پاسخ یک مقام مسئول درباره یک ادعا:
هیچ شبهه ای در سلامت مقررات وجود ندارد/عمل به تعهد در سررسید الزامی نیست
باید قبول کرد که در بازار پر ریسک معاملات آتی سکه طلا، یکسری از سودها ناشی از اقدام هایی همچون نکول تعهدات و نوسانات قیمتی بازار نقدی و آتی بوده و عدم نفع خریدار در موعد سررسید را نمی توان به معنای ضرر دانست
تشدید افزایش قیمت سکه طلا در بازار معاملات نقدی و آتی این کالا در هفته گذشته تا به امروز منجر به ایجاد انگیزه برای عده ای از معامله گرانی شده که قصد انتفاع از فرصت بوجود آمده بابت اختلاف قیمت نقدی و آتی سکه را دارند.
بنا بر گزارش بورس نیوز برخی از کارگزاران و خریداران بازار معاملات آتی سکه طلا عنوان می کنند در حال حاضر سررسید برخی از قراردادهای موجود در این بازار از جمله قراردادتحویل سکه طلا در دی ماه جاری به محلی برای کسب سودهای بادآورده برای عده ای از فروشندگانی شده که با توجه به فرصت ایجاد شده در بازار نقدی سکه و اختلاف قیمت ها ترجیح می دهند با سرباز زدن از تعهد خود در موعد تحویل سکه و به اصطلاح نکول آن، به سودهای کلانی از این بابت دست یابند.
این در حالی است که ناچیز بودن جرایم و مبالغ در نظر گرفته شده از بابت نکول و یا تفاوت قیمت بازار نقد و آتی روز تسویه در آیین نامه ضوابط تحویل سکه قراردادهای آتی عملاً بر گرایش بیشتر این افراد برای نکول قرارداد و عدم پایبندی به تعهدات افزوده است.
در این ارتباط مدیر امور بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار در گفتگو با خبرنگار بورس نیوز با دفاع از چارچوب قوانین آیین نامه ضوابط تحویل سکه قراردادهای آتی و مطابقت آن با ساختارهای علمی و قواعد بین المللی، اظهار داشت: مبنای جریمه در نظر گرفته شده در این آیین نامه قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی در بازار نقدی و آتی سکه بوده و حال آنکه چنانچه قراردادی به لحاظ پایان مدت قرارداد به موعد تسویه و تحویل فیزیکی این کالا رسیده، به رغم رخ دادن هر اتفاق دیگری در بازار، قیمت تسویه بر اساس قیمت پایانی همان روز معاملاتی در موعد تحویل و سررسید قرارداد محاسبه می شود.
یک مرجع پیشنهادی
محمود رضا خواجه نصیر با بیان اینکه قیمت سکه در بازار نقدی به عنوان یک مرجع پیشنهادی برای تعیین میزان قیمت آخرین روز معاملاتی یک قرارداد آتی مورد استفاده قرار می گیرد، یادآور شد: در بحث عدم انجام تعهدات و یا به اصطلاح نکول قرارداد از سوی هر یک از طرفین خریدار و فروشنده در موعد سررسید، بنا بر آیین نامه ضوابط جدید تحویل سکه قراردادهای آتی و نیز مشخصات هر قرارداد آتی، چنانچه طی مهلت اعلام آمادگی تحویل، توسط کارگزار خود گواهی آمادگی تحویل را به اتاق پایاپای ارایه ندهند، قرارداد آتی بر اساس قیمت تسویه روزانه روز پایان مهلت ارایه گواهی آمادگی تحویل، تسویه نقدی شده و دارنده موقعیت تعهد فروشی که بر این اساس تسویه نقدی شود مشمول جریمه های مقرر در مشخصات قرارداد از جمله پرداخت یک درصد از ارزش پایه کل دارایی به علاوه اختلاف قیمت بازار نقدی و تسویه آتی در آخرین روز معاملاتی به نفع طرف خریدار می شود.
وی در پاسخ به این سوال که در قرارداد آتی سکه طلا تحویل در دی ماه امسال، تا چه حد می توان اطمینان داشت از بابت رعایت دستورالعمل ها و آیین نامه های این بازار به نفع یک طرف معامله احتمال سوء استفاده وجود نداشته است، پاسخ داد: آخرین روز معاملاتی این قرارداد مقارن با روز یکشنبه 90.10.25 شخص حقیقی یا حقوقی فروشنده به عنوان یک طرف معامله می بایست بنا به خواسته خود نسبت به تحویل و یا عدم تحویل سکه به خریدار اقدام می کرده است.
حال فرد خریدار در لحظه ای که باید سکه خود را تحویل بگیرد، ارزش سکه در آنروز یعنی در 25 دی ماه معادل ارزش تقویم شده به آخرین روز معاملاتی محاسبه شده و از اینرو زیانی متوجه خریدار نیست. به عبارتی دیگر خریدار آنچه که در قرارداد آتی برای بازار نقدی در آخرین روز معاملاتی انتظار داشته، اینک در سررسید بر همان اساس تسویه کرده و حال آنکه برای صرفه نظر از ایفای این تعهد با قیمت مشخص شده در تسویه نقدی هر دو طرف معامله اختیار کامل داشته اند.
بنا بر این اگر فروشنده در زمان تحویل سکه با برآورد هزینه های ناشی از پرداخت جرایم اقدام به نکول قرارداد نماید به آن معنی نیست که خریدار ضرر کرده و به قیمتی که انتظار داشته نرسیده است.
تسویه بر مبنای آخرین روز معاملاتی
این مقام مسئول با اشاره به اختیار تسویه نقدی و مبنای تعیین قیمت معامله در سررسید قراردادهای آتی گفت: در آیین نامه ضوابط تحویل سکه قرارداهای آتی به روشنی و فارغ از هر گونه نقصانی، اعلام شده خریدار و فروشنده بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی متعهد به دریافت و یا تحویل سکه هستند حال چنانچه هر اتفاق و یا رویداد غیر منتظره ای در بازار نقدی و آتی خارج از این مبنا رخ دهد، تغییرات مذکور در تعهد خریدار و فروشنده ورود پیدا نکرده و تنها در صورت انحراف قیمت نقدی و آتی در آخرین روز معاملاتی، مبلغی به عنوان جریمه از فروشنده لحاظ می شود.
جرایم بی نظیر در بورس کالا
خواجه نصیر در زمینه میزان جرایم در نظر گرفته شده در مشخصات قراردادهای آتی سکه نیز عنوان کرد: در اغلب بازارهای دنیا، جریمه برای تسویه نقدی وجود نداشته و 99 درصد سرمایه گذاران این بازارها تمایل به تسویه نقدی در معاملات آتی دارند.
چرا که معتقدند تحویل فیزیکی به دلیل برخورداری از هزینه های مختلف از جمله هزینه کارشناسی، انبارداری و غیره، معامله گر را مجبور خواهد کرد تا در نهایت به تسویه نقدی روی آورد.
در کشور ما طرح جریمه نکول یک درصدی ارزش دارایی در بازار آتی اقدامی بی نظیر و مبتنی بر شرع مقدس بوده چرا که اگر جریمه خسارت به این شکل برقرار نباشد، تعادل معاملات آتی را بر هم زده و منطق قیمتی تبدیل به منطق فیزیکی کالا می شود.
نگویید متضرر، بگویید عدم النفع
وی ادامه داد: از روزی که سررسید یک قرارداد به اتمام می رسد تا به امروز به دلیل هر اتفاقی که در بازار رخ داده از جمله نوسان های قیمتی مختلف و طولانی شدن مهلت زمانی تحویل و یا نکول قرارداد، به معنای زیان دیدن خریدار نیست زیرا بیع بر اساس قیمت مشخص و بر مبنای آن تسویه گردیده و بنا بر این ضرری متوجه او نبوده بلکه در حقیقت طی این فرایند دچار عدم النفع شده است.
اینکه فروشنده برای تحویل سکه در روز تسویه با رویدادهایی مواجه می شود که تصمیم می گیرد قرارداد خود را نکول کند، کاملاً عادی بوده چرا که قوانین و مقررات این اختیار را به هر دو طرف معامله داده زیرا همان قدر که یک طرف معامله به سود می اندیشند، طرف دیگر باید ریسک های مختلف را متحمل شود.
نمی توان برای همه انتظار سود داشت
به گفته این مقام مسئول ذات هر بازاری با ریسک هایی گوناگون عجین بوده و پوشش 100 درصدی آنها برای همه فعالان آن و جلوگیری از عدم نفع تمامی اشخاص امری نشدنی است.
در این میان آنچه اهمیت دارد پرداختن به قواعدی است که اگر استنباط شود بر خلاف آن فعالیتی صورت گرفته بتوان راهکاری را چاره جویی کرد.
رییس اداره نظارت بر بازارهای سازمان بورس در خاتمه با بی نقص دانستن آیین نامه معاملات آتی و مطابقت چارچوب آن با قواعد علمی و استانداردهای بین المللی، تأکید کرد: باید قبول کرد که در بازار پر ریسک معاملات آتی سکه طلا، یکسری از سودها ناشی از اقدام هایی همچون نکول تعهدات و نوسانات قیمتی بازار نقدی و آتی بوده و عدم نفع خریدار در موعد سررسید را نمی توان به معنای ضرر دانست.
هیچ شبهه ای در سلامت مقررات وجود ندارد/عمل به تعهد در سررسید الزامی نیست
باید قبول کرد که در بازار پر ریسک معاملات آتی سکه طلا، یکسری از سودها ناشی از اقدام هایی همچون نکول تعهدات و نوسانات قیمتی بازار نقدی و آتی بوده و عدم نفع خریدار در موعد سررسید را نمی توان به معنای ضرر دانست
تشدید افزایش قیمت سکه طلا در بازار معاملات نقدی و آتی این کالا در هفته گذشته تا به امروز منجر به ایجاد انگیزه برای عده ای از معامله گرانی شده که قصد انتفاع از فرصت بوجود آمده بابت اختلاف قیمت نقدی و آتی سکه را دارند.
بنا بر گزارش بورس نیوز برخی از کارگزاران و خریداران بازار معاملات آتی سکه طلا عنوان می کنند در حال حاضر سررسید برخی از قراردادهای موجود در این بازار از جمله قراردادتحویل سکه طلا در دی ماه جاری به محلی برای کسب سودهای بادآورده برای عده ای از فروشندگانی شده که با توجه به فرصت ایجاد شده در بازار نقدی سکه و اختلاف قیمت ها ترجیح می دهند با سرباز زدن از تعهد خود در موعد تحویل سکه و به اصطلاح نکول آن، به سودهای کلانی از این بابت دست یابند.
این در حالی است که ناچیز بودن جرایم و مبالغ در نظر گرفته شده از بابت نکول و یا تفاوت قیمت بازار نقد و آتی روز تسویه در آیین نامه ضوابط تحویل سکه قراردادهای آتی عملاً بر گرایش بیشتر این افراد برای نکول قرارداد و عدم پایبندی به تعهدات افزوده است.
در این ارتباط مدیر امور بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار در گفتگو با خبرنگار بورس نیوز با دفاع از چارچوب قوانین آیین نامه ضوابط تحویل سکه قراردادهای آتی و مطابقت آن با ساختارهای علمی و قواعد بین المللی، اظهار داشت: مبنای جریمه در نظر گرفته شده در این آیین نامه قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی در بازار نقدی و آتی سکه بوده و حال آنکه چنانچه قراردادی به لحاظ پایان مدت قرارداد به موعد تسویه و تحویل فیزیکی این کالا رسیده، به رغم رخ دادن هر اتفاق دیگری در بازار، قیمت تسویه بر اساس قیمت پایانی همان روز معاملاتی در موعد تحویل و سررسید قرارداد محاسبه می شود.
یک مرجع پیشنهادی
محمود رضا خواجه نصیر با بیان اینکه قیمت سکه در بازار نقدی به عنوان یک مرجع پیشنهادی برای تعیین میزان قیمت آخرین روز معاملاتی یک قرارداد آتی مورد استفاده قرار می گیرد، یادآور شد: در بحث عدم انجام تعهدات و یا به اصطلاح نکول قرارداد از سوی هر یک از طرفین خریدار و فروشنده در موعد سررسید، بنا بر آیین نامه ضوابط جدید تحویل سکه قراردادهای آتی و نیز مشخصات هر قرارداد آتی، چنانچه طی مهلت اعلام آمادگی تحویل، توسط کارگزار خود گواهی آمادگی تحویل را به اتاق پایاپای ارایه ندهند، قرارداد آتی بر اساس قیمت تسویه روزانه روز پایان مهلت ارایه گواهی آمادگی تحویل، تسویه نقدی شده و دارنده موقعیت تعهد فروشی که بر این اساس تسویه نقدی شود مشمول جریمه های مقرر در مشخصات قرارداد از جمله پرداخت یک درصد از ارزش پایه کل دارایی به علاوه اختلاف قیمت بازار نقدی و تسویه آتی در آخرین روز معاملاتی به نفع طرف خریدار می شود.
وی در پاسخ به این سوال که در قرارداد آتی سکه طلا تحویل در دی ماه امسال، تا چه حد می توان اطمینان داشت از بابت رعایت دستورالعمل ها و آیین نامه های این بازار به نفع یک طرف معامله احتمال سوء استفاده وجود نداشته است، پاسخ داد: آخرین روز معاملاتی این قرارداد مقارن با روز یکشنبه 90.10.25 شخص حقیقی یا حقوقی فروشنده به عنوان یک طرف معامله می بایست بنا به خواسته خود نسبت به تحویل و یا عدم تحویل سکه به خریدار اقدام می کرده است.
حال فرد خریدار در لحظه ای که باید سکه خود را تحویل بگیرد، ارزش سکه در آنروز یعنی در 25 دی ماه معادل ارزش تقویم شده به آخرین روز معاملاتی محاسبه شده و از اینرو زیانی متوجه خریدار نیست. به عبارتی دیگر خریدار آنچه که در قرارداد آتی برای بازار نقدی در آخرین روز معاملاتی انتظار داشته، اینک در سررسید بر همان اساس تسویه کرده و حال آنکه برای صرفه نظر از ایفای این تعهد با قیمت مشخص شده در تسویه نقدی هر دو طرف معامله اختیار کامل داشته اند.
بنا بر این اگر فروشنده در زمان تحویل سکه با برآورد هزینه های ناشی از پرداخت جرایم اقدام به نکول قرارداد نماید به آن معنی نیست که خریدار ضرر کرده و به قیمتی که انتظار داشته نرسیده است.
تسویه بر مبنای آخرین روز معاملاتی
این مقام مسئول با اشاره به اختیار تسویه نقدی و مبنای تعیین قیمت معامله در سررسید قراردادهای آتی گفت: در آیین نامه ضوابط تحویل سکه قرارداهای آتی به روشنی و فارغ از هر گونه نقصانی، اعلام شده خریدار و فروشنده بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی متعهد به دریافت و یا تحویل سکه هستند حال چنانچه هر اتفاق و یا رویداد غیر منتظره ای در بازار نقدی و آتی خارج از این مبنا رخ دهد، تغییرات مذکور در تعهد خریدار و فروشنده ورود پیدا نکرده و تنها در صورت انحراف قیمت نقدی و آتی در آخرین روز معاملاتی، مبلغی به عنوان جریمه از فروشنده لحاظ می شود.
جرایم بی نظیر در بورس کالا
خواجه نصیر در زمینه میزان جرایم در نظر گرفته شده در مشخصات قراردادهای آتی سکه نیز عنوان کرد: در اغلب بازارهای دنیا، جریمه برای تسویه نقدی وجود نداشته و 99 درصد سرمایه گذاران این بازارها تمایل به تسویه نقدی در معاملات آتی دارند.
چرا که معتقدند تحویل فیزیکی به دلیل برخورداری از هزینه های مختلف از جمله هزینه کارشناسی، انبارداری و غیره، معامله گر را مجبور خواهد کرد تا در نهایت به تسویه نقدی روی آورد.
در کشور ما طرح جریمه نکول یک درصدی ارزش دارایی در بازار آتی اقدامی بی نظیر و مبتنی بر شرع مقدس بوده چرا که اگر جریمه خسارت به این شکل برقرار نباشد، تعادل معاملات آتی را بر هم زده و منطق قیمتی تبدیل به منطق فیزیکی کالا می شود.
نگویید متضرر، بگویید عدم النفع
وی ادامه داد: از روزی که سررسید یک قرارداد به اتمام می رسد تا به امروز به دلیل هر اتفاقی که در بازار رخ داده از جمله نوسان های قیمتی مختلف و طولانی شدن مهلت زمانی تحویل و یا نکول قرارداد، به معنای زیان دیدن خریدار نیست زیرا بیع بر اساس قیمت مشخص و بر مبنای آن تسویه گردیده و بنا بر این ضرری متوجه او نبوده بلکه در حقیقت طی این فرایند دچار عدم النفع شده است.
اینکه فروشنده برای تحویل سکه در روز تسویه با رویدادهایی مواجه می شود که تصمیم می گیرد قرارداد خود را نکول کند، کاملاً عادی بوده چرا که قوانین و مقررات این اختیار را به هر دو طرف معامله داده زیرا همان قدر که یک طرف معامله به سود می اندیشند، طرف دیگر باید ریسک های مختلف را متحمل شود.
نمی توان برای همه انتظار سود داشت
به گفته این مقام مسئول ذات هر بازاری با ریسک هایی گوناگون عجین بوده و پوشش 100 درصدی آنها برای همه فعالان آن و جلوگیری از عدم نفع تمامی اشخاص امری نشدنی است.
در این میان آنچه اهمیت دارد پرداختن به قواعدی است که اگر استنباط شود بر خلاف آن فعالیتی صورت گرفته بتوان راهکاری را چاره جویی کرد.
رییس اداره نظارت بر بازارهای سازمان بورس در خاتمه با بی نقص دانستن آیین نامه معاملات آتی و مطابقت چارچوب آن با قواعد علمی و استانداردهای بین المللی، تأکید کرد: باید قبول کرد که در بازار پر ریسک معاملات آتی سکه طلا، یکسری از سودها ناشی از اقدام هایی همچون نکول تعهدات و نوسانات قیمتی بازار نقدی و آتی بوده و عدم نفع خریدار در موعد سررسید را نمی توان به معنای ضرر دانست.
نظر