**** افسانه تامکت ****

[malavan]

کاپیتان جان خیلی جالب بود

من دو تا شوهر خاله نظامی دارم و داشتم
یکیشون تو هوانیروز خلبان هلیکوپتر است ویکیشون تااونجاییکه یادمه مکانیک ارشد تانک و نفربر بود
هر دو باهم ازدواج کردند
هر دو باهم استخدام شدند
هر دو باهم جنگ رفتند
اما.
.
.
.
شوهر خاله بزرگه بعد از انجام تعمیرات کنار تانک خودشان با اصابت راکت شهید شد...=((
شوهر خاله کوچیکه هم بازنشت شده
و الان خونه نشین شده

[Captain Nemo]

برخورد 2 فروند میگ-29 در یکی از نمایشگاههای هوائی روسیه

[Captain Nemo]

کاپیتان جان خیلی جالب بود

من دو تا شوهر خاله نظامی دارم و داشتم
یکیشون تو هوانیروز خلبان هلیکوپتر است ویکیشون تااونجاییکه یادمه مکانیک ارشد تانک و نفربر بود
هر دو باهم ازدواج کردند
هر دو باهم استخدام شدند
هر دو باهم جنگ رفتند
اما.
.
.
.
شوهر خاله بزرگه بعد از انجام تعمیرات کنار تانک خودشان با اصابت راکت شهید شد...=((
شوهر خاله کوچیکه هم بازنشت شده
و الان خونه نشین شده

خواهش میکنم جناب ملوان
خدواند روحش را بیامرزد که تمام شهیدان دین بزرگی به گردن تک تک ما دارند
بسجی و سپاهی و ارتشی هم نداره
خداوند روح تمام کسانی را که برای دفاع از این آب و خاک شهید شدند را
بیامرزد .
آسایش و امنیت امروز ما مدیون خون شهیدان است ......

[Captain Nemo]

اف-14 دی معروف به سوپر تامکت
مخوف ترین شکاری -رهگیر جهان

[Captain Nemo]

به یاد او که وجود ارتش مدیون اوست


سرویس دفاع مقدس ـ باز هم یادمان رفت تا یادی کنیم از یک شهید بزرگوار و عرض ارادتی کنیم نسبت به مقام شامخ او؛ کسی که بی تردید «موجودیّت فعلی ارتش جمهوری اسلامی ایران مرهون و مدیوّن فداکاری ها، رشادت ها و جانفشانی های اوست»؛ کسی که ارتش از هم پاشیدهء ایران را احیاء کرد و در آخر هم در این راه جان پاک خویش را بر سر پیمان نهاد و مظلومانه به سوی معبود پر کشید.

به گزارش «تابناک»، به گواه تاریخ، اگر نبود مقاومت و ایستادگی سرسختانهء او در مقابل ملیّ گراها و خائنین به اسلام و وطن که قصد نابودی و انحلال همیشگی ارتش ایران را به بهانهء «ارتش شاهنشاهی بودن!» داشتند، شاید امروز اثری از ارتش جمهوری اسلامی ایران در عرصه های مختلف انقلاب باقی نمی ماند.

او کسی نیست جز: «شهید سپهبد سیّد محمّدولی قرنی»

حال اگر چه دیر شد ولی به مناسبت سالروز شهادت این رادمرد ارتش اسلام در سوّم اردیبهشت 1358، سی و دوّمین سالگرد شهادت مظلومانهء امیر سرافراز ارتش اسلام «شهید سپهبد سیّدمحمّدولی قرنی» را یادآور شده و این جمله را که از یادداشت های کوتاه ایشان در «مقام شهید» است نقل می کنیم، امید که در جوار حق و در روز حسرت دستگیر ما باشند:

«شهید کسی است که حق را شهود کرده باشد و کشته شدن او از روی اشتباه و تحریک عواطف و احساسات نباشد، حق و هدف آن را مشاهده کرده و در این راه به خاک و خون غلتیده باشد. او کسی است که به قصد قربت شهید شده است و خود را فانی در حق کرده است و این حقیقت فنای فی الله است، نه صوفی که در خانقاه بنشیند و هو بکشد...»

شادی روح پرفتوح این امیر دلاور و به امید تداوم راه سرخش صلوات...

http://www.tabnak.ir/fa/news/161584/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%88-%DA%A9%D9%87-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF-%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%88%D9%86-%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%AA+%D8%B9%DA%A9%D8%B3

[Captain Nemo]

نامدارترين خلبان جهان

هشتم ارديبهشت مصادف با سالروز شهادت شهيد علي اکبر شيرودي است، کسي که غيرممکنها را ممکن ساخت.

به گزارش ايسنا،علي اکبر شيرودي در دي ماه 1334 در روستاي بالاشيرود از توابع شهرستان تنکابن ديده به جهان گشود. وي پس از گذراندن سال سوم متوسطه در زادگاه خويش، براي ادامه تحصيل راهي تهران شد و همراه با کار به تحصيل خود ادامه داد. شيرودي با اتمام تحصيلات متوسطه در سال 1351 وارد ارتش شد و دوره مقدماتي خلباني را در تهران به پايان رساند. سپس دوره هليکوپتري کبرا را در پادگان اصفهان گذراند و با درجه ستوانياري فارغ التحصيل شد.

وي پس از سه سال خدمت در ارتش به کرمانشاه رفت و با خلبان احمد کشوري آشنا شد. شيرودي از ارتشياني بود که با اوجگيري جريانات انقلاب اسلامي به صفوف راهپيمايان پيوست و به دستور حضرت امام(ره) مبني بر فرار سربازان از پادگانها، او نيزخارج شد. پس از خروج از پادگان درصدد تشکيل گروهي چريکي برآمد و با تعدادي از دوستانش در کرمانشاه در اين زمينه اقدام کرد تا اينکه امام خميني(ره) به ميهن بازگشتند و انقلاب به پيروزي رسيد.

شيرودي که در جريانات پيروزي انقلاب با پيشمرگان کرد مسلمان همکاري کرده بود، با تشکيل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، به سپاه غرب کشور پيوست. وي که با شروع جنگ تحميلي در 31 شهريور 1359 به منطقه کرمانشاه رهسپار شده بود در جريان يکي از مأموريتهاي خود با سرپيچي از فرمان بني صدر مبني بر تخليه پادگان و انهدام انبار مهمات منطقه، به همراه دو خلبان همفکر خود و با دو هليکوپتري که در اختيار داشتند، در طول 12 ساعت پرواز بينهايت حساس و خطرناک که وي به عنوان تنها موشکانداز پيشاپيش دو خلبان ديگر به قلب دشمن يورش برد، توانست مهمات دشمن را درهم کوبيده و خسارات سنگيني بر دشمن وارد آورد.

شجاعت و ابتکار عمل اين شهيد نه تنها در سراسر کشور، بلکه در تمام خبرگزاريهاي مهم جهان منعکس شد. بني صدر براي حفظ ظاهر دو هفته بعد به او ارتقا درجه داد، اما وي درجه تشويقي را نپذيرفت و تنها خواستهاش را ديدار با حضرت امام و بيان کارشکنيهاي بني صدر و بي تفاوتي برخي از فرماندهان اعلام کرد.

در همان ايام به دستور فرماندهي هوانيروز چند درجه تشويقي گرفت و از ستوانيار سوم خلبان به درجه سرواني ارتقاء يافت، اما طي نامه هایي به فرمانده هوانيروز کرمانشاه در 9 مهر 1359 چنين نوشت:" اينجانب خلبان پايگاه هوانيروز کرمانشاه ميباشم و تا کنون براي احياي اسلام و حفظ مملکت اسلامي در کليه جنگ ها شرکت نموده ام منظوري جز پيروزي اسلام نداشته ام و به دستور رهبرعزيزم به جنگ رفته ام. لذا تقاضا دارم درجه تشويقي که به اينجانب داده اند پس گرفته و مرا به درجه ستوانيار سومي که بوده ام برگردانيد".

با اوج گيري جنگ در کردستان شيرودي و چند تن ديگر از خلبانان وارد جنگ شدند. وي در عملياتهاي پروازي خود تلفات سنگيني را به نيروها و تجهيزات دشمن در نقاط استراتژيکي غرب کشور وارد کرد. در 13 ديماه 1359 وقتي خيانتهاي آشکار بني صدر را ديد به افشاگري پرداخت و از شنوندگان سخنانش خواست با ايمان و اسلحه و چنگ و دندان از ميهن اسلامي دفاع کنند. در همين ايام علي اکبر شيرودي را به خاطر بازپس گيري ارتفاعات بازيدراز بازداشت تنبيهي کردند و در واکنش به اين مساله روحانيون متعهد و اعضاي سپاه کرمانشاه مراتب ناراحتي خود را در اسرع وقت به اطلاع اعضاي شوراي عالي دفاع از جمله آيت الله خامنه اي و حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني رساندند و حکم بازداشت وي منتفي شد.

شيرودي بالاترين ساعت پرواز در جنگ را در جهان داشت و با بيش از 40 بار سانحه و بيش از 300 مورد اصابت گلوله به هليکوپترش باز سرسختانه ميجنگيد. شيرودي پس از چند هزار مأموريت هوايي و انجام بالاترين پروازهاي جنگي در دنيا و نجات يافتن از 360 خطر مرگ سرانجام در آخرين عمليات پروازي خود (8 ارديبهشت 1360) در منطقه بازي دراز هنگامي که عراق لشکري زرهي با 250 تانک و با پشتيباني توپخانه و خمپاره انداز و چند فروند جنگنده روسي و فرانسوي براي بازپس گيري ارتفاعات «بازي دراز» به سوي سرپل ذهاب گسيل داشته بود به مقابله با آنان پرداخت و پس از انهدام چندين تانک از پشت سر مورد اصابت گلوله تانک قرار گرفت و به شهادت رسيد.

خلبان ياراحمد آرش که به همراه شهيد شيرودي در اين عمليات پروازي شرکت داشت درمورد چگونگي شهادت اين خلبان دلاور ميگويد: " بارها او را در صحنه جنگ ديده بودم که خود را با هليکوپتر به قلب دشمن زده و حتي هنگام پرواز مسلسل به دست ميگرفت. در آخرين نبرد هم جانانه جنگيد و بعد از آنکه چهارمين تانک دشمن را زديم ناگهان گلوله يکي از تانکهاي عراقي به هليکوپتر اصابت کرد و در همان حال شيرودي که مجروح شده بود با مسلسل به همان تانک شليلک کرده و آن را منهدم نمود و خود نيز به شهادت رسيد."

پيکر پاك شهيد شيرودي پس از تشيع باشکوه در روستاي شيرود تنکابن به خاک سپرده شد.

پس از شهادت خلبان علي اکبر شيرودي شخصيتهاي مملکتي نسبت به شخصيت والا و سلوک اخلاقي وي اظهارات مختلفي كرده اند از جمله حضرت آيت الله خامنه اي او را مکتبي مؤمن و جنگنده در راه خدا توصيف ميکنند. آيت الله هاشمي رفسنجاني در مورد وي ميگويد: " من در قيافه شيرودي مالک اشتر را ديدم."

صاحبنظران جنگهاي هوايي او را "نامدارترين خلبان جهان" ناميده اند چنانکه شهيد تيمسار فلاحي رئيس ستاد مشترک ارتش وي را ناجي غرب و فاتح گردنه ها و ارتفاعات آريا بازي دراز ميمک دشت ذهاب و پادگان ابوذر توصيف کرده و ميگويد:" او غيرممکنها را ممکن ساخت. کسي بود که وقتي خبر شهادتش را به امام دادم امام در مورد وي فرمودند:" او آمرزيده است".

[Captain Nemo]

زندگی نامه شهید علی اکبر شیرودی

شهید علی اکبرشیرودی حماسه نامی است که باید بارها خواند، مردی که حماسهای بی بدیل در تاریخ از خود به یادگار گذاشت و خود را در کنار ستارگان پر فروغ آسمان دفاع مقدس قرار داد.
هشتم اردیبهشت، سالروز شهادت عقاب تیز پرواز آسمان ایران شهید سروان خلبان علی اکبر شیرودی است که ذکر نامش در صفحه پرافتخار تاریخ دفاع مقدس همیشه درخشان است.

امیر سرافراز ارتش اسلامی سرتیپ خلبان شهید علی اکبر شیرودی، در دی ماه 1334 در شیرود تنکابن به دنیا آمد.
وی دوران ابتدایی و دبیرستان را در تنکابن پشت سر گذاشت. سپس به تهران رفت و سپس از طی مراحل جذب در هوانیروز و آموزش خلبانی به اصفهان اعزام شد.
شهید شیرودی در طول دوران قبل از انقلاب در زمینههای مذهبی فعالیت میکرد و علیه رژیم شاه فعالیتهایی را انجام میداد.
این شهید بزرگوار با سختی و مصائب بسیار تا سوم متوسطه در زادگاهش به تحصیل پرداخت ، سپس راهی تهران شد و همراه با کار به تحصیل خود ادامه داد .
شهید شیرودی با اتمام تحصیلات متوسطه در سال 1351 وارد ارتش شد و دوره مقدماتی خلبانی را در تهران به پایان رساند . سپس دوره هلی کوپتری کبرا را در پادگان اصفهان دید و با درجه ستوانیاری فارغ التحصیل شد .
وی پس از سه سال خدمت در ارتش به کرمانشاه رفت وبا شهید کشوری و چند نفر دیگر آشنا شد بطوری که بیشترین اوقات را با آنان می گذراند و با اوج گرفتن جریانات انقلاب اسلامی شهید شیرودی از ارتشیانی بود که به صفوف راهپیمایان پیوست و به دستور حضرت امام مبنی بر فرار سربازان از پادگان ها او نیز خارج شد.
پس از خروج از پادگان درصدد تشکیل گروهی چریکی بر آمد و با تعدادی از دوستانش در کرمانشاه در این زمینه اقدام کرد تا اینکه امام به میهن بازگشتند و انقلاب به پیروزی رسید .
شهید شیرودی پس از جریانات پیروزی انقلاب با پیشمرگان کرد مسلمان همکاری کر و سپس با تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به سپاه غرب کشور پیوست.
بر پایه این گزارش زمانی که جنگ کردستان آغاز شد شیرودی و چند تن دیگرازخلبانان وارد جنگ شدند و او ساعتی ازجنگ فاصله نگرفت وچنان جنگید که شهید دکتر چمران او را ستاره درخشان جنگ کردستان می نامید و شهید تیمسار فلاحی نیز او را ناجی غرب و فاتح گردنه ها و ارتفاعات آربابا ، بازی دراز ، میمک و دشت ذهاب وپایگاه ابوذر معرفی می کرد .
شهید شیرودی بالاترین ساعت پرواز در جنگ را در جهان داشت و با بیش از 40بار سانحه و بیش از 300 مورد اصابت گلوله به هلی کوپترش ولی باز سرسختانه می جنگید و همیشه عاشق به تمام معنی بود.
وی بار ها هنگام پرواز می گفت: وقتی که پرواز می کنم حالتی دارم همانند یک نفرعاشق که به طرف معشوق خود می رود. هرلحظه فکر می کنم که به معشوق خودم نزدیک تر می شوم و به آن آرزوی قلبی که دارم می رسم ولی وقتی برمی گردم هرچند که پروازم موفقیت آمیزبوده باشد باز مقداری غمگین هستم چون احساس می کنم هنوز آنطوریکه باید خالص نشدم تا مورد قبول دعوت خدا قرار بگیرم.
شهید علی اکبر شیرودی در نهایت به خلوصی که خواهانش بود رسید و مورد دعوت حق قرار گرفت و در هشتم اردیبهشت ماه سال 1360 در حالیکه تانک های عراقی به طرف قره بلاغ دشت ذهاب در حرکت بودند با هلی کوپتر به مقابله با آنان پرداخت و پس از انهدام چندین تانک از پشت سر مورد اصابت گلوله تانک قرار گرفت و به شهادت رسید .
تیمسار فلاحی بعد از شهادت وی گفت : وقتی خبر شهادت شیرودی رابه امام دادم یک ربع به فکر فرو رفتند و حضرت امام در مورد همه شهدا می گفت خدا آنها را بیامرزد ولی در مورد شیرودی گفت او آمرزیده است.
وی عاشق انقلاب و ولایت بود و همواره سعی میکرد پیوند مستحکم بین ارتش و روحانیت برقرار کند و در این راستا از هیچ تلاشی فروگذار نمیکرد. شیرودی عاشق پرواز بود، او برای پیروزی و نبرد علیه دشمن زمان را نمیشناخت و شبانه روز برای پیشبرد اهداف جنگی تلاش میکرد.
بیژن شیرودی از همرزمان شهید درباره شهید شیرودی می گوید: خلبان شهید شیرودی، یک نظامی شجاع و دلیر و بینظیر بود و زمانی که رژیم بعثی عراق با نیروهای زرهی خود به ایران حمله کرد شهید شیرودی با کمک همرزمان خود جلوی پیشروی عراقیها را گرفت و با توجه به اوضاع نابسامان کشورمان در اوایل انقلاب نقش ممتاز و بینظیر خلبان شیرودی در سرکوب متجاوزان و منافقین قابل توجه بوده و هر زمانی که ایشان در آسمانی بود رزمندگان نیروی مضاعفی میگرفتند.
وی می افزاید: در اوج بحران داخلی و تلاش منافقین علیه انقلاب، شهید شیرودی تلاش فراوانی را بر علیه آنان انجام میداد و زمانی که برای دیدن والدین خود به شیرود تنکابن می آمد، همشهریان خود را نسبت به توطئههای آنان آشنا میساخت و در مراسم تظاهرات و راهپیمایی شرکت فعال داشت.
محمدعلی میرزایی یکی دیگر از خلبانان هوانیروز و همرزم شهید شیرودی نیز میگوید: شیرودی همچون ستاره پرفروغ آسمان همواره برای رسیدن به اهداف عالیه خویش نور افشانی میکرد و در راه عشق و شهادت و پایمردی خستگی را نمیشناخت و تا پای جان میرفت و زمانی که در پایگاه هوایی کرمانشاه بودیم، مقام معظم رهبری در نماز جماعت به ایشان اقتدا کرد و نماز خواند و مؤذن این نماز جماعت بنده بودم.
وی اظهار داشت: شجاعت و دلیرمردی شیرودی در بین خلبانان هوانیروز مثال زدنی بود و برای رسیدن به هدف هیچ مانعی نمیتوانست وی را از انجام مأموریت باز دارد.
امیر سرافراز ارتش اسلام سرتیپ خلبان شهید علی اکبر شیرودی در فرازی از وصیت نامه خود میگوید: هنگامی که پرواز میکنم احساس میکنم همچون عاشق به سوی معشوق خود نزدیک میشوم و در بازگشت هر چند پروازم موفقیتآمیز بوده باشد، مقداری غمگین هستم چون احساس میکنم هنوز خالص نشدهام تا به سوی خداوند برگردم.
شیرودی در هشتم اردیبهشت سال 60 پس از انجام مأموریت خود در منطقه بازی دراز و شکست سنگین دشمن به درجه رفیع شهادت نائل آمد. پیکر پاک و مطهرش در گلزار شهدای شیرود به خاک سپرده شد.
شهید علی اکبر شیرودی حماسه نامهای است که باید بارها خواند، مردی که حماسهای بی بدیل در تاریخ از خود به یادگار گذاشت

[Captain Nemo]

F-4 Phantom II جنگنده ای در پایان کار

چندین سال پیش (1970) زمانی که ویکتور بلنکو (خلبان شوروی سابق که بعدها به ایالات متحده پناهنده شد) با جنگده ی میگ25 خود توانست خط دفاع هوایی ژاپن را غافلگیر کند و از چنگ فانتوم های نیروی هوایی ژاپن بگریزد، زنگهای خطر در غرب به صدا درآمد. می توان گفت این نوعی پایان بر دوره ی طلایی معروف ترین جنگنده ی غرب طی دهه ی 60 و 70 میلادی بود. البته ناگفته نماند که سیستم اعلام خطر و بخش رادار ژاپن نیز عامل تاخیر در پرواز فانتومها بود؛ چرا که میگ25 می توانست در سطحی پرواز کند که از دید رادار پوشیده بماند، همچنین سرعت جنگنده ی میگ25 روسی به مراتب بیش از مدل آمریکایی بود (سرعتی حدود 3 ماخ یا 3300 کیلومتر بر ساعت).



به این ترتیب رفته رفته عصر طلایی فانتوم به اواخر دوران خویش نزدیک شد. فانتوم طی دوره ی خدمت خود، ارزش عملیاتی و رزمی خویش را بارها به اثبات رساند. برتری مطلق هوایی ایالات متحده در ویتنام (در برابر میگهای 19 و 21 ویتنام شمالی) و افسانه ی شکست ناپذیری نیروی هوایی اسرائیل طی جنگ سال شش روزه ی 1967، برتری مطلق نیروی هوایی ایران در جنگ با رژیم صدام در اوایل جنگ با عراق و . . . همه ناشی از وجود این جنگنده ی ممتاز (در زمان خود) در صحنه ی نبرد بود. هواپیمای مزبور طی دوره ی خدمت، دارای بالاترین ارقام فروش چه توسط خود آمریکا و چه توسط متحدانش بوده است؛ به طوری که حدود 3000 فروند آن تحویل نیروهای هوایی و دریایی ایالات متحده شده و حدود 2000 فروند دیگر نیز به ممالک هم پیمان آمریکا تحویل داده شده است. کشور ما نیز در زمان حکومت گذشته، یکی از خریداران اصلی فانتوم بود و اکنون نیز هواپیمای اصلی کشورمان محسوب می شود. بنابه اظهار نظر کارشناسان، بین سالهای 1347 تا 1357 تعداد 270 فروند فانتوم در مدلهای D و E و شناسایی (RF-4E) به ایران تحویل داده شد. عمدهء فانتوم های کشورمان در پایگاههای هوایی نوژه همدان، بندرعباس، چابهار و بوشهر مستقر هستند.


فانتوم: جنگنده ی شگفت انگیز 40 سال اخیر
در صنعت هواپیمایی کشوری، ملاک سنجش و قضاوت راجع به یک هواپیما، میزان فروش بالای آن در بازارهای جهانی قرار می دهند و طبق این اصل به داوری می نشینند. با توجه به این امر می توان گفت مثلن هواپیمای ایرباس Boeing۷۳۷ با تولید بیش از ۵۰۰۰ فروند و سسنا 150 با فروشی بالغ بر 23000 فروند، هواپیماهای بسیار موفقی هستند. اما در دنیای صنایع نظامی، چنین موضوعی نمی تواند اهمیت چندانی داشته باشد، بلکه عوامل دیگری در این موضوع (میزان موفقیت) دخالت دارند. به عنوان مثال برای ارزیابی یک بمب افکن، میزان ظرفیت حمل بمب ملاک قرار می گیرد و زمانی دیگر قابلیت دستیابی آن به هدف و وضعیت تهاجمی بمب افکن است که اهمیت پیدا می کند. یا بعضی اوقات مشاهده می گردد که ملاک سنجش ارزش یا هواپیمای جنگنده را در تعدادی که در یک نبرد سرنگون می شوند، قرار می دهند. عوامل بسیاری مخصوصن حین نبرد در وضعیت یک هواپیما موثرند که به عنوان مثال موقعیت تاکتیکی صحنه ی نبرد و یا چگونگی تربیت پرسنل خلبان می توانند تاثیر به سزایی در نتیجه ی امر داشته باشند.

اما از همه ی اینها گذشته وقتی یک جنگنده 15 رکورد جهانی را کسب می کند و در زمانی که دنیای تکنولوژی پیشرفت سرسام آوری دارد، قادر به ادامه ی تولید به مدت بیش از 20 سال باشد و با تولید 70 فروند درماه طی دوران صلح، 5/2 میلیون ساعت پرواز رزمی و سرانجام در حالی که نه هزارمین فروند آن تحویل مشتریان آن می شود باید گفت این هواپیما با هر استانداردی موفق است.
سرگذشت فانتوم از نیم قرن قبل شروع می شود: زمانی که کمپانی معظم مک دانل داگلاس (MD) در سال 1953 وارد میدان رقابت شرکتهای هواپیمایی جهت ساختن یک جنگنده ی مافوق صوت برای نیروی دریایی ایالات متحده گردید؛ ولی این فرصت را در مقابل هواپیمای کروسیر CF-8U از دست داد. شکست در این رقابت برای شرکت MD نوعی عقب گرد بود، مخصوصن آنکه نخستین طرح در مورد هواپیمای جت را برای نیروی دریایی، همین کمپانی داده بود که مربوط به فانتوم بود.

پروژهء F3H-G

با ابن حال شرکت MD با چنین سابقه ای که گفته شد، تصمیم به ادامه و تکمیل طرح شکست خورده و تولید هواپیماهای مخصوص پرواز از عرشه ی ناوهای هواپیمابر گرفت و این می بایست با توجه به نیازهای آینده در این شاخه ی صنعت انجام می پذیرفت. برای کسب اطلاعات بیشتر و دقیق تر این شرکت تصمیم گرفت با پرسنل ناوبری و فرماندهان نیروی دریایی مصاحبه انجام دهد. تعداد زیادی طرح مورد ارزیابی قرار گرفت و در سال 1954 یک نمونه ی کامل از هواپیمای طراحی شده به نام F3H-G ساخته شد و به نیروی دریایی ارائه گردید که به شدت مورد توجه قرار گرفت و بنابراین دستور ساخت دو فروند نمونه ی اولیه از سوی نیروی دریایی به شرکت MD داده شد. این طرح، هواپیمایی بود تک سرنشین و مجهز به 4 قبضه مسلسل 20 میلیمتری و دارای جایگاه حمل 11 بمب و یا موشک. نیروی محرکه ی آن توسط 2 موتور از نوع J-65 تامین می گردید و این جنگنده را به راحتی به سرعت 5/1 ماخ می رساند.

هنگامی که تقاضای نیروی دریایی برای ساخت این هواپیما در آوریل 1955 جنبه ی قطعی گرفت، این هواپیما به عنوان جنگنده ی تدافعی سریع مورد توجه و استفاده ی ناوهای هواپیمابر قرار گرفت که قادر به پرواز از عرشه ی نام هواپیمابر و بردی رزمی تا حدود 500 کیلومتر بود. بعدها نیروی دریایی اعلام کرد که این هواپیما باید مجهز به موشکهای هوا به هوا گردد و جای مسلسلها را بگیرد. برای تحقق این امر، یک تجدیدنظر کلی در طراحی هواپیما لازم بود. یکی از تغییرات اساسی، استقرار 4 جایگاه موشک اسپارو به جای مسلسلها بود و به همراه آن ایجاد سیستم کنترل آتش (رادار کنترلگر موشک اسپارو به جهت نیمه فعال بودن این موشک)، تعویض موتورهای قبلی با نمونه های بهتر و قوی تر J-79 (ساخت جنرال الکتریک) که هواپیما را قادر می ساخت به راحتی بیش از 2 ماخ سرعت بگیرد. پس از این تجدیدنظرها، نیروی دریایی درخواست طرح هواپیمایی دوسرنشینه را نمود. (در هواپیماهای دوسرنشینه، خلبان قدرت و تسلط بیشتری بر پرواز می یابد و نفر دوم مامور استفاده از تسلیحات جنگی روی هواپیما می شود) طرح جدید هواپیمایی شد به نام F4-H1.
پیشرفت و تکامل
در طی تکامل و پیشرفت مراحل آن تغییرات زیادی برای بهبود وضعیت اجرایی و قابلیت عملیاتی جنگنده در نظر گرفته شد. این تغییرات شامل راداری با صفحه ی بزرگتر بود که قدرت دید خلبان را افزایش می داد. نحوه ی پرتاب موشکها نیز از حالت ریلی به نوع پرتابی تغییر یافت. هواپیمای مزبور کم کم شروع به نمایاندن خود به عنوان یک جنگنده ی جالب توجه و برجسته نمود.


نمونه ی اولیه ی هواپیما با نام XF-H1 اولین پرواز خود را در 27 می 1958 انجام داد. هواپیمایی که برای سرعت حداکثر 2 ماخ طراحی شده بود، اینک با نام فانتوم2، به راحتی به سرعت 6/2 ماخ دست یافت! پس از تکمیل آزمایشات اولیه، فانتوم بار دیگر در مقابل هواپیمای تک سرنشین F-8U3 کروسیر قرار گرفت. این بار کمپانی MD پیروز مناقصه شد و فانتوم به عنوان هواپیمای استاندارد نیروی دریایی ایالات متحده انتخاب گردید.
در دسامبر 1958 قرارداد ساخت 23 فروند نمونه ی اولیه به MD داده شد. طی آزمایشات تکمیلی تغییرات دیگری نیز داده شد که این تغییرات شامل جایگزینی موتورهای نیرومندتر می گردید. دو قسمت دیگر نیز در زیر بال هواپیما تعبیه گردید که این جنگنده را قادر به حمل 2 موشک اضافی اسپارو و یا چهار موشک کوتاهبرد سایدوایندر می ساخت. همچنین در آزمایشات مشخص شد که فانتوم به علت استفاده از موتورهای بسیار نیرومند J-79 و بدنه ی مستحکم، قادر به حمل 22 بمب 500 پوندی نیز می باشد!


کسب رکوردهای جهانی
به دنبال سفارش 23 فروند مدل اولیه، دستور ساخت 47 فروند هواپیمای اصلاح شده برای نیروی دریایی داده شد؛ البته با طراحی مجدد نام آن به F-4A تغییر یافت. F4-A مجهز به موتور J79-2A می توانست به رکوردهای جهانی دست پیدا کند. در ششم دسامبر 1959 نمونه ی پیشرفته تر سری A یعنی F-4B توانست رکورد سقف پرواز به اندازه 98556 فوت (حدود 30039 متر) و در زمینه سرعت نیز در 22 نوامبر 1961 به سرعت 48/1606 مایل بر ساعت = 720 متر بر ثانیه = 2600 کیلومتر بر ساعت دست پیدا کند.

حال پس از نیروی دریایی، نوبت نیروی هوایی بود که سفارش فانتومی با قابلیت پرواز در ارتفاع بالاتر و در هر شرایط آب و هوایی و قدرت حمل انواع جنگ افزار (بمب – موشک هدایت شونده هوا به زمین و موشک هوا به هوا) با قابلیت انعطاف زیاد و تامین ایمنی سرنشینان داد.
سرانجام در مارس 1962 فانتوم2 نخستین جنگنده ی نیروی دریایی بود که توانست در نیروی هوایی نیز به عنوان هواپیمای اصلی وارد خدمت گردد.
فانتوم های انگلیسی



هنگامی که به سال 1964 نیروی دریایی انگلیس تصمیم به جایگزینی هواپیماهای قدیمی هاوکر P1154 با فانتوم گرفت، قرار بر این گذاشت که موتورهای ساخت رولزرویس بر روی این فانتوم ها قرار گیرد.

آن زمان پیش بینی می شد که جایگزینی موتورهای مزبور، دارای ثمرات زیادی خواهد بود. موتورهای (به ظاهر) نیرومندتر انگلیسی می توانستند سرعت و شتاب این جنگنده را افزایش دهند و از این گذشته فانتوم را قادر می ساختند که 20 درصد قابلیت اوج گیریش را از عرشه ی ناوهای هواپیمابر انگلیسی افزایش دهد. ولی این فقط فرضیه بود و موتورهای انگلیسی ساخت رولزرویس هیچگاه به طور کامل با فانتوم منطبق نشدند و به هیچ وجه با موتور قدرتمند J-79 نتوانستند رقابت کنند. جنگنده های تولید شده با این موتورها، کندترین (حداکثر 2100 کیلومتر بر ساعت) و دارای کمترین سقف پرواز (حداکثر 50000 فوت) و کمترین شعاع عملیاتی رزمی (به علت مصرف بیشتر سوخت) از آب درآمدند ضمن آنکه بسیار گران تر از مدل آمریکایی نیز تمام می شدند!

تسلیحات فانتوم
از ابتدای طرح تولید فانتوم، جنگ افزارهای تعیین شده برای آن، پیوسته در حال پیشرفت بودند. از جمله حمل 4 موشک فالکون، 4 موشک هوا به هوای نیمه فعال راداری از نوع اسپارو، 4 موشک حرارت یاب سایدوایندر، دو موشک بالپوپ و یا حتا موشک ضدکشتی بسیار دقیق هارپون، 22 بمب 500 پوندی، بمب های هدایت شونده ی بسیار دقیق لیزری، موشک هوا به سطح هدایت شونده ی ماوریک و . . . خلاصه 16000 پوند از انواع مهمات جنگی در 7 محل استقرار زیر بالها و بدنه.





همچنین در جنگ ویتنام داشتن مسلسل بر روی هواپیما به اثبات رسید (زیرا در فواصل بسیار نزدیک، سامانه ی حرارت یاب موشک قادر به قفل بر روی هدف نمی شد و موشک خطا می رفت و به هواپیمای دشمن اصابت نمی کرد) به همین منظور از مسلسل بسیار قوی ولکان M-61 استفاده گردید و در سال 1967 بر روی F-4E سوار شد.

فانتوم در جنگ ویتنام

از 15 آگوست 1964 تا 30 آوریل 1975 (یعنی 4 هزار و 11 شب و روز) طی ده سال جنگ شبانه روزی در ویتنام، فانتوم نقشی بازدارنده در مقابل حملات ویت کنگ های کمونیست بازی کرد و وظیفه ی خود را به خوبی انجام داد. حمایت از عملیات نیروهای زمینی ایالات متحده و ارتش ویتنام جنوبی، ایجاد برتری هوایی و شکار میگهای ویتنام شمالی و . . . از این جمله بودند. برای نمونه می توان به ماموریتهای بسیار موفق فانتوم های نیروی دریایی ایالات متحده در جریان عملیات قطار آزادی (6 آوریل 1972 تا 7 می 1972) و عملیات لینه باکر (8 می 1972 تا 23 اکتبر 1972) اشاره کرد.
جنگ ویتنام - اف۴ نیروی هوایی ایالات متحده در حال پرتاب بمبهای ام کا ۸۲





به غیر از عملیات رزمی معمول فانتوم ها در ویتنام، عملیات مهم دیگری توسط مدل RF-4C برای شناسایی وضعیت دشمن و جابه جایی نیروهای دشمن در شب صورت می گرفت. وظیفه ی فانتوم های مزبور، حمل و پرتاب دستگاههای حساس صوتی در مناطق جنگلی و بیشه زارهای انبوه ویتنام بود. این وسایل پس از پرتاب، توسط چترهای کوچکی به زمین فرود می آمدند. دستگاههای فوق مجهز به میکروفونهای بسیار حساس و باتری های قوی با طول عمر بالا بودند. این دستگاهها می توانستند انواع ارتعاشات، اعم از حرکت ادوات یا صدای پای انسانها را دریافت کنند و امواج دریافتی را به صورت سیگنال هایی به هواپیمای رله (هواپیمایی مانند E-2) منتقل می کردند. برخی اوقات اطلاعات (مربوط به منطقه ای که باید این ادوات حساس از هواپیما به بیرون پرتاب می شد) از قبل به کامپیوتر فانتوم منتقل می شد و این وسایل حساس خود به خود در جایی که می بایست قرار گیرند از هواپیما پرتاب می شدند. بدین ترتیب نقل و انتقالات شبانه ی ویت کنگها در اختیار مقامات نیروی هوایی قرار می گرفت و روز بعد فانتوم های ناو هواپیمابر میدوی و ناو یو اس اس کورال سی، بمباران سنگین مناطق تجمع کمونیست ها را انجام می دادند.

بنابر آمار موجود تعداد 197 فروند هواپیمای میگ 17، 19 و 21 ویتنام شمالی طی نبردهای هوایی بین سالهای 1965 تا 1975 توسط فانتوم های آمریکایی (اکثرن F-4B) سرنگون گشتند در حالی که تلفات فانتوم ها بسیار ناچیز بود و عمده ی آن نیز به وسیله ی آتشبارهای زمینی ویت کنگها اتفاق افتاده بود.

فانتوم در خاورمیانه (نبرد بی پایان)

به غیر از جنگ ویتنام، فانتوم حضور چشمگیری در نبردهای خاورمیانه داشت.

جنگ 6 روزهء 1967

طی جنگ شش روزه ی ژوئن 1967 اعراب با اسرائیل، فانتوم های اسراییلی عملیات تخریب دقیق اهداف را به مورد اجرا گذاشتند. در واقع باید گفت پیروزی در جنگ با همان ضربات روز نخست به نیروی هوایی اعراب مشخص شده بود. در 4 روز اول، اعراب 415 فروند جنگنده از دست دادند و در واقع نیروی هوایی اعراب در همان روز اول نبرد از میدان به در شد. در مقابل از اسراییل تنها 15 فروند جنگنده ساقط گدید که از این تعداد فقط 4 فروند فانتوم بودند. که البته این جنگنده ها نه در نبرد هوایی، بلکه به وسیله پدافند زمینی سرنگون گشتند. فانتوم های اسرائیلی با پرواز در ارتفاع چند ده متری همزمان به پایگاههای هوایی اردن، مصر، سوریه و عراق حمله ور شدند و با مهارت بی نظیر هر هواپیمایی را که روی زمین بود منهدم کردند. برای مثال در جریان حمله ی روز پنجم ژوئن 1967 به پایگاه هوایی کرکوک، تقریبن کل جنگنده های موجود در این پایگاه توسط فانتوم های اسرائیلی منهدم گشتند.


نتایج اولین روز نبرد 1967 فانتوم های اسرائیلی:

حمله به 17 پایگاه نظامی و هوایی در مصر، 5 فرودگاه بزرگ نظامی در سوریه، 3 فرودگاه نظامی در اردن و یک فرودگاه در عراق که منجر به انهدام 268 جنگنده ی مصری، 25 جنگنده ی سوری، 27 جنگنده ی اردنی و 90 جنگنده ی عراقی. مجموع تلفات اسرائیل تنها 15 فروند بود. طبق نقشه ی یک ژنرال اسرائیلی، نیروی هوایی قدرتمند مصر ظرف 3 ساعت به طور کامل نابود گشت! غافلگیری کامل بود. جنگنده های نیروی هوایی مصر در ردیفهای معنی روی زمین باز فرودگاه یا در آشیانه های سه ضلعی مرتب، چیده شده بودند و فقط چند میگ21 در پرواز بودند. فانتوم های اسرائیلی با پرواز در ارتفاع چند ده متری خود را از آتش ضدهوایی مصون داشتند و با اتکا به توپهای خود، تمام هواپیماهای جنگی مصر را نابود کردند. در پایگاهی دیگر دو فرود فانتوم حدود 30 فروند بمب افکن سنگین Tu-16 را بر روی زمین از بین بردند. در عرض 80 دقیقه، میگ21 هایی که در باندهای مجاور کانال سوئز در قاهره و صحرای سینا قرار داشتند سوخته و به طور کامل از بین رفته بودند. ظرف 20 دقیقه فانتوم های عمل کننده بازگشته، سوختگیری شده و مهمات گذاری شدند و این بار 80 دقیقه ی دوم آغاز گشت و قبل از آنکه مصر از گیجی حمله نخست بیدار شده باشد، در جریان حمله ی دوم هیچ میگ و بمب افکن مصری برای هدفگیری دیگر وجود نداشت. نیروی هوایی پرزرق و برق مصر که مجهز به جنگنده های به روز روسی بود، دیگر وجود خارجی نداشت و از بین رفته بود. در مورد سوریه و اردن تنها با انجام یک عملیات، عمدهء جنگنده های نیروی هوایی دو کشور از بین رفته بود و همچنین یک پایگاه بزرگ هوایی عراق نیز با بمب های خوشه ای جنگنده های F-4D به طور کامل از صفحهء عملیات پاک شده بود.
یعنی موثرترین عامل قدرت اعراب در خط اول جبهه، تنها در چند ساعت ابتدای آغاز جنگ از بین رفت و در چند روز بعدی اسرائیل قادر شد بدون نگرانی از حملات هوایی اعراب، به اهداف زمینی آنها حمله کند. جنگی که در پایان ششمین روز، با پیروزی قاطع اسرائیل و اشغال کرانهء باختری رود اردن، بیت المقدس شرقی، صحرای سینا، مزارع شبعا و بلندی های جولان پایان یافت.


1973: نبرد یام کیپور (The Yom Kippur War)

جنگ یام کیپور به نام نبرد فانتوم ها لقب گرفته است. فانتوم های اسرائیلی هجوم گسترده ی خود را بر علیه تانکها، سایت های موشکی سام، انبارهای مهمات اعراب انجام دادند و هواپیماهای بسیاری را نیز ساقط کردند. ضمن اینکه عملیات شناسایی دقیقی را همراه با عکسبرداری از مراکز مهم مصر و سوریه به انجام رساندند در حالی که مصر و سوریه، موشکهای زمین به هوای بسیاری در اطراف پایگاههای نظامی خود کار گذاشته بودند. این سایتهای موشکی در اطراف کانال سوئز و اغلب خطوط مقدم مرزی با اسرائیل مستقر شده بودند. در جریان عملیات Dugman 5 فانتوم ها اسرائیلی متحمل خسارات سنگینی شدند و شش فروند از آنها به وسیله ی موشکهای سام سوریه سرنگون گشتند. در جریان جنگ 1973، فانتوم های اسرائیلی حدود 500 عملیات در عمق خاک سوریه و مصر انجام دادند.

فانتوم ارتقا یافتهء اسرائیلی (به محل غلاف سوختگیری هوایی دقت کنید)


فانتوم اسرائیلی در پایگاه هوایی ناتانیا



مهمترین این عملیاتها، منهدم کردن ستاد مرکزی ارتش سوریه بود. در اکتبر 1973 دو اسکادران 4 فروندی از فانتوم ها این مرکز مهم را در قلب دمشق به طور کامل نابود کردند. حمله موفقیت آمیز بود ولی دو فروند از فانتوم ها ساقط گشتند و یک نفر از خلبانان نیز کشته شد. همچنین یک فانتوم دیگر نیز هدف آتشبار ضدهوایی قرار گرفته ولی با مشکلات فراوان توانست خود را به پایگاهش برساند.

ژوئن 1973: پرواز اعجاب انگیز فانتوم اسرائیلی در صحرای سینا



به جهت جبران خسارات وارده به فانتوم های اسرائیلی، چند فروند فانتوم دیگر از طرف ایالات متحده به صورت قطعات منفصله توسط هواپیماهای باری به سرعت به اسرائیل حمل شد. این فانتوم ها به سرعت وارد سازمان نیروی هوایی شدند و قبل از پایان جنگ 1973 وارد عملیات گشتند. در جریان جنگ 1973، فانتوم های بسیاری ساقط شدند و خدمه ی بسیار از آنان در مصر یا سوریه به اسارات درآمدند.
بنا بر ادعای منابع بی طرف، 46 فروند فانتوم طی نبرد 1973 به وسیله ی مصر و سوریه ساقط گشتند که این آمار بسیار بیش از نبرد سال 1967 بود.

جنگ تحمیلی عراق بر علیه ایران

در ابتدای جنگ تحمیلی صدام علیه ایران، فانتوم های کشورمان (در کنار هلیکوپترهای کبرای هوانیروز) با انجام ماموریتهای فراوان در جهت کند کردن پیشروی نیروهای عراقی، نابودی تجهیزات زرهی، حمله به پایگاههای هوایی الرشید بغداد، ناصریه، ام القصر و . . . اقدامات بسیار قابل توجهی انجام دادند. بزرگترین عملیات تاریخ خاورمیانه شاید در روز اول مهر 1359 به وسیله 140 جنگنده ی فانتوم و اف5 بر ضد پایگاههای هوایی و نظامی صدام انجام شد. به طوری که تنها در اثر حمله ی 8 فروند جنگنده ی F-4E به پایگاه هوایی الرشید بغداد، این پایگاه تا ماهها نتوانست عملیاتی شود!

پرواز در ارتفاع پائین در خاک عراق جهت مصون ماندن از دید رادارهای عراقی



31 شهریور 1359: F-4E پایگاه هوایی مهرآباد لحظاتی پس از اصابت راکت سوخوی7 عراقی



این نکته قابل توجه است که در روزهای ابتدایی حمله صدام به ایران، نیروی رزمی پیاده و زرهی آماده در مقابل عراق موجود نبود و ترابری این نیروها از مراکزی چون لشگر زرهی قزوین تا مناطق غرب و جنوب کشور، روزها به طول می انجامید که در این صورت نیروهای عراقی به راحتی و بدون مانع قادر می شدند شهرهای اهواز، کرمانشاه، ایلام، ماهشهر و . . . را به راحتی به اشغال خود درآورند. در این میان پایگاههای هوایی نوِژه ی همدان و بوشهر (به همراه اف5 های پایگاههای تبریز و امیدیه) با فانتوم های خود، پیشروی ماشین جنگی صدام را کند کرده و با انجام گاهن روزانه 600 سورتی پرواز، شلیک موشکهای ماوریک به ادوات زرهی و تدارکاتی عراق، عملن مانع پیشروی سریع 12 لشگر مجهز عراق شدند. ضمن اینکه با وجود خلبانان بسیار ماهری که در ایالات متحده آموزش دیده بودند، برتری هوایی در اوایل جنگ مطلقن در اختیار ایران بود و نیروی هوایی عراق جز در موارد بسیار معدودی، جرات استفاده از جنگنده هایش را پیدا نمی کرد. نیروی دریایی عراق با کمک ناوچه ی قهرمان پیکان و فانتوم های پایگاه بوشهر در 7 آذر 1359 ، نیروی دریایی عراق را تقریبن برای همیشه از صفحه ی روزگار محو کردند. سرلشگر شهید عباس دوران در این روز با انجام 9 ساعت پرواز مداوم بر علیه ناوچه های عراقی از قهرمانان این نبرد به شمار می آید.

فانتوم پایگاه هوایی بوشهر؛ مجهز شده با موشک ضدکشتی هارپون



کشورمان بارها از قابلیت بالای این هواپیما در حمل تعداد زیادی بمب بهره گرفت: از جمله می توان به حملات هوایی فانتوم ها با 22 بمب به پالایشگاهها و مراکز مهم عراق، حمله و نابودی 48 فروند هواپیما بر روی زمین در پایگاههای سه گانه ی موسوم به H3 در فروردین ماه 1360 توسط 8 فروند F-4D (یکی از بزرگترین ماموریتهایی که به نام فانتوم در جهان ثبت شده است)، حملاتی با بمب های 5/1 تنی به پادگانی زرهی در شمال بغداد، نابودی ناوچه های عراقی در ۷ آذر ۱۳۵۹ به وسیله موشکهای هارپون و . . . اشاره کرد.

تاکنون 16 نوع فانتوم ساخته شده است:

1- نوع اولیه: F-4A به تعداد 47 فروند با احتساب مدل F4H-1F
2- F-4B جنگنده ی اصلی نیروی دریایی ایالات متحده در دهه ی 1960 و 1970 به تعداد 649 فروند.
3- RF-4B : نوع شناسایی گر مدل B ؛ دارای دستگاههای حساس و جاسوسی به تعداد 46 فروند.
4- F-4C : مدل ساخته شده برای نیروی هوایی ایالات متحده به تعداد 583 فروند.
5- RF-4C : نوع شناسایی مدل C ؛ دارای دستگاههای حساس جهت اکتشاف وضعیت نیروهای زمینی دشمن به تعداد 505 فروند.
6- F-4D : نمونه ی اصلاح شده و پیشرفته تر مدل C به تعداد 825 فروند.
7- F-4E : جنگنده ای برای حفظ برتری هوایی و حفظ پشتیبانی نزدیک به تعداد 1370 فروند.
8- F-4EJ : مدل ساخته شده برای نیروی هوایی ژاپن مجهز به موشکهای AAM-2 (ساخت Mitsubishi) به تعداد 14 فروند.
9- RF-4E : نوع بسیار پیشرفته تر مدل RF-4C به تعداد 149 فروند.
10- F-4F : جنگنده ی سفارشی برای نیروی هوایی آلمان غربی به تعداد 175 فروند.
11- F-4G : نوع بسیار پیشرفته تری از F-4B برای نیروی دریایی ایالات متحده؛ مجهز به دستگاههای اخلال گر رادار دشمن و موشکهای HARM (موشکی که امواج رادار دشمن را دریافت کرده و با استفاده از آن، رادار دشمن را نابود می سازد) به تعداد 116 فروند.
12- RF-4CCV : نوع جاسوسی فانتوم جهت سازمان ناسا به تعداد نامعلوم.
13- F-4J : نوع بازهم پیشرفته تر مدل B جهت نیروی دریایی به تعداد 522 فروند.
14- F-4K : نوعی از مدل B مجهز به موتورهای رولزرویس ساخت انگلیس جهت نیروی دریایی انگلستان به تعداد 52 فروند.
15- F-4M : مدلی دیگر و بهتر شده ی مدل K برای انگلستان به تعداد 118 فروند.
16- F-4S : طرح تغییر داده شده ی مدل J برای نیروی دریایی. مجهز به سیستم Fly by Wire به تعداد 248 فروند.

مشخصات کلی فانتوم ها

خدمه: دو نفر
موتورها: دو موتور ساخت جنرال الکتریک با قدرت استفاده از پس سوزJ79-GE-17 با کشش 17900 پاوند
برد و نوع رادار: 70 تا 80 کیلومتر و مدل APQ-120
فاصله ی دو سر بال = 11 متر و 76 سانتی متر
طول = 20 متر
ارتفاع = 5 متر
وزن خالص = 13768 کیلوگرم
ماگزیمم وزن در حالت پرواز رزمی = 28000 کیلوگرم
بیشترین سرعت = 2450 تا 2500 کیلومتر بر ساعت
ماگزیمم سقف پرواز خدمتی = 58000 فوت = 17670 متر
درجه ی اوج گیری: 100 فوت در دقیقه
بیشترین مسافتی که می تواند طی کند: 3183 کیلومتر با 3 مخزن سوخت خارجی. (طی پرواز آزمایشی سال 1978)

کاربران فانتوم

اسپانیا، یونان, ترکیه، انگلستان، آلمان، نیروی دریایی و هوایی ایالات متحده (فقط مدل جی در نیروی هوایی)، کره جنوبی، ژاپن، استرالیا، اسرائیل، ایران و مصر.

نکات تکمیلی

بیشتر مدلهای فانتوم در کشورمان E و تعداد کمی (حدود 20 فروند) نیز از مدل D هستند.
15 فروند RF-4E تا زمان وقوع انقلاب 1357 به ایران تحویل شده بود. بسیاری از آنان در جریان جنگ از بین رفتند و به اعتقاد کارشناسان نظامی مجله Aviation Week تنها یک یا دو فروند از آنها قادر به پرواز می باشند.

بیش از 30 فروند فانتوم خریداری شده کشورمان، پس از انقلاب هیچگاه تحویل نشدند.
آمار دقیقی از میزان فانتوم های ساقط شده در جنگ از سوی مسئولان مربوطه ارائه نشده است اما کارشناسان مجله Aviation Week به تعداد حدود 70 فروند اشاره دارند.

بنا به گفته ی یکی از خلبانان پایگاه نوژه ی همدان، در سال 1367 و در زمان اجرای آتش بس، تنها 12 فروند فانتوم (در کل کشور) قادر به پرواز بودند و این در حالی بود که رژیم صدام در آن روزها با بهره گیری از پشتیبانی دولتهای بی دریغ روسیه، فرانسه و چین، 714 فروند جنگنده ی آماده ی پرواز داشت. (از قبیل: ميگهای 21، 23، 25، 27 و 29 ؛ سوخوی20، 22، 24 و 25 ؛ توپالف16 و 22 ؛ آواکس ایلیوشین76 و F-7 ساخت چین)
رادار قدیمی هواپیماهای فانتوم در بسیار از کشورها جایگزین شده است. در آلمان رادار اف18 و در اسرائیل نیز رادار ساخت صنایع الکترونیک البیت به جای رادار قدیمی و پرهزینه ی APQ-120 نشسته است. ترکیه نیز حدود 50 فروند هواپیمای فانتوم خود را توسط صنایع هوافضای اسرائیل به روز کرده و بسیاری از ادوات آنالوگ کابین F-4E هایش توسط اسرائیل با نمونه های دیجیتال اسرائیلی، تعویض نموده است.


رادار اسرائیلی فانتوم (بنا به ادعای سایت مربوطه) دو برابر رادار اصلی، برد دارد.

بسیاری از کشورهای کاربر فانتوم (F4) و تایگر (F5)، هواپیماهای F-15 و F-16 را جانشين کرده اند. نیروی هوایی ترکیه در قالب قراردادی، دهها فروند از F-16C/D را در داخل ترکیه مونتاژ می کند. اردن نیز به جای F-5A/B خریداری شده از ایران (قبل از انقلاب)، هواپیماهای F-16C/D را خریداری کرده است.
اسرائیل نیز پس از درگیری های سالهای 1980 تا 1983 با لبنان، سوریه و حمله به تاسیسات ساخت بمب اتمی عراق (عملیات Opera با استفاده از جنگنده های اف15 و اف16) نقش برتری هوایی فانتوم را به اف15 (که در اسرئیل به آنها باز2000 گفته می شود) سپرده است. اف15 های اسرائیلی تاکنون دهها فروند از میگهای 21 ، 23 و 25 سوری را به راحتی و بدون حتا یک مورد تلفات، سرنگون کرده اند.
کشور ما نیز در زمان شاه فقید ایران، سفارش 300 فروند F-16A/B را به ایالات متحده داده بود. قرار بود 140 فروند F-16A به صورت آماده و 160 فروند F-16B در صنایع هسای اصفهان (هواپیماسازی ایران) مونتاژ شوند. تا سال 1357 تنها 2 فروند F-16A به ایران جهت پروازهای آزمایشی تحویل شدند و مابقی آنها پس از لغو قرارداد توسط دولت موقت، به نیروی هوایی اسرائیل فروخته شدند. (وجود دو فروند اف-۱۶ در ایران، مورد تردید برخی کارشناسان قرار دارد)


منابع:

www.fas.org/man/dod-101/sys/ac/f-4.htm
www.israeli-weapons.com

منبع :

http://military.blogfa.com/cat-5.aspx

[Captain Nemo]

آخرین نبرد های تامکت و پایان افسانه تامکت

در جنگ خلیج فارس، خلبانان اف-14 نیروی دریایی آمریکا اظهار داشتند که زمانی که هواپیمای آنان در صحنه نبرد پدیدار می شد، هواپیماهای عراقی بدون هیچ درگیری بعدی به سرعت آسمان را ترک می گفتند. گویا از تامکت های ایرانی در زمان جنگ تحمیلی، خاطره چندان خوشی برای خلبانان مبتدی عرب باقی نمانده بود، به طوری که حتی گفته می شد که فرمانده نیروی هوایی عراق به خلبانان فرمان داده است که در صورت مشاهده تامکت های ایرانی، به سرعت عقب نشینی کرده و درصدد مقابله با آن بر نیایند؛ چرا که پیروز نبرد از ابتدا معلوم بود.





تامکت ایرانی پارک شده در کنار هواپیمای فانتوم

آینده جنگنده موفق اف-14 تامکت


در نیروی دریایی آمریکا، قرار بر این است که تامکت افسانه ای، در مدل های کنونی حداکثر تا سال 2008 میلادی بازنشسته و به موزه های هوایی سپرده شود و برنامه ها بر این اساس است که جای خالی این جنگنده نیز به وسیله جنگنده F/A-18 Super Hornet تا حدودی پر شود. البته طرح هایی نیز مبنی بر ارتقاء نمونه های فعلی و جوان تامکت مانند مدل D به نام پروژه سوپرتامکت در دست بررسی است که البته موفقیت این طرح نیز چندان دور از انتظار نیست.

هواپیمای اف-14 تامکت روی عرشه ناو و با بال های بسته

طرح به یادماندنی تامکت، در سال های بعد به وسیله طراحان روسی در هواپیماهای خانواده فلانکر سوخو 27 به طرز ناشیانه ای تقلید شد. به گونه ای که طرح ورودی موتورها، دماغه، دو سکان عمودی و بسیاری موارد دیگر در هواپیمای سوخو 27 و میگ 29 تکرار گشت، تا جایی که حتی نمونه های اولیه خانواده سوخو 27 فلانکر با بال های متغیر طراحی شده بودند. این موارد، همگی نشان از تفاوت و برتری طراحی این جنگنده ی فراموش نشدنی و کلاسیک دارند، جنگنده ای که به اطمینان کامل، هرگز از اذهان مان دور نخواهد گشت چرا که ما با نام تامکت زنده ایم .

[آمن خادمی]

.......آقای کاپیتان عکسای شما من رو از دست خواهر زاده کوچلوم که سمجه و پرحرف و شلوغ و عاشق خلبانیه نجات داد...... #:-S
عکسا رو save کردم روی کامپیوتر که هر وقت صداش درمیاد بره عکسا رو ببینه............فقط دوست نداره لباس خلبانی بپوشه.........میگه مثل آدم مثه پلیسا می شه.....من پلیس دوست ندارم ............:D

[Captain Nemo]

.......آقای کاپیتان عکسای شما من از دست خواهر زاده کوچلوم که سمجه و پرحرف و شلوغ و عاشق خلبانیه نجات داد...... #:-S
عکسا رو save کردم روی کامپیوتر که هر وقت صداش درمیاد بره عکسا رو ببینه............فقط دوست نداره لباس خلبانی بپوشه.........میگه مثل آدم مثه پلیسا می شه.....من پلیس دوست ندارم ............:D

آمن عزیز
به لینک زیر برید و با کیفیت ترین عکس های دنیا رو ببینید
فکر کنم حدود 15 هزار تا عکس توش باشه ...... هر وقت همشو دیدید
بفرمائید تا یه سایت خفن تر خدمتتون معرفی کنم .....
سلام من رو خدمت خواهر زاده گرامی برسانید و بگوئید لباس خلبانی همه جای
دنیا استاندارده و کاملا مشخصه .... کمی بزرگتر بشه متوجه میشه وقتی بپوشی
چه احساسی بهت دست میده
من یه دونه آمریکایی اصلشو از یک سرهنگ بازنشسته کادو گرفتم
وقتی توی خونه میپوشمش راستی راستی فکر میکنم خلبان تامکت شدم ....
دنیای با شکوهی دارد .....

http://airliners.net/

در قسمت سرچ سمت راست بالای صفحه به طور مثال تایپ کنید : F-14

[Captain Nemo]

این هم عکس هواپیمای تجسسی آمریکا
شاهکار شیطان بزرگ در دهه 70 ساخت شرکت لاکهید
تقدیم به خواهر زاده عزیز شما
جالبه بدونید که در سقف پرواز و سرعت هنوز رو دستش هیچ هواپیمایی نیومده .....

/Lockheed-SR-71A-Blackbird

[Captain Nemo]

سالگرد عملیات بیت المقدس گرامی باد

به گزارش خبرگزاري فارس، نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران كه در جريان عمليات فتح المبين خود را براي نبردي طولاني در اين مرحله از دفاع مقدس آماده كرده بود ضمن حفظ توان عملياتي طرحهاي لازم را تهيه و آماده اجراي مأموريتهاي محوله شد.
اين عمليات كه تنها به فاصله يك ماه پس از عمليات فتحالمبين در منطقهاي به وسعت 5400 كيلومتر مربع (نزديك به سه برابر وسعت منطقه عملياتي فتحالمبين) انجام شد، «بيتالمقدس» نام گرفت. اين منطقه از شمال به كرخهكور و هويزه، از جنوب به اروندرود و خرمشهر، از شرق به رود كارون و از غرب به هورالعظيم و القرنه عراق محدود ميشد.
در آخرين روز از فروردين سال 61 به فرمان فرماندهي كل قوا قرارگاه كربلا به صورت تركيبي از سامانه فرماندهي ارتش و سپاه تشكيل گرديد و نخستين طرح پذيرفته شده اين قرارگاه براي آزادسازي خرمشهر با نام كربلاي 3 انتشار يافت. 3 قرارگاه عملياتي زميني تحت امر فرماندهي قرارگاه كربلا با نامهاي نصر، فتح و قدس و قرارگاه چهارم با نام ستاد ويژه عمليات هوايي و با دستور رزمي شبح 3 در پايگاه هوايي دزفول آغاز به كار نمود.
با توجه به استعداد و تركيب جديد نيروي زميني عراق كه به انواع تجهيزات دفاع هوايي در ردههاي مختلف مجهز شده بود ضرورت به كارگيري حجم وسيعتري از امكانات آفندي و پدافند هوايي به خوبي احساس ميشد. در اين منطقه 5 لشكر زرهي و 2 لشكر پياده و يك لشكر مكانيزه دشمن با تجهيزات كامل به همراه 14 تيپ مستقل پياده و زرهي، 3 تيپ گارد مرزي و 3 تيپ نيروي مخصوص مسلح به انواع تجهيزات پدافند هوايي موشكي ارتفاع بالا متوسط و كم و توپخانه ضدهوايي در منطقه مستقر بود.
دشمن با تجربه تلخي كه از شكست مفتضحانه خود در عمليات فتحالمبين به دست آورده بود براي برطرف نمودن ضعفهاي خود اقدام به انتقال هواپيماهاي پيشرفته ميراژ اف يك و ميگ 23 از پايگاههاي مستقر در عمق خاك خود به پايگاههاي مقدم جبهه كرد و با وجود ضعف هاي آشكار در آموزش خلبانان خود به مقابله با تهديدات نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران پرداخت.
قرارگاه هوايي با دستور عملياتي شبح 3 همطراز با ساير قرارگاههاي زميني و به منظور تهيه آتش پشتيباني دفاع هوايي و پشتيباني رزمي وارد كارزار شد كه در اين عمليات پايگاههاي مختلفي از نيروي هوايي با انواع شكاري بمبافكن، رهگير و ترابري وارد صحنه نبرد شدند.
عليرغم تهديدات پدافند هوايي و هواپيماهاي پوششي دشمن، خلبانان جان بر كف ايران، عمليات مربوط به شناسايي تاكتيكي و عكسبرداري هوايي از تركيب و استعداد نيروهاي عراقي مستقر در صحنه عمليات را به طور مستمر و موفقيتآميزي انجام دادند و به محض تطبيق آخرين اطلاعات دريافت شده با طرحهاي در دست اجرا، مرحل اول عمليات بيت المقدس در روز دهم ارديبهشت ماه 61 با رمز عملياتي «يا علي بين ابيطالب(ع)» آغاز شد.
هواپيماهاي شناسايي نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران چندي قبل از آغاز عمليات، عكس سرنوشت ساز و قابل تفسيري را از منطقه عمليات گرفت و اين عمليات با دستور رزمي «ناصر» آغاز گرديد.
دشمن كه جنگندگي و قدرت عمل نيروي هوايي ايران را در عمليات فتح المبين به خوبي مشاهده كرده بود با اتخاذ تمهيداتي از طريق افزايش كارايي رادارهاي دوربرد خود سعي كرد تا پرواز هواپيماهاي بمباران كننده ارتفاع بالاي ايران راهرچه سريعتر كشف و با اجراي شيوههاي پروازي مناسب هواپيماهاي ميراژ اف يك را به منظور خنثي سازي حملات هواپيمايي ايران به كار گيرد.
نيروي هوايي عراق همچنين با اختصاص تعداد زيادي از هواپيماهاي رهگير تلاش و سعي را براي مقابله با هواپيماهاي اف 14 آغاز نمود تا بدين وسيله در اقتدار نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران بر آسمان منطقه عمليات ايجاد اخلال نمايد.
اين تمهيدات دشمن با اتخاذ تدابير مناسب و تغيير تاكتيك خنثي شد و عمليات پشتيباني نزديك هوايي از رزمندگان به طور قاطع و مستمر انجام و در نهايت منجر به بازپسگيري بخش عظيمي از خاك كشورمان و آزادسازي خرمشهر عزيز گرديد.
احداث سايتهاي تاكتيكي هاگ و همچنين هدايت و كنترل عملياتي آنها از طريق ايستگاههاي رادارنيروي هوايي و بهره گيري از اطلاعات دريافتي از پستهاي شنود الكترونيكي مستقر در منطقه عاملي كمنظير در تاريخ نيروي هوايي بود و در مجموع بيش از 40 فروند از جنگندههاي دشمن سرنگون گشته و در راه حصول اين هدف نيز شهداي گرانقدر تقديم انقلاب اسلامي گرديد.
در طول عمليات بيتالمقدس در حاليكه كليه تلاشهاي هوايي نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران در منطقه نبرد از طريق ستاد عمليات هوايي جنوب هماهنگ، هدايت و كنترل ميشد تيزپروازان نيروي هوايي با بمباران پي در پي نيروي دشمن در محورهاي شط علي، جفير، شلمچه، طلاييه، كوشك، حميد، حسينيه و گرمدشت قواي عراقي را كاملا زير فشار قرار دادند.
به دنبال متلاشي شدن سازمان رزمي و كاهش توان نيروهاي نظامي دشمن درعمليات بيت المقدس رژيم عراق براي نجات خود مذبوحانه دست به تلاش هاي سياسي زد.
خبرگزاري آسوشيتدپرس همزمان با محاصره خرمشهر توسط نيروهاي ايران و قطع خطوط تداركاتي ارتش عراق در اين منطقه در گزارشي اعلام نمود. عراق در حالي كه مشغول نبرد براي دفع حملات ديگري از جانب ايران است به همسايگان عرب خود گوشزد كرد به موجب قراردادي منعقده بايد به عراق كه به شدت تحت فشار است كمك نظامي فوري ارسال نمايند.
اشاره اين بيانيه به موافقت نامه سال 1950 اتحاديه عرب است كه به موجب آن 22 كشور عضو اين اتحاديه مجبور هستند به هر كشوري عربي كه مورد حمله يك قدرت خارجي قرار گيرد كمك نظامي ارسال دارند به دنبال آزادي خرمشهر رژيم عراق عجولانه درخواست تشكيل اجلاس شوراي همكاري كشورهاي خلج فارس را نمود و در پايان اين جلسه اضطراري كه دو روز به طول انجاميد 6 كشور عربي منطقه ضمن حمايت از رژيم صدام نگراني خود را از پيروزيهاي رزمندگان اسلام ابراز كردند.

منبع: فارس


خلاصه ای از نقش نیروی هوایی در این عملیات


-ماموريت هاي نيروي هوايي در عمليات آزادسازي خرمشهر 15 روز پيش از آغاز اين عمليات از سوي اين ارگان آغاز و تا ده روز بعداز عمليات نيز ادامه داشت.
-نقش مهم نيروي هوايي در عمليات آزادسازي خرمشهر پشتيباني هوايي نيروهاي سطحي زميني و دريايي بود.
-اين عمليات 900 سورتي پرواز پوشش هوايي - 850 سورتي پرواز ترابري هوايي به منظور حمل نيرو و آماده تخليه مجروحين- 315 سورتي پرواز سوختگيري- 110 سورتي پرواز پشتيباني نزديک هوايي و ماموريت هاي مخصوص- 22 پرواز عکس برداري شناسايي هوايي عمليات بيت المقدس نيز از سوي خبانان شجاع انجام شد.
- از بین پرسنل همیشه بیدار پدافند هوایی در اين عمليات 113 تن شهيد و 11 نفر اسير شدند.
برگرفته از صحبتهای فرماندهی نیروی هوایی

[Captain Nemo]

نقش نیروی هوایی در عملیات مهم بیت المقدس





طرح پشتيباني هوايي از عمليات طرح كربلا3 كه توسط نيروي هوايي تهيه گرديد، «شبح3» نام داشت. در اين طرح، نيروي هوايي علاوه بر وضعيتهاي آفندي و پدافندي كه در طرح عمليات كربلا3 وجود داشت، براي وضعيتي هم كه احتمالن نيروهاي ما در حال عقبنشيني و مخاطره شديد قرار ميگرفتند، پيشبينيهاي لازم را براي انجام پشتيباني نزديك هوايي (Close Air Superiority Fighter) به عمل آورده بود.
براي مراحل آفندي، نيروهاي خودي، در طرح مذكور، روزانه 20 سورتي پشتيباني نزديك هوايي اختصاص داده باشد كه شامل 8 سورتي پشتيباني نزديك ارتفاع پائين و 12 سورتي از ارتفاع بالا بود.
همچنين براي مراحل پدافندي، 8 سورتي پرواز پشتيباني نزديك در نظر گرفته شده بود و براي وضعيتهاي اضطراري و حياتي و مخاطره شديد، روزانه 20 سورتي پشتيباني نزديك از ارتفاع پائين منظور گرديده بود. پشتيبانيهاي نزديك هوايي، بنا به درخواست يگانهاي تككننده، اجرا ميشدند.


علاوه بر اين ماموريت، پشتيبانيهاي ديگري كه نيروي هوايي در اختيار قرارگاه كربلا قرار داد عبارت بودند از:
1- عكسبرداري هوايي با RF-4E بنا به درخواست
2- پوشش هوايي منطقه تا پايان عمليات با 20 فروند F-14 عملياتي و 20 فروند رزرو عمليات
3- حمل آماد، جابهجايي نيرو، تخليه مجروح، جمعن روزانه 12 سورتي با هواپيماهاي C-130
4- حمل نيرو از نقاط مختلف كشور به اهواز با هواپيماهاي ترابري سنگين 747

نيروي هوايي با تشكيل «ستاد عمليات جنوب» در دزفول، به منظور هماهنگي هرچه بهتر و سريعتر اجراي پشتيبانيهاي هوايي، اقدام نمود و پايگاههاي چهارم و ششم (دزفو – اميديه) نقش بسيار فعال و ارزندهاي را در انجام پشتيبانيهاي نزديك هوايي از اين عمليات ايفاء نمودند.

نيروي هوايي همچنين با استقرار 3 پايگاه پدافند هوايي موشكي، شامل موشكهاي هاوك و رپير، به پدافند هوايي منطقه اقدام كرد. پايگاههاي پدافند هوايي ياد شده عبارت بودند از:
1- سايت تبوك (در شمال آبادان كه در تاريخ 21/1/61 عملياتي شد)
2- سايت خيبر (در جاده سوسنگرد كه در تاريخ 1/2/61 عملياتي شد)
3- سايت بدر (در شمال خرمشهر كه در تاريخ 31/3/61 عملياتي شد)



عملكرد كلي نيروي هوايي در عمليات بيتالمقدس:
پوشش هوايي: 890 سوتي (با F-5E و F-4E و F-14)
پشتيباني نزديك: 87 سورتي (F-5E و F-4D/E)
شناسايي و عكاسي: 22 سورتي (RF-4E)
ترابري هوايي: 847 سورتي (C-130 و B747)
سوختگيري هوايي: 315 سورتي
مجروح حمل شده: 20849 نفر


* مهمات مصرف شده توسط جنگندههاي F-4D/E و F-5E ، متوسط روزانه = 48000 پاوند

* براي پشتيباني نزديك هوايي از هواپيماهاي اف4 و اف5 استفاده شد كه از پايگاههاي هوايي دزفول و اميديه پرواز ميكردند و به علت مسافت كوتاه اين پايگاهها تا منطقه نبرد و عدم نياز به حمل مخازن سوخت خارجي، با حداكثر مهمات پرواز كرده و توان رزميشان بسيار افزايش يافته بود. (براي مثال جنگندههاي F-4 گاه با پيكربندي 24 بمب 500 پاوندي تجهيز ميشدند و ماموريت عمده آنها، شكستن خط پدافندي بسيار مستحكم عراق در شرق خرمشهر بود به طوري كه بدون عمليات اين جنگندهها، شكست خط پدافندي عراقيها بسيار مشكل، با تلفات زياد و يا غيرممكن ميشد.)

* نيروي هوايي از 15 روز به آغاز عمليات، به انجام ماموريتهاي هوايي پرداخت و تا 10 روز بعد از خاتمه عمليات و فتح خرمشهر، به ماموريتهاي خود ادامه داد.

* بيشترين فعاليت نيروي هوايي در طول عمليات، در پشتيباني از قرارگاه قدس و در روزهاي 11 و 12 ارديبهشت 1361 در جنوب كرخهكور و جفير انجام گرفت.

* در شب 19/2/61 نيروي هوايي با استفاده از هواپيماهاي بوئينگ 747، ظرف يك شب، تعداد 6000 نفر از نيروهاي ويژه (كلاهسبز) را از مشهد به پايگاه اميديه ترابري نمود.

* در عمليات بيتالمقدس، جمعن 4 فروند هواپيماي اف4 مورد اصابت موشكهاي سام عراقي گرفت كه اين سوانح در روزهاي 11/2/61 و 12/2/61 در جنوب كرخهكور، روز 16/2/61 در منطقه چنانه و در 18/2/61 در منطقه شلمچه رخ داد.


در مجموع، 60 فروند جنگنده عراقي در جريان اين عمليات ساقط شدند:
* تعداد هواپيماهاي سرنگون شده عراقي توسط سيستمهاي پدافند موشكي هاوك، رپير و توپهاي ضداهوايي: 7 فروند
* تعداد هواپيماهاي سرنگون شده عراقي توسط جنگندههاي شكاري: 53 فروند



* برابر اظهار پارهاي از مسئولين اطلاعات و عمليات نيروي هوايي، در حوالي شلمچه در روز 2/3/61، مقر فرماندهي نيروهاي عراقي كه به شدت از آن محافظت و پدافند ميشد توسط هواپيماهاي اف4 كه در ارتفاع بسيار پائين پرواز ميكردند بمباران شد و صدام حسين كه در آن پايگاه حضور داشت، مجروح گرديد.

* هدايت عمليات پشتيباني نيروي هوايي را در عمليات بيتالمقدس، سرهنگ خلبان بهرام هوشيار، معاونت عملياتي نيروي هوايي عهدهدار بود.

[Captain Nemo]

عملیات بیت المقدس (فتح خرمشهر)


تاریخچه خرمشهر


در محلی که رود کارون به اروندرود می پیوندد، یعنی در نزدیکی خرمشهر کنونی، شهر کهنی به نام؛ بیان؛ وجود داشته است که تا سده چهارم هـ. قـ نیز آثاری از آن بر جای مانده بود. این شهر پیش از اسلام؛ بارما؛ نامیده می شده است و به گفته؛ ابوزید بلخی؛ در زمان خلافت عمر تبدیل به؛ بیان؛ شده است پس از ویرانی شهر بیان؛ در نزدیک ویرانه های آن – یعنی در جایی که با جدا شدن کانال؛ عضدی؛ در بهمنشیر ؛ قسمت شمال شرقی آبادان پدید آمده باشد و اکنون نیز به نام؛ محرزی؛ معروف است و جزو حومه خرمشهر محسوب می شود شهر کوچکی به نام محرزه یا محرزی بنا گردید که پس از شهر بیان ، سالیان متمادی بندرگاه کشتی های بازرگانی و پایگاه داد و ستد و مبادله کالا بود . خرمشهر از دیدگاه تاریخ نگاران ، بازمانده شهر بیان و محرزه یا محرزی و آخرین مولود پیوستگاه کارون و اروندرود است . عیلامیان ؛ در محلی که کارون به خلیج فارس می ریخت ، شهری به نام ناژیتو بنا کرده بودند که دروازه کارون را پاسداری کند . پس از آن هخامنشیان در نزدیکی کارون آبادی دیگری به نام آگنیس بنا نهادند . پس از ناژیتو و آگنیس نوبت پاسداری این شهر مهم که با گذشت زمان به مرور تا محل خرمشهر کنونی پیش آمده بود ، به شهر بیان و محرزه رسید .
در هر حال ، روزگار شهرهای ناژیتو ، اگنیس ، بیان و محرزی یکی پس از دیگری به سر رسید و سالیان بعد گروهی از سپاه بابک خرمدین که به خاطر لباسهای سرخ رنگشان به سرخ جامگان معروف بودند در این سرزمین زندگی می کردند که عربهای مهاجر به آنها به خاطر لباسهای سرخشان لغب محمره دادند و این اسم در میان اعراب ماندگار شد ، سرزمین بارما پس از ناژیتو و آگنیس نامهای محرزی و محمره به خود گرفت سرانجام در سال ۱۳۱۴ هـ . ش ـ فرهنگستان ایران نام این شهر را ، از محمره به خرمشهر یا شهر خرم یا خرمدینیان ( سپاه بابک خرمدین ) تبدیل کرد .
تهاجم عثمانیان
همزمان با لشکر کشی محمد شاه قاجار به هرات ، در ۲۳ رجب ۱۲۵۴ هـ ق، علیرضا پاشا سردار عثمانی، با سپاهی بزرگ به خرمشهر حمله کرد. در این تاخت و تاز خرمشهر ویران شد و سپاهیان عثمانی مردم را کشتند، خانه ها را سوزاندند و ویران کردند . به گفته ؛ ابراهیم دهگان ؛ این لشکرکشی نابهنگام از ---------- خارجی دول باختری ( اروپا ) سرچشمه گرفته و دست سرنشینان قصر ؛ باکینگهام ؛ در آن دخالت داشته است.
با ادامه ~~~~~~~~~~ عثمانیها به مرزهای ایران ، امیر کبیر با استفاده از جوانان غیور منطقه ، گارد مرزی نیرومندی در خرمشهر پدید آورد و فرماندهی آنرا به محمد خان، پسر حاج جابر خان سپرد. حاج جابر خان، حاکم خرمشهر در چهارم رجب ۱۲۶۶ هـ ق پرچم ایران را بر فراز خرمشهر برافراشت و به پاداش این کاراز سوی امیر کبیر به لقب ؛خانی ؛ مفتخر شد.
خوزستان از دو قرن قبل به دلیل اهمیت فوق العاده سوق الجیشی، مورد تاخت و تاز استعمارگران قرار گرفته و تا کنون چندین بار به اشغال قوای بیگانه درآمده است. امپراطوری عثمانی در سال ۱۸۵۷ میلادی، انگیسیها در سال ۱۸۸۳ میلادی و ارتش م~~~~~~~~~~ عراق در سال ۱۳۵۹ هـ ش، خرمشهر را اشغال کردند.
خرمشهر این شهر آباد و خرم و زیبا، در سال ۱۳۵۹ هـ ش مورد تاخت و تاز سربازان بعثی عراق قرار گرفت و سرانجام پس ار ۳۴ روز مقاومت دلیرانه رزمندگان و مردم دلاور و شهید پرور خرمشهر، روز چهارم آبان سال ۱۳۵۹ هـ ش به اشغال سربازان ارتش بعث عراق درآمد و به مدت ۲۰ ماه در اشغال آنان بود.
ساعت ۲۲:۴۵ دقیقه یکشنبه، نوزدهم اردیبهشت ماه ۱۳۶۱ هـ ش، با آغاز عملیات بیت المقدس، با رمز؛ یا علی ابن ابیطالب؛ ( ع ) حمله رزمندگان برای محاصره خرمشر و با هدف آزاد سازی آن آغاز شد و رزمندگان سلحشور ایران با نزدیک شدن به شهر و تصرف ناحیه مرزی شلمچه، خود را برای حمله نهایی آماده ساختند.
سپاه پیروز ایران اسلامی، بر خلاف انتظار و پیش بینی های تحلیلگران نظامی غرب و شرق و مستشاران نظامی خارجی بغداد، با عبور رود کارون وارد خرمشهر نشد و یا جبهه شمالی شهر را انتخاب نکرد. ایران دشوارترین کار، یعنی ورود از غرب و جاده شلمچه به شهر را سازمان داد و دفاع عراق در شهری که به خاطر اشغالش ۳۵ روز تمام با تجهیزات و قوا جنگیده و در طول جنگ در آن، بیش از هفت هزار کشته داده بود، تنها چند ساعت به درازا کشید و خرمشهر پس ار ۵۷۵ روز جدایی و تحمل سنگین اشغالگران در سوم خرداد ۱۳۶۱ به ایران بازگشت

عمليات بيت المقدس

اهداف عملیات
مهم ترین اهدافی که در این عملیات دنبال میشد، عبارت بودند از:
- انهدام نیروی های عراقی، حداقل بیش از دو لشکر.
- بازپس گیری حدود ۵۴۰۰ کیلومتر مربع از خاک ایران؛ از جمله شهرهای خرمشهر، هویزه و پادگان حمید.
- خارج نمودن شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد از برد توپخانه عراق.
- تامین مرز بین المللی (حدفاصل پاسگاه طلائیه تا شلمچه).
- آزادسازی جاده اهواز – خرمشهر و خارج شدن جاده اهواز – آبادان از برد توپخانه عراق.

منطقه عملیات
منطقه عمومی عملیات بیت المقدس در میان چهار مانع طبیعی محصور است، که از شمال به رودخانه کرخه کور، از جنوب به رودخانه اروند، از شرق به رودخانه کارون و از غرب به هور الهویزه منتهی میشود.
منطقه مزبور به جز جاده نسبتاً مرتفع اهواز – خرمشهر، فاقد هر گونه عارضه مهم برای پدافند است. همین امر موجب شد تا زمین منطقه – به دلیل مسطح بودن – برای مانور زرهی مناسب، و برای حرکت نیروهای پیاده – به دلیل در دید و تیر قرار داشتن – نامناسب باشد. نقاط حساس و استراتژیک منطقه شامل بندر و شهر خرمشهر، پادگان حمید، جفیر، جاده آسفالت اهواز – خرمشهر، شهر هویزه و رودخانههای کارون، کرخه کور و اروند بود.

تجهیزات عراق
تا قبل از آغاز عملیات بیت المقدس، استعداد نیروهای عراقی به ترتیب زیر بود:
- لشکر ۶ زرهی؛ از جنوب رودخانه کرخه تا هویزه.
- لشکر ۵ مکانیزه؛ از غرب اهواز تا روستای سید عبود.
- لشکر ۱۱ پیاده از سید عبود تا خرمشهر – تیپهای ۲۲، ۴۸، ۴۴ مامور حفاظت از خرمشهر بودند.
- لشکر ۳ زرهی در شمال خرمشهر.
با شروع عملیات نیز یگانهای دیگری از ارتش عراق به منطقه اعزام شدند که در مجموع تمامی یگانهایی که در منطقه درگیری حضور یافتند، عبارت بودند از:
- لشکر ۵ مکانیزه؛ شامل: تیپهای ۲۶ و ۵۵ زرهی و تیپهای ۱۵ و ۲۰ مکانیزه.
- لشکر ۶ زرهی؛ شامل: تیپهای ۱۶ و ۳۰ زرهی و تیپ ۲۵ مکانیزه.
- لشکر ۳ زرهی؛ شامل: تیپهای ۶، ۱۲ و ۵۳ زرهی و تیپ ۸ مکانیزه.
- لشکر ۹ زرهی؛ شامل: تیپهای ۳۵ و ۴۳ زرهی و تیپ ۱۴ مکانیزه.
- لشکر ۱۰ زرهی؛ شامل: تیپهای ۱۷ زرهی و ۲۴ مکانیزه.
- لشکر ۱۱ پیاده؛ شامل: سه تیپ سازمان ۴۴، ۴۸ و ۴۹ پیاده و سه تیپ تحت امر ۴۵، ۱۱۳ و ۲۲ پیاده.
- لشکر ۱۲ زرهی؛ شامل: تیپهای ۴۶ مکانیزه و ۳۷ زرهی.
- لشکر ۷ پیاده؛ شامل: تیپهای ۱۹ و ۳۹ پیاده.
- تیپ مستقل ۱۰ زرهی.
- تیپهای مستقل ۱۰۹، ۴۱۹، ۴۱۶، ۹۰، ۴۱۷، ۶۰۱، ۶۰۲، ۶۰۵، ۶۰۶، ۴۰۹، ۲۳۸ و ۵۰۱ پیاده.
- تیپهای ۳۱، ۳۲ و ۳۳ نیروی مخصوص.
- تیپهای ۹، ۱۰ و ۲۰ گارد مرزی.
- تعداد ۳۰ گروهان کماندو.
- تعداد ۱۰ قاطع جیش الشعبی (هر قاطع ۴۵۰ نفر).
- گردان تانک مستقل سیف سعد.
- گردانهای شناسایی حطین، صلاح الدین، حنین.
- توپخانه عراق نیز از ۵۳۰ قبضه توپ در انواع مختلف تشکیل شده بود که به طور تقریبی عبارت بود از ۳۰ گردان.

طرح عملیات
در طراحی عملیات، تهاجم از طریق عبور از رودخانه کارون و پیشروی به سوی مرز بین المللی و سپس آزادسازی شهر خرمشهر مد نظر قرار گرفته و چنین استدلال میشود که حمله به جناح عراق، که عمدتاً به سمت شمال آرایش گرفته بود، عامل موفقیت عملیات است.
هم چنین، شکستن خطوط اولیه عراق و عبور از رودخانه و گرفتن سرپل در غرب کارون تا جاده آسفالته اهواز – خرمشهر به عنوان اهداف مرحله اول و ادامه پیشروی به سمت مرز و تامین خرمشهر به عنوان اهداف مرحله دوم تعیین شدند.
بر همین اساس، محورهای عملیاتی هر یک از قرارگاهها به ترتیب زیر مقرر گردید:
۱- محور شمالی؛ قرارگاه قدس (با عبور از رودخانه کرخه).
۲- محور میانی؛ قرارگاه فتح (با عبور از رودخانه کارون و پیشروی به سمت جاده اهواز – خرمشهر).
۳- محور جنوبی؛ قرارگاه نصر (با عبور از کارون و پیشروی به سمت خرمشهر).

شرح عملیات
سرانجام عملیات بیت المقدس در ۳۰ دقیقه بامداد روز ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱ با قرائت رمز عملیات بسم الله الرحمن الرحیم. بسم الله القاسم الجبارین، یا علی ابن ابی طالب از سوی فرماندهی آغاز شد. شهید آیت الله صدوقی و آیت الله مشکینی نیز که در کنار فرماندهان سپاه و ارتش در قرارگاه کربلا حضور داشتند، هر یک به طور جداگانه، پیامهایی را به وسیله بی سیم خطاب به رزمندگان اسلام قرائت کردند.
عملیات بیت المقدس را به چهار دوره زمانی به شرح زیر میتوان تقسیم کرد:

مرحله اول:
در محور قرارگاه قدس (شمال کرخه کور) به دلیل هوشیاری نیروهای عراقی و وجود استحکامات متعدد، پیشروی نیروها به سختی امکان پذیر بود و در این میان تنها تیپهای ۴۳ بیت المقدس و ۴۱ ثارالله موفق شدند از مواضع عراقی عبور کرده و منطقهای در جنوب رودخانه کرخه کور را به عنوان سرپل تصرف کنند. عدم پوشش جناحین این یگانها باعث شده بود که فشار شدید نیروهای عراقی برآنها وارد شود.
در محور قرارگاه فتح، یگانهای خودی ضمن عبور از رودخانه به سرعت خود را به جاده اهواز – خرمشهر رسانده و به ایجاد استحکامات و جلوگیری از نقل و انتقالات و تحرکات عراق در جاده مذکور پرداختند.
در محور قرارگاه نصر، به دلیل تاخیر در حرکت و وجود با تلاق در کنار جاده اهواز – خرمشهر و هم چنین تمرکز نیروهای عذاقی در شمال خرمشهر، نیروهای این قرارگاه نتوانستند به اهداف مورد نظر دست یافته و با قرارگاه فتح الحاق کنند.
الحاق کامل قرارگاه نصر با قرارگاه فتح و هم چنین تصرف اهداف مرحله اول قرارگاه قدس در دستور کار عملیات شب دوم قرار گرفت که با انجام آن تا حدودی اهداف مورد نظر محقق شد، لیکن برخی رخنهها همچنان باقی بود تا این که سرانجام پس از ۵ روز، جاده اهواز – خرمشهر از کیلومتر ۶۸ تا کیلومتر ۱۰۳ تثبیت و کلیه رخنهها ترمیم شد.

مرحله دوم:
در این مرحله آزاد سازی خرمشهر از دستور کار عملیات خارج و تصمیم گرفته شد که قرارگاههای فتح و نصر از جاده اهواز – خرمشهر به سمت مرز پیشروی کنند و قرارگاه قدس نیز ماموریت یافت تا به صورت محدود برای تصرف سرپل در جنوب کرخه کور اقدام نماید و سپس آن را گسترش دهد. عملیات در این مرحله در ساعت ۲۲:۳۰ روز ۱۶/۲/۱۳۶۱ آغاز شد. نیروهای قرارگاه فتح در همان ساعات اولیه به جاده مرزی رسیدند. یگانهای قرارگاه نصر نیز با اندکی تاخیر و تحمل فشارهای عراق، به مرز رسیده و با قرارگاه فتح الحاق کردند.
عراق با مشاهده جهت پیشروی نیروهای ایران به طرف مرز، لشکرهای ۵ و ۶ خود را به عقب کشاند. به نظر میرسید این عقب نشینی با دو هدف انجام شده باشد: یکی جلوگیری از محاصره و انهدام این لشکرها، و دیگری تقویت هر چه بیشتر خطوط پدافندی بصره و خرمشهر.
در پی این عقب نشینی که از ساعات اولیه روز ۱۸/۲/۱۳۶۱ آغاز شده بود، نیروهای قرارگاه قدس ضمن تعقیب نیروهای عراق، تعدادی از آنها را که از قافله عقب مانده بودند، به اسارت خود درآوردند و در نتیجه جاده اهواز – خرمشهر (تا انتهای جنوب منطقهای که توسط قرارگاه نصر به عنوان سرپل تصرف شده بود) و نیز مناطقی همچون جفیر، پادگان حمید و هویزه آزاد شدند.
مرحله سوم:
در این مرحله، قرارگاه نصر ماموریت یافت تا حرکت خود را به سمت خرمشهر آغاز نماید. نیروهای عمل کننده که متشکل از چهار تیپ مستقل سپاه پاسداران و دو تیپ ارتش بودند، در آخرین ساعات روز ۱۹/۲/۱۳۶۱ عملیات خود را آغاز کردند؛ اما به دلیل هوشیاری دشمن و تمرکز نیرو در خطوط پدافندی اش، نیروهای خودی در انجام ماموریت خود توفیق نیافتند. تکرار این عملیات در روز بعد نیز به شکست انجامید. به همین خاطر تصمیم گرفته شد تا برای انجام عملیات نهایی فرصت بیشتری به یگانها داده شود. هم چنین مقرر شد دو تیپ المهدی (عج) و امام سجاد از قرارگاه فجر نیز در حرکت بعدی استفاده شود.

مرحله چهارم عملیات از ۱ تا ۴ خرداد ۱۳۶۱:
سرانجام در ساعت ۲۲:۳۰ اول خرداد ۱۳۶۱ تلاش برای آزادی سازی خرمشهر با رمز «بسم الله القاسم الجبارین یا محمد بن عبدالله» آغاز شد در برابر تک سریع و غافلگیرانه، نیروهای عراقی دچار وحشت وسرگردانی شدید شدند و نتوانستند واکنش مهمی از خود نشان دهند و ارتباط یگانهای دشمن با یکدیگر قطع شد. فرار افسران و درجه داران و سربازان عراقی از منطقه خرمشهر گویای از هم پاشیدگی سازمان یگانهای دشمن بود. در روز دوم خرداد نتیجه پیکار بسیار درخشان بود و قرارگاه کربلا به هدف خود که احاطه کامل خرمشهر بود، رسید. تعداد اسرای عراقی در این روز از ۲۸۳۰ نفر تجاوز کرد و یگانهایی از دشمن که در منطقه بین نهر عرایض و شلمچه مستقر بودند، به میزان زیاد منهدم شدند.
با وجود حضور گسترده هواپیماهای عراقی در آسمان منطقه، عقابان تیزپرواز نیروی هوایی ارتش در پشتیبانی از یکانهای رزمنده، در صحنه عملیات بیت المقدس حضوری فعال داشتند و با بمباران پل شناور عراقیها بر روی شط العرب و مناطق تجمع آنان در آن سوی رودخانه، نقش ارزندهای در آزاد سازی خرمشهر ایفا کردند.
در اواخر روز دوم خرداد، قرارگاه کربلا پس از بررسی آخرین وضعیت، تصمیم گرفت تا نیروها با ورود به شهر، آنرا از لوث وجود نیروهای عراقی پاک گردانند. و در سه بامداد روز سوم خرداد واحدهایی از رزمندگان ایران به آن سوی رودخانه وارد شدند.
از طرف دیگر جمعی از نیروهای عراقی با استفاده از تاریکی شب و قایق اقدام به فرار کردند که تعدادی از این قایقها توسط تکاوران نیروی دریایی هدف قرار گرفت و سرنشینان آنها غرق شدند.
نیروهای عراقی از ساعت سه و پنجاه دقیقه بامداد تا نیم بعد ازظهر روز سوم خرداد از سمت شلمچه ۳ بار اقدام به پاتک کردند و تلاش نمودند تا از طریق جاده شلمچه – خرمشهر حلقه محاصره خرمشهر را بشکنند، اما هر بار با پایداری و مقاومت دلاورانه رزمندگان ایرانی مواجه شدند و با دادن خساراتی عقب نشینی کردند.
در ساعت ۱۱ صبح روز سوم خرداد در حالی که درگیری شدیدی بین قوای ایرانی و نیروهای عراقی در شمال نهر خین جریان داشت و دشمن در فکر شکستن حلقه محاصره خرمشهر بود، رزمندگان ایرانی از جناح غرب و خیابان کشتارگاه وارد شهر شدند. ناحیه گمرک خرمشهر در کنار اروند اندکی مقاومت کرد که آن هم به سرعت در هم شکسته شد.
در ساعت ۱۲ قوای ایران از سمت شمال و شرق وارد شهر شدند و نیروهای متجاوز بعثی که ۲۴ ساعت در محاصره کامل قرار داشتند، راهی جز اسارت یا فرار و یا کشته شدن نداشتند. بدین جهت واحدهای عراقی گروه گروه به اسارت رزمندگان اسلام در آمدند. در ساعت ۲ بعد از ظهر، خرمشهر به طور کامل آزاد شد و پرچم پر افتخار جمهوری اسلامی ایران برفراز «مسجد جامع» و پل تخریب شده خرمشهر به اهتزاز درآمد. بدین ترتیب این شهر مقاوم که پس از ۳۵ روز پایداری و مقاومت در ۴ آبان ۱۳۵۹ به اشغال دشمن درآمده بود، پس از ۵۷۸ روز (۱۹ ماه) اسارت، بار دیگر به آغوش گرم میهن اسلامی بازگشت و پیکره پاک آن از لوث وجود متجاوزان تطهیر گردید.
رزمندگان اسلام در اولین اقدام خود پس از آزاد سازی شهر، نماز شکر را در مسجد جامع خرمشهر اقامه کردند. خبر آزاد سازی خرمشهر به سرعت در همه جا طنین افکند و ملت ایران اسلامی را که مدتها در آرزوی شنیدن چنین خبر مسرت بخشی بودند، غرق در شادی و سرور کرد. مردم به خیابانها ریختند و با پخش شیرینی به جشن و شادی پرداختند. در پایان آن روز امت شهید پرور ایران با حضور در مساجد، نماز شکر به جای آورده و با فرا رسیدن شب به یمن پیروزی حق بر باطل بر پشت بامها ندای الله اکبر سردادند.

نتایج
سربازان عراقی اسیر شده در عملیات بیت المقدسنوشتار اصلی: آزادسازی خرمشهر
- طی عملیات بیت المقدس ۵۰۳۸ کیلومتر مربع از اراضی اشغال شده از جمله شهرهای خرمشهر و هویزه و نیز پادگان حمید و جاده اهواز – خرمشهر آزاد شدند. علاوه بر این شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد از تیررس توپخانه دشمن خارج گردیدند. هم چنین ۱۸۰ کیلومتر از خط مرزی تامین شد.
- با فتح خرمشهر، برتری نظامی ایران بر عراق مورد تایید کارشناسان و تحلیل گران نظامی قرار گرفت.
- فتح خرمشهر موجب انفعال ارتش عراق شد؛ به گونهای که نظامیان عراقی تا مدت زیادی نتوانستند از لاک دفاعی خارج شوند.
- عملیات بیت المقدس موجب شد تا کشورهای عرب منطقه به تقویت مالی و نظامی عراق مبادرت ورزند.
- طی این عملیات حدود نوزده هزار تن از نیروهای دشمن به اسارت درآمده و بالغ بر شانزده هزار تن کشته و زخمی شدند.

میزان انهدام یگانهای عراق
- لشگر ۳ زرهی و لشگرهای ۱۱ و ۱۵ پیاده: ۸۰ درصد.
- لشگرهای ۹ و ۱۰ زرهی: ۵۰ درصد.
- لشگر ۷ پیاده: ۴۰ درصد.
- لشگر ۵ مکانیزه و لشگرهای ۶ و ۱۲ زرهی: ۲۰ درصد.
- تیپهای ۹، ۱۰ و ۲۰ گارد مرزی: ۱۰۰ درصد.
- تیپ ۱۰۹ پیاده: ۶۰ درصد.
- تیپهای ۶۰۱، ۶۰۲، ۴۱۶، ۴۱۹ پیاده: ۵۰ درصد.
- تیپهای ۳۱، ۳۲ و ۳۳ نیروهای مخصوص به میزان زیاد.

واکنشها
«کیسینجر»، نظریهپرداز سیاسی خارجی امریکا، پس از پیروزی ایران در عملیات بیتالمقدس گفت:
«اگر عراق جنگ را برده بود، امروز نگرانی و وحشت در خلیجفارس نبود و منافع ما در منطقه به آن اندازه که اینک در خطر قرار دارد، دچار مخاطره نبود و این به نفع ماست که هر چه زودتر آتشبس برقرار کنیم. [۱]

منبع
سایت ساجد/مقالات/عملیات بیت المقدس