پاسخ : اخباروشایعات بازار
نکات اساسی در خصوص خرید سهام
1- انتخاب صنعت برتر :
در میان صنایع مختلف ، صنعتی را انتخاب کنیم که چشم انداز روشنی دارند . یعنی : اولا در آینده بیشتر به آنها نیاز است . دوما کمتر قابل تکثیرند . سوما قابل واردات نیستند و کشورهائی که از نظر صنعت جلوتر از ما هستند بیشتر و ارزانتر و بهتر تولید نمی کنند .در واقع اگر قرار باشد مسئله عضویت در WTO مطرح شود ما در آن صنایع مزیت داریم . ( فرضا در مقابل صنعت ساختمان ، خودرو ، معدن ، قند و شکر ، سیمان ، ریسندگی و بافندگی ، کاغذ ، چرم ، فلزات اساسی، معدنی غیر فلزی ، رایانه ، داروئی ، مواد غذایی ، شیمیائی ، نفتی ، تجهیزات ، شوینده ، و غیره بعضی نیاز به مصرف آنها کاهش می یابد ، بعضی ها قابل تکثیرند ، بعضی ها را دیگران بهتر و ارزانتر از ما تولید می کنند و در بعضی ما مزیت داریم ) .
۲- از میان صنایع برتر سبد سهام انتخاب می کنیم :
سعی می کنیم در میان انواع صنعت ۴ تا ۵ صنعت برتر را انتخاب کنیم و در هر کدام با خرید یک سهم ۲۰ تا ۲۵ درصد سرمایه مان را سرمایه گذاری نمائیم تا ریسک سرمایه گذاری را پائین بیاوریم . ( فی المثال در معدن یک سهم ، در ساختمان یک سهم ، در رایانه یک سهم ، در پتروشیمی یک سهم ، و در داروئی یک سهم انتخاب می کنیم که اگر بهر دلیلی آن سهم دچار زیان شد یا نماد آن سهم در بورس بسته شد یا دچار صف فروش گشت و ما به نقدینگی نیازمند شدیم دچار مشکل نگردیم و اما چرا متوسط چهار تا پنج سهم برای اینکه اگر سرمایه را زیاد خرد و پراکنده کردیم مدیریت کمتری اعمال می گردد و جمع کردن سرمایه مشکل می شود.
۳- انتخاب شرکت برتر در میان یک صنعت:
پس از گزینش چهار یا پنج ردیف صنعت برتر در داخل صنعت به سراغ شرکتی می رویم که میانگین بازدهی آن از بقیه بیشتر است و موارد ذیل را در نظر می گیریم :
۴- میزان نقد شوندگی سهم :
سهمی را انتخاب می کنیم که میزان معاملات آن در روز زیاد است ، زیاد می خرند و زیاد می فروشند ، حجم معاملات شرکت، تعداد سهام معامله شده، دفعات معامله، تعداد خریدار ،تعداد فروشنده ، سوابق باز بودن نماد سهم ……. اگر سهمی انتخاب کردیم که نقد شوندگی آن خوب نبود موقع فروش سهم دچار مشکل می گردیم .بعضا هم ممکن است شش ماه نماد آن بسته باشد . نقد شوندگی سهم مثل رتبه کنکور است در بورس ما معمولا رتبه یک تا ۵۰ خوب و ۵۰ تا ۱۰۰ قابل قبول است و بالاتر از ۱۰۰ ضعیف . لازم به یاد آوری است که رتبه نقد شوندگی سهام ثابت نیست و در یک دوره سه تا شش ماهه ممکن است تغییر کند بنابر این نیاز است مرتب اطلاعات مان را به روز نگه داریم .
۵- میزان سهام شناور آزاد سهم :
میزان سهامی است که دست سهامداران خرد یا بقولی دست مردم است . سهمی را انتخاب می کنیم که میزان سهام شناور آزاد آن بالای ده پانزده درصد باشد البته سهامی هم که میزان شناور آزاد سهم صد در صد باشد خیلی خوب نیست و خوب است که سهم دو سه سهامدار عمده داشته باشد سهم بدون سهامدار عمده مثل لیسانسه بدون پارتی در جامعه ماست . بدون حمایت می ماند و در گرفتن قرارداد ها هم خیلی موفق نیست .
۶- p/eسهم :
یعنی نسبت سود پیش بینی شده سالانه به قیمت روز سهم . مثلا اگر قیمت سهمی امروز ۱۰۰ تومان است و سود پیش بینی شده سالانه سهم ۲۵ تومان است، ۱۰۰ تقسیم بر ۲۵ می شود ۴ می گوئیم P/E این سهم ۴ است . P/E در هر صنعتی با صنعت دیگر متفاوت است P/E سهام داخل یک صنعت را با هم مقایسه می کنیم اگر همه فاکتورهای چند سهم درون یک صنعت با هم برابر بود سهمی را انتخاب می کنیم که P/E پائین تری دارد . ( P/E به ما می گوید که جو بازار از یک سهم بخصوص چه انتظاری دارد. میزان بالای این شاخص می تواند نشان دهنده این واقعیت باشد که سهامداران به آینده سهم خوش بینند و باور دارند که پیشرفت قابل ملاحظه ای خواهد داشت ، ضمن اینکه ریسک سهم نیز زیاد است . و P/E پائین نشان دهنده این است که این سهم رشد خود را کرده است ، یا سهامداران به آینده سهم خیلی اعتقاد ندارند ، ضمن اینکه ریسک این سهم زیاد نیست .
۷- میزان پرداخت سود نقدی سهم :
هر شرکتی که پیشنهاد پرداخت سود نقدی بالاتری داشته باشد بهتر است . سعی کنید سهامی را انتخاب نمائید که پیشنهاد پرداخت سود نقدی بالاتر از ۸۰% دارند . البته ممکن است سهمی برای فریب سهامداران پیشنهاد ۱۰۰% تقسیم سود نقدی را مطرح نماید ولی در مجمع به وعده های خود عمل ننماید باید به عملکرد گذشته سهم نیز در انجام وعده های خود توجه نمائید.
۸- سرمایه شرکت :
با توجه به شکل و موقعیت خاص بورس در کشور ما و دامنه نوسان ۲% و حجم مبنا سهام هائی که سرمایه کمتری دارند برای انتخاب مناسب ترند ضمن اینکه ریسک آنها بیشتر است .
۹- طرح و توسعه شرکت:
آیا شرکت طرحی برای توسعه دارد یا خیر ؟ مسلما انتخاب شرکتی که برنامه توسعه و افزایش تولید و تنوع در تولید دارد به جای شرکتی که پروژه جدید و طرحی برای آینده ندارد بهترتر است. مخصوصا سرمایه گذاری که تصمیم به استمرار و ادامه سرمایه گذاری دارد حتما باید به این مطلب توجه کند.
۱۰- ریسک سهم :
ریسک به معنای دلهره و ترس سهامدار از زیان در سهم است . معمولا بعضی از شرکتها بدلیل عملکرد مدیریتی خوب سوابق درخشانی برای خود بوجود آورده اند ، این شرکتها در قیمت سهم ، در EPS یا پیش بینی سود سهم ، در طرح های توسعه و افزایش سرمایه سهم ، و در تعدیل مثبت و یا منفی سهم صادقانه عمل نموده ، و عملکرد آنها بمنظور دستکاری در قیمت سهم نیست و تمام تلاش خود را بکار می گیرند تا سهامداران دچار ضرر و زیان نگردند و اگر سوابق ده سال قبل آنها را مرور کنی رشد تدریجی بدون نوسان های شدید مثبت و منفی را می بینی . و بلعکس بعضی شرکتها که تعداد آنها در بورس ما کم هم نیست دستکاری در قیمت ، اعلام EPS های غیر واقعی ، تعدیل مثبت یا منفی های غیر واقعی به منظور متضرر ساختن سهامداران خرد و جمع کردن سهم و یا بالعکس فروش سهم و فرار از سهم است . بنابر این در میان سهام های یک صنعت سهمی را انتخاب می کنیم که ریسک آن کم باشد .
۱۱- جوان بودن شرکت :
صنایع و شرکتها نیز همانند انسان مراحلی را طی می کنند این مراحل شامل تولد ، رشد ، بلوغ ، و کهنسالی است در میان یک صنعت نیز فرضا پتروشیمی را مثال بزنیم : سهم A با سرمایه کم و تاسیسات آن تازه نصب و راه اندازی شده فاز یک آن شروع بکار کرده و سود آن نیز زیاد نیست ( P/E 10 )، سهم B فاز دو و سه آن نیز تکمیل شده سرمایه آن چند برابر اولی است ولی هنوز فاز چهار و پنج طرح و توسعه را دارد ( P/E 9 ) سهم C طرح های آن تکمیل شده ولی از عمر تاسیسات آن بیش از ۱۵ سال نگذشته و نیروی انسانی آن نیز در وضعیت میانسالی هستند ( P/E 8 ) سهم D در مرحله کهنسالی است کارخانه کار می کند ، جائی برای طرح و توسعه ندارد ، سرمایه آن بسیار زیاد و تاسیسات آن نیز فرسوده شده است و نیروی انسانی آن نیز اکثریت در مرز بازنشستگی است ( P/E 7 ) . طبیعی است که الویت در انتخاب و خرید سهم بترتیب A ، B و در نهایت C است .
۱۲- میزان رشد سود پیش بینی شده سهم:
شرکت هائی که EPS واقع بینانه اعلام می کنند و در طول سال بدلیل عملکرد مطلوب مرتب سود پیش بینی شده خود را تعدیل مثبت می دهند و بالا می برند برای سرمایه گذاری مناسب ترند این موضوع را باید از سوابق شرکت ها فهمید .
شدت ریسک در خرید سهام به صورت زیر می باشد :
۱ – وقتی شما ” تک سهم ” باشید شدت ریسک شما بسیار افزایش خواهد یافت و شما به ازای هر سهمی که خریده اید ریسک پذیرفته اید که این اتفاق بسیار خطرناکی خواهد بود . مثلا چنانچه شرکت به هر دلیلی اعلام زیان کند شما تمام سرمایه خود را در برابر این زیان قرار داده اید . مثالهای آشکار در بورس وجود دارد . مانند سهام شرکت صدرا ، آزمایش و …. برخی از سهامداران تمام سرمایه خود را درگیر سهام ” شرکت آزمایش ” کرده اند که با وضعیت کنونی این شرکت تمام سرمایه این سهامداران بلوکه شده است .
۲ – وقتی شما تمام سرمایه خود را به خرید سهام چند شرکت ” از یک گروه ” اختصاص می دهید در ظاهر تشکیل سبد سهام داده اید ولی هنوز شدت ریسک را نتوانسته اید کاهش دهید و شدت ریسک شما برابر خواهد بود با شخصی که ” تک سهم ” است . شاید تعجب کنید ولی با مثالی توضیح می دهم :
شدت ریسک در خرید سهام
گروه ساخت دستگاهها و وسایل ارتباطی دارای ۳ شرکت میباشد ” لپارس ، لپیام ، لکما ” چنانچه شما ۹ میلیون تومان سرمایه داشته و به هر شرکت ” ۳ میلیون ” اختصاص داده باشید . شما ۷۵ درصد سرمایه خود را از دست داده یا بلوکه کرده اید چرا که ۲ شرکت از ” ۳شرکت ” حاضر در این گروه مدتهاست زیان ده بوده و از بورس نیز خارج شده اند . شرکت سوم نیز ماههاست نمادش متوقف شده . پس شما سرمایه ای برای جبران زیان در دست ندارید .
شاید با خود بگویید که این گروه یک استثنا بوده است . ولی باید بپذیرید که سهامدارانی هستند که در این گروه سرمایه خود را از دست داده اند و آنها روزی به نیت کسب سود در سهام این شرکتها سرمایه گذاری کرده بودند و آنها نیز چنین عقیده ای داشتند
۳ – وقتی شما سرمایه خود را به خرید سهام ” شرکتها از تمام گروه های موجود ” اختصاص می دهید . یعنی از هر گروه یک شرکت را انتخاب کرده و سهام آن را خریداری می کنید . در این وضعیت شما سبد سهام تشکیل داده اید ولی هنوز هم ریسک در سرمایه گذاری شما وجود دارد . چون پذیرفته ایم که ریسک را نمی توان نابود کرد و میتوان کاهش داد . شدت ریسک در این نمونه از پرتفو ها بسیار کاهش می یابد ولی هنوز هم پرتفوی ایده ال و مد نظر اموزش این بحث را ایجاد نکرده اید ؟ چرا ؟
برخی بر این باورند که اگر به نسبت سرمایه ای که دارند از هر گروه حاضر در بورس یک شرکت را انتخاب کرده و سهام آن را خریداری کنند می توانند ریسک سرمایه گذاری خود را کاهش دهند .
ما نیز می پذیریم که این سهامداران ( که در اعضای سایت نیز چندتایی وجود دارند ) ریسک خود را بسیار کاهش داده اند ولی آیا به نتیجه دلخواه خود دست یافته اند ؟
این سهامداران تنها توانسته اند ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهند ولی نتوانسته اند نتیجه ای از سرمایه گذاری بدست آورند . سئوالی که از این سهامداران میشود این است که آیا شما برای کاهش ریسک ، خرید می کنید یا برای کسب سود ؟
شما فقط توانسته اید ریسکتان را کاهش دهید . در بررسی پرتفوی بسیاری از این نوع سهامداران که دارای بیش از ۳۰ الی ۴۰ سهم هستند نشانه ای از کسب سود دیده نمی شود و یا اگر سودی بوده آنقدر ناچیز بوده که به حساب نمی آید . در اینگونه پرتفوها به نسبت سهمی که زیان می دهد سهم دیگری سود میدهد و سود آن سهم فقط میتواند زیان سهم قبلی را پوشش دهد و دست اخر سهامدار پس از مدتها با سود بسیار ناچیزی یا حتی زیان به علت بلوکه شدن شرکت از این سهام خارج میشود .
خرید پلکانی :
اصولا” خرید پلکانی یعنی خرید در روند منفی و اینگونه خریدن، زمانی است که ما دقیقا” نمی دانیم کف قیمتی سهم در چه قیمتی قرار دارد. خرید پلکانی این حسن را دارد که اگر سهمی پس از خرید ما افت قیمتی داشت باز فرصت برای خریدن آن سهم را خواهیم داشت چون نقدینگی لازم را برای این کار کنار گذاشته ا یم. ولی این اشکال را هم دارد که ممکن است پس از خریدن اندکی سهم در پله های اول، آن سهم شروع به رشد نماید و ما مقدار کمی از سهم را خریده باشیم و سود کمتری نصیب ما می گردد.
پلکانی
حال از شما سوال می کنیم آیا این حسن بر این اشکال نمی ارزد ؟ ــ به نظر ما می ارزد و به همین خاطر به معامله گران توصیه می کنیم از خرید پلکانی استفاده نمایند. تعداد پله های خرید محدودیتی ندارد و می توانید در ۳ تا ۴ تا ۷ تا ۱۰ پله و حتی بالاتر در طی یک روز یا چند روز خرید نمائید.
بسته به نقدینگی هر سهامدار، کسانی که نقدینگی بیشتری دارند می توانند در هر پله تعداد بیشتری سهم بخرند و آنها که نقدینگی کمتری دارند می توانند در هر پله تعداد کمتری سهم خریداری نمایند. فقط نکته اینجاست که در روند منفی اگر کسی بتواند در پله های آخر تعداد بیشتری نسبت به پله های اول خریداری نماید، با ارزش تر خواهد بود.
فروش پلکانی :
وقتی سهمی را در کف های قیمتی می خریم اما در اوج نمی توانیم بفروشیم و خیلی زود همه ی آن سهم را می فروشیم و سپس شاهد رشد آن سهم هستیم که از دست داده ایم و حسرت می خوریم، این نشان می دهد که دایره دید ما به هر دلیل محدود است و چشمان معامله گری خود را باز نمی کنیم (یعنی اصل ۱۰ معامله گری را مراعات نکرده ایم) و آینده را نمی بینیم و روزهای آتی را تجسم نمی کنیم.
البته این اشکال همه گیر است و چون تشخیص دقیق اوج قیمتی سهم ها تقریبا” ناممکن است برای رفع این مشکل باید طرق دیگری را بیابیم که آن توسل به «فروش پلکانی» است. فروش پلکانی به فروش سهم در چندین مرحله گفته می شود. تعداد مراحل فروش، بستگی به سلیقه معامله گر دارد و محدودیتی ندارد و می تواند ۳ تا ۴ مرحله، حتی ۱۰ مرحله یا بیشتر باشد.
چه زمانی به فروش پلکانی متوسل شویم ؟
پاسخ : وقتی از اوج قیمت سهمی اطمینان نداریم می توانیم به فروش پلکانی متوسل شویم. بسته به میزان تشکیکی که از اوج قیمتی سهم نزد معامله گر ایجاد می شود می تواند بخشی از سهام خود را در روزهای مثبت و محدوده اوج بفروش برساند و مابقی سهام خود را برای فروش در دقایق آینده یا ساعات آینده یا روزهای آینده بصورت پلکانی، نگه دارد و این را می تواند در فرصتهای بعد تکرار کند تا همه سهام خود را به فروش برساند. فروش پلکانی این حسن را دارد تا اگر سهمی پس از چند پله فروش، افت قیمتی مناسبی داشت در صورت تمایل حتی می توان نسبت به خرید مجدد آن اقدام نمود.
نکات اساسی در خصوص خرید سهام
1- انتخاب صنعت برتر :
در میان صنایع مختلف ، صنعتی را انتخاب کنیم که چشم انداز روشنی دارند . یعنی : اولا در آینده بیشتر به آنها نیاز است . دوما کمتر قابل تکثیرند . سوما قابل واردات نیستند و کشورهائی که از نظر صنعت جلوتر از ما هستند بیشتر و ارزانتر و بهتر تولید نمی کنند .در واقع اگر قرار باشد مسئله عضویت در WTO مطرح شود ما در آن صنایع مزیت داریم . ( فرضا در مقابل صنعت ساختمان ، خودرو ، معدن ، قند و شکر ، سیمان ، ریسندگی و بافندگی ، کاغذ ، چرم ، فلزات اساسی، معدنی غیر فلزی ، رایانه ، داروئی ، مواد غذایی ، شیمیائی ، نفتی ، تجهیزات ، شوینده ، و غیره بعضی نیاز به مصرف آنها کاهش می یابد ، بعضی ها قابل تکثیرند ، بعضی ها را دیگران بهتر و ارزانتر از ما تولید می کنند و در بعضی ما مزیت داریم ) .
۲- از میان صنایع برتر سبد سهام انتخاب می کنیم :
سعی می کنیم در میان انواع صنعت ۴ تا ۵ صنعت برتر را انتخاب کنیم و در هر کدام با خرید یک سهم ۲۰ تا ۲۵ درصد سرمایه مان را سرمایه گذاری نمائیم تا ریسک سرمایه گذاری را پائین بیاوریم . ( فی المثال در معدن یک سهم ، در ساختمان یک سهم ، در رایانه یک سهم ، در پتروشیمی یک سهم ، و در داروئی یک سهم انتخاب می کنیم که اگر بهر دلیلی آن سهم دچار زیان شد یا نماد آن سهم در بورس بسته شد یا دچار صف فروش گشت و ما به نقدینگی نیازمند شدیم دچار مشکل نگردیم و اما چرا متوسط چهار تا پنج سهم برای اینکه اگر سرمایه را زیاد خرد و پراکنده کردیم مدیریت کمتری اعمال می گردد و جمع کردن سرمایه مشکل می شود.
۳- انتخاب شرکت برتر در میان یک صنعت:
پس از گزینش چهار یا پنج ردیف صنعت برتر در داخل صنعت به سراغ شرکتی می رویم که میانگین بازدهی آن از بقیه بیشتر است و موارد ذیل را در نظر می گیریم :
۴- میزان نقد شوندگی سهم :
سهمی را انتخاب می کنیم که میزان معاملات آن در روز زیاد است ، زیاد می خرند و زیاد می فروشند ، حجم معاملات شرکت، تعداد سهام معامله شده، دفعات معامله، تعداد خریدار ،تعداد فروشنده ، سوابق باز بودن نماد سهم ……. اگر سهمی انتخاب کردیم که نقد شوندگی آن خوب نبود موقع فروش سهم دچار مشکل می گردیم .بعضا هم ممکن است شش ماه نماد آن بسته باشد . نقد شوندگی سهم مثل رتبه کنکور است در بورس ما معمولا رتبه یک تا ۵۰ خوب و ۵۰ تا ۱۰۰ قابل قبول است و بالاتر از ۱۰۰ ضعیف . لازم به یاد آوری است که رتبه نقد شوندگی سهام ثابت نیست و در یک دوره سه تا شش ماهه ممکن است تغییر کند بنابر این نیاز است مرتب اطلاعات مان را به روز نگه داریم .
۵- میزان سهام شناور آزاد سهم :
میزان سهامی است که دست سهامداران خرد یا بقولی دست مردم است . سهمی را انتخاب می کنیم که میزان سهام شناور آزاد آن بالای ده پانزده درصد باشد البته سهامی هم که میزان شناور آزاد سهم صد در صد باشد خیلی خوب نیست و خوب است که سهم دو سه سهامدار عمده داشته باشد سهم بدون سهامدار عمده مثل لیسانسه بدون پارتی در جامعه ماست . بدون حمایت می ماند و در گرفتن قرارداد ها هم خیلی موفق نیست .
۶- p/eسهم :
یعنی نسبت سود پیش بینی شده سالانه به قیمت روز سهم . مثلا اگر قیمت سهمی امروز ۱۰۰ تومان است و سود پیش بینی شده سالانه سهم ۲۵ تومان است، ۱۰۰ تقسیم بر ۲۵ می شود ۴ می گوئیم P/E این سهم ۴ است . P/E در هر صنعتی با صنعت دیگر متفاوت است P/E سهام داخل یک صنعت را با هم مقایسه می کنیم اگر همه فاکتورهای چند سهم درون یک صنعت با هم برابر بود سهمی را انتخاب می کنیم که P/E پائین تری دارد . ( P/E به ما می گوید که جو بازار از یک سهم بخصوص چه انتظاری دارد. میزان بالای این شاخص می تواند نشان دهنده این واقعیت باشد که سهامداران به آینده سهم خوش بینند و باور دارند که پیشرفت قابل ملاحظه ای خواهد داشت ، ضمن اینکه ریسک سهم نیز زیاد است . و P/E پائین نشان دهنده این است که این سهم رشد خود را کرده است ، یا سهامداران به آینده سهم خیلی اعتقاد ندارند ، ضمن اینکه ریسک این سهم زیاد نیست .
۷- میزان پرداخت سود نقدی سهم :
هر شرکتی که پیشنهاد پرداخت سود نقدی بالاتری داشته باشد بهتر است . سعی کنید سهامی را انتخاب نمائید که پیشنهاد پرداخت سود نقدی بالاتر از ۸۰% دارند . البته ممکن است سهمی برای فریب سهامداران پیشنهاد ۱۰۰% تقسیم سود نقدی را مطرح نماید ولی در مجمع به وعده های خود عمل ننماید باید به عملکرد گذشته سهم نیز در انجام وعده های خود توجه نمائید.
۸- سرمایه شرکت :
با توجه به شکل و موقعیت خاص بورس در کشور ما و دامنه نوسان ۲% و حجم مبنا سهام هائی که سرمایه کمتری دارند برای انتخاب مناسب ترند ضمن اینکه ریسک آنها بیشتر است .
۹- طرح و توسعه شرکت:
آیا شرکت طرحی برای توسعه دارد یا خیر ؟ مسلما انتخاب شرکتی که برنامه توسعه و افزایش تولید و تنوع در تولید دارد به جای شرکتی که پروژه جدید و طرحی برای آینده ندارد بهترتر است. مخصوصا سرمایه گذاری که تصمیم به استمرار و ادامه سرمایه گذاری دارد حتما باید به این مطلب توجه کند.
۱۰- ریسک سهم :
ریسک به معنای دلهره و ترس سهامدار از زیان در سهم است . معمولا بعضی از شرکتها بدلیل عملکرد مدیریتی خوب سوابق درخشانی برای خود بوجود آورده اند ، این شرکتها در قیمت سهم ، در EPS یا پیش بینی سود سهم ، در طرح های توسعه و افزایش سرمایه سهم ، و در تعدیل مثبت و یا منفی سهم صادقانه عمل نموده ، و عملکرد آنها بمنظور دستکاری در قیمت سهم نیست و تمام تلاش خود را بکار می گیرند تا سهامداران دچار ضرر و زیان نگردند و اگر سوابق ده سال قبل آنها را مرور کنی رشد تدریجی بدون نوسان های شدید مثبت و منفی را می بینی . و بلعکس بعضی شرکتها که تعداد آنها در بورس ما کم هم نیست دستکاری در قیمت ، اعلام EPS های غیر واقعی ، تعدیل مثبت یا منفی های غیر واقعی به منظور متضرر ساختن سهامداران خرد و جمع کردن سهم و یا بالعکس فروش سهم و فرار از سهم است . بنابر این در میان سهام های یک صنعت سهمی را انتخاب می کنیم که ریسک آن کم باشد .
۱۱- جوان بودن شرکت :
صنایع و شرکتها نیز همانند انسان مراحلی را طی می کنند این مراحل شامل تولد ، رشد ، بلوغ ، و کهنسالی است در میان یک صنعت نیز فرضا پتروشیمی را مثال بزنیم : سهم A با سرمایه کم و تاسیسات آن تازه نصب و راه اندازی شده فاز یک آن شروع بکار کرده و سود آن نیز زیاد نیست ( P/E 10 )، سهم B فاز دو و سه آن نیز تکمیل شده سرمایه آن چند برابر اولی است ولی هنوز فاز چهار و پنج طرح و توسعه را دارد ( P/E 9 ) سهم C طرح های آن تکمیل شده ولی از عمر تاسیسات آن بیش از ۱۵ سال نگذشته و نیروی انسانی آن نیز در وضعیت میانسالی هستند ( P/E 8 ) سهم D در مرحله کهنسالی است کارخانه کار می کند ، جائی برای طرح و توسعه ندارد ، سرمایه آن بسیار زیاد و تاسیسات آن نیز فرسوده شده است و نیروی انسانی آن نیز اکثریت در مرز بازنشستگی است ( P/E 7 ) . طبیعی است که الویت در انتخاب و خرید سهم بترتیب A ، B و در نهایت C است .
۱۲- میزان رشد سود پیش بینی شده سهم:
شرکت هائی که EPS واقع بینانه اعلام می کنند و در طول سال بدلیل عملکرد مطلوب مرتب سود پیش بینی شده خود را تعدیل مثبت می دهند و بالا می برند برای سرمایه گذاری مناسب ترند این موضوع را باید از سوابق شرکت ها فهمید .
شدت ریسک در خرید سهام به صورت زیر می باشد :
۱ – وقتی شما ” تک سهم ” باشید شدت ریسک شما بسیار افزایش خواهد یافت و شما به ازای هر سهمی که خریده اید ریسک پذیرفته اید که این اتفاق بسیار خطرناکی خواهد بود . مثلا چنانچه شرکت به هر دلیلی اعلام زیان کند شما تمام سرمایه خود را در برابر این زیان قرار داده اید . مثالهای آشکار در بورس وجود دارد . مانند سهام شرکت صدرا ، آزمایش و …. برخی از سهامداران تمام سرمایه خود را درگیر سهام ” شرکت آزمایش ” کرده اند که با وضعیت کنونی این شرکت تمام سرمایه این سهامداران بلوکه شده است .
۲ – وقتی شما تمام سرمایه خود را به خرید سهام چند شرکت ” از یک گروه ” اختصاص می دهید در ظاهر تشکیل سبد سهام داده اید ولی هنوز شدت ریسک را نتوانسته اید کاهش دهید و شدت ریسک شما برابر خواهد بود با شخصی که ” تک سهم ” است . شاید تعجب کنید ولی با مثالی توضیح می دهم :

گروه ساخت دستگاهها و وسایل ارتباطی دارای ۳ شرکت میباشد ” لپارس ، لپیام ، لکما ” چنانچه شما ۹ میلیون تومان سرمایه داشته و به هر شرکت ” ۳ میلیون ” اختصاص داده باشید . شما ۷۵ درصد سرمایه خود را از دست داده یا بلوکه کرده اید چرا که ۲ شرکت از ” ۳شرکت ” حاضر در این گروه مدتهاست زیان ده بوده و از بورس نیز خارج شده اند . شرکت سوم نیز ماههاست نمادش متوقف شده . پس شما سرمایه ای برای جبران زیان در دست ندارید .
شاید با خود بگویید که این گروه یک استثنا بوده است . ولی باید بپذیرید که سهامدارانی هستند که در این گروه سرمایه خود را از دست داده اند و آنها روزی به نیت کسب سود در سهام این شرکتها سرمایه گذاری کرده بودند و آنها نیز چنین عقیده ای داشتند
۳ – وقتی شما سرمایه خود را به خرید سهام ” شرکتها از تمام گروه های موجود ” اختصاص می دهید . یعنی از هر گروه یک شرکت را انتخاب کرده و سهام آن را خریداری می کنید . در این وضعیت شما سبد سهام تشکیل داده اید ولی هنوز هم ریسک در سرمایه گذاری شما وجود دارد . چون پذیرفته ایم که ریسک را نمی توان نابود کرد و میتوان کاهش داد . شدت ریسک در این نمونه از پرتفو ها بسیار کاهش می یابد ولی هنوز هم پرتفوی ایده ال و مد نظر اموزش این بحث را ایجاد نکرده اید ؟ چرا ؟
برخی بر این باورند که اگر به نسبت سرمایه ای که دارند از هر گروه حاضر در بورس یک شرکت را انتخاب کرده و سهام آن را خریداری کنند می توانند ریسک سرمایه گذاری خود را کاهش دهند .
ما نیز می پذیریم که این سهامداران ( که در اعضای سایت نیز چندتایی وجود دارند ) ریسک خود را بسیار کاهش داده اند ولی آیا به نتیجه دلخواه خود دست یافته اند ؟
این سهامداران تنها توانسته اند ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهند ولی نتوانسته اند نتیجه ای از سرمایه گذاری بدست آورند . سئوالی که از این سهامداران میشود این است که آیا شما برای کاهش ریسک ، خرید می کنید یا برای کسب سود ؟
شما فقط توانسته اید ریسکتان را کاهش دهید . در بررسی پرتفوی بسیاری از این نوع سهامداران که دارای بیش از ۳۰ الی ۴۰ سهم هستند نشانه ای از کسب سود دیده نمی شود و یا اگر سودی بوده آنقدر ناچیز بوده که به حساب نمی آید . در اینگونه پرتفوها به نسبت سهمی که زیان می دهد سهم دیگری سود میدهد و سود آن سهم فقط میتواند زیان سهم قبلی را پوشش دهد و دست اخر سهامدار پس از مدتها با سود بسیار ناچیزی یا حتی زیان به علت بلوکه شدن شرکت از این سهام خارج میشود .
خرید پلکانی :
اصولا” خرید پلکانی یعنی خرید در روند منفی و اینگونه خریدن، زمانی است که ما دقیقا” نمی دانیم کف قیمتی سهم در چه قیمتی قرار دارد. خرید پلکانی این حسن را دارد که اگر سهمی پس از خرید ما افت قیمتی داشت باز فرصت برای خریدن آن سهم را خواهیم داشت چون نقدینگی لازم را برای این کار کنار گذاشته ا یم. ولی این اشکال را هم دارد که ممکن است پس از خریدن اندکی سهم در پله های اول، آن سهم شروع به رشد نماید و ما مقدار کمی از سهم را خریده باشیم و سود کمتری نصیب ما می گردد.

حال از شما سوال می کنیم آیا این حسن بر این اشکال نمی ارزد ؟ ــ به نظر ما می ارزد و به همین خاطر به معامله گران توصیه می کنیم از خرید پلکانی استفاده نمایند. تعداد پله های خرید محدودیتی ندارد و می توانید در ۳ تا ۴ تا ۷ تا ۱۰ پله و حتی بالاتر در طی یک روز یا چند روز خرید نمائید.
بسته به نقدینگی هر سهامدار، کسانی که نقدینگی بیشتری دارند می توانند در هر پله تعداد بیشتری سهم بخرند و آنها که نقدینگی کمتری دارند می توانند در هر پله تعداد کمتری سهم خریداری نمایند. فقط نکته اینجاست که در روند منفی اگر کسی بتواند در پله های آخر تعداد بیشتری نسبت به پله های اول خریداری نماید، با ارزش تر خواهد بود.
فروش پلکانی :
وقتی سهمی را در کف های قیمتی می خریم اما در اوج نمی توانیم بفروشیم و خیلی زود همه ی آن سهم را می فروشیم و سپس شاهد رشد آن سهم هستیم که از دست داده ایم و حسرت می خوریم، این نشان می دهد که دایره دید ما به هر دلیل محدود است و چشمان معامله گری خود را باز نمی کنیم (یعنی اصل ۱۰ معامله گری را مراعات نکرده ایم) و آینده را نمی بینیم و روزهای آتی را تجسم نمی کنیم.
البته این اشکال همه گیر است و چون تشخیص دقیق اوج قیمتی سهم ها تقریبا” ناممکن است برای رفع این مشکل باید طرق دیگری را بیابیم که آن توسل به «فروش پلکانی» است. فروش پلکانی به فروش سهم در چندین مرحله گفته می شود. تعداد مراحل فروش، بستگی به سلیقه معامله گر دارد و محدودیتی ندارد و می تواند ۳ تا ۴ مرحله، حتی ۱۰ مرحله یا بیشتر باشد.
چه زمانی به فروش پلکانی متوسل شویم ؟
پاسخ : وقتی از اوج قیمت سهمی اطمینان نداریم می توانیم به فروش پلکانی متوسل شویم. بسته به میزان تشکیکی که از اوج قیمتی سهم نزد معامله گر ایجاد می شود می تواند بخشی از سهام خود را در روزهای مثبت و محدوده اوج بفروش برساند و مابقی سهام خود را برای فروش در دقایق آینده یا ساعات آینده یا روزهای آینده بصورت پلکانی، نگه دارد و این را می تواند در فرصتهای بعد تکرار کند تا همه سهام خود را به فروش برساند. فروش پلکانی این حسن را دارد تا اگر سهمی پس از چند پله فروش، افت قیمتی مناسبی داشت در صورت تمایل حتی می توان نسبت به خرید مجدد آن اقدام نمود.
نظر