) : خدایا مرا از نخستین مسلمانان قرار بده! یا حضرت موسی(ع) به قومشان گفتهاند: وَقَالَ مُوسَىٰ يَا قَوْمِ إِن كُنتُمْ آمَنتُم بِاللَّهِ فَعَلَيْهِ تَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّسْلِمِينَ (در این مورد بسیار آیه داریم!)
و...