Tweet
نشانه های حبابی شدن بورس در حال ظهور است؟
گزارش از : طاهره رضوی
افت شاخص های بورس در روزهای اخیر، چنان لرزهای به تنه این بازار وارد کرده که عقربه های ساعت بازار سرمایه در حال حرکت در جهت معکوس است.
افت شاخص های بورس در روزهای اخیر، چنان لرزهای به تنه این بازار وارد کرده که عقربه های ساعت بازار سرمایه در حال حرکت در جهت معکوس است.
شاخص بورس در معاملات روز دوشنبه بازار سهام بهدلیل تداوم کاهش قیمت اکثر شرکت های بزرگ، با ریزش ۶۳۶ واحدی مواجه شد و عقب گردی به کانال ۲۴ هزار واحد داشت و به ارقام ۷ فروردین بازگشت. بازده سرمایهگذاری در بورس سهام تهران نیز از ۱۴ درصد به ۶ درصد تنزل کرد.
البته نزول شاخص ها در حالی اتفاق می افتد که بازار سهام در روزهای ابتدایی دهه ۹۰ پا در پیست سرعت شاخص ها گذاشته بود؛ در هفته اول، از مرز ۲۴ هزار واحد گذشت و پس از ۵ روز، در مکان ۲۵ هزار واحد قرار گرفت. اما چند روز بیشتر نگذشته بود که شاخص کل وارد کانال ۲۶ هزار واحد شد.
همان زمان البته برخی کارشناسان اعتقاد داشتند که بازی اعداد و ارقامی که با آغاز سال جدید در شاخص های آماری بازار سرمایه به وجود آمده، بدون منطق است و عادی نیست.
برخی تحلیل گران هم بر این باور بودند که روند صعودی قیمتها در حال حاضر اگرچه حباب گونه نیست، اما در نهایت به حباب خواهد رسید، زیرا سرعت غیرمجاز شاخص منجر به غالب شدن جو هیجانی بر بازار میشود و رفتار احساسی جای تحلیلهای منطقی را می گیرد.
در این بین، هشدارهایی شنیده میشد: «باید مراقبت کرد که جذب سرمایه در بازار سرمایه به سرعت به رشد تولید یا بهره وری منتقل شود. در غیر این صورت، اگر این افزایش جذب فقط به افزایش دست به دست شدن سهام منجر شود و در واقعیت تولید اثر نگذارد، در آینده با نوسان های ملتهب ناشی از حباب در بازار سرمایه مواجه خواهیم شد.»
این نگرانی و هشدار از سوی محمد نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی ایران مطرح شد و بیم چرخشهای سفته بازانه بازار سرمایه را داشت.
با این حال، هر روز از زبان مسوولان ارشد اقتصادی می شنیدیم و می شنویم که رشد شاخص های بورس حبابی نیست و رشد و رونق بازار سرمایه براساس پتانسیل های موجود بوده است.
شمس الدین حسینی، وزیر امور اقتصادی تاکید می کند: رشد بازار سرمایه همواره در ماههای اولیه سال پرشتاب است و یکسری از عوامل بنیادی این بازار را تقویت میکند.
عدم تعادل در بازارها
حال این بازی عدد و رقم امروز به نقطه ای رسیده که شاخص های بورس در حال سقوط است و شاید حباب بورس است که نشانه های خود را آشکار میکند. مهدی تقوی، کارشناس بازار پولی و بانکی معتقد است: «رشد شاخص های بورس از همان ابتدا یک حباب در بازار بود و با این حباب، شاخصها بالا رفت.»
وی توضیح میدهد: «وقتی بازارهای دیگر در شرایط رکود به سر می برند، مردم بهترین جایی را که برای سود بیشتر سراغ دارند، بورس است، بنابراین شروع به خرید سهام و اوراق مشارکت می کنند.»
از نگاه او، «بازارها هیچگاه به تعادل نمی رسند؛ مگر آنکه بازارهای دیگر در حال تعادل قرار داشته باشند. زمانی که همه بازارها در حالت تعادل باشند، نوسان ها از بین میرود، اما اگر یک بازار از حالت تعادل خارج شود، در بازارهای دیگر نوسان می بینیم و بهطور معمول عدهای از این عدم تعادلها برای خود پول می سازند.»
خودنمایی نشانه ها
علیرضا بحرینی، کارشناس اقتصادی هم می گوید: «در سنت مرسوم تفکر اقتصادی، قیمت یک دارایی به سادگی باید مبانی اساسی بازار آن دارایی را منعکس کند. در واقع قیمت یک دارایی می تواند تنها به اطلاعات درباره بازدهیهای جاری و آینده ناشی از یک دارایی بستگی داشته باشد که به ارزش بنیادی دارایی موسوم است. همچنین قیمت جاری یک دارایی ممکن است به دلایل مختلف، از ارزش بنیادی آن انحراف پیدا کرده و کمتر یا بیشتر از آن ارزشگذاری شود؛ این نوسانها با توجه به ذات بازارهای دارایی طبیعی است.»
توضیح او چنین است: «هنگامی که قیمت جاری یک دارایی از ارزش بنیادی آن فراتر میرود و این نوسان به صورت مداوم طی یک بازه زمانی افزایش مییابد، با یک حباب دارایی مواجه هستیم. زمانی که قیمت ها در یک بازار دارایی به اوج خود میرسند، حباب دارایی بسیار بزرگ میشود و سپس قیمت دارایی به صورت ناگهانی کاهش مییابد یا به عبارتی سقوط میکند که گفته می شود حباب دارایی ترکیده است.»
بازار سکه؛ مقصر اصلی
رضا کمالی، فعال بازار سرمایه، تغییرهای قیمتی در بازارهای خارج از بورس را عامل اتفاقهای اخیر بازار سهام میداند. وی می گوید: «اخیرا با جذابیت قیمت طلا و بهخصوص سکه، عدهای سرمایه های خود را از بازار سهام خارج کرده و به سرمایهگذاری روی سکه رو آوردهاند که این اقدام تا اندازهای مبنی بر خروج نقدینگی بازار و ظهور نشانه های ضعف بازار سهام شده است. البته جذابیت بازار سکه موقتی است، چراکه دولت طی اقدامهایی آن را کنترل خواهد کرد و دوباره سرمایه ها به سمت بازار سرازیر می شود.»
دماسنج بورس باز هم بالا میرود
اما اصغر مهریزاده، فعال بازار سرمایه معتقد است: «با توجه به حجم بالای معاملات در بورس تهران، نزولی کنونی شاهص پایدار نیست.»
وی با اشاره به عوامل اثرگذار بر افت و خیز بازار، میگوید: «عوامل سیاسی، اقتصادی و قیمتهای جهانی میتوانند بر روند بورس تاثیرگذار باشند. همانطور که با انتشار اخباری خوشایند، شاهد صعود بازار هستیم، اخبار ناخوشایند نیز قادر به تغییر جهت شیب شاخص هستند. بهترین راه حل برای حضور مداوم در بازار، پرهیز از هرگونه هیجان در هر دو بازار صعودی و نزولی است.»
وی پیشبینی بازار بورس را چنین می داند: «پیش بینی تحلیلگران تکنیکال بازار از چند هفته گذشته این بود که شاخص در حال حاضر توان شکستن مقاومت و عبور از ۲۶ هزار واحد را ندارد که شرایط کنونی موید همین مطلب است.
مهریزاده میافزاید: «با توجه به اینکه سود نقدی در شاخص لحاظ میشود، نمی توان به درستی پیشبینی کرد که شاخص تا پایان فصل به چه رقمی خواهد رسید، اما اگر رفتار بازیگران بازار منطقی و به دور از هیجان باشد، شاهد صعودی آرام خواهیم بود.
پلیس نامحسوس بورس کجاست؟
حال این پرسش مطرح میشود که پلیس نامحسوس بورس کجاست تا با اعمال راهکارهایی، جلوی حبابی شدن بازار را بگیرد؟ واقعیت این است که سهامداران بزرگ، ابزارهای لازم برای خروج از بازار و فروش سهام یک شرکت را دارند و به موقع با خرید و فروش های بزرگ بر بازار اثر می گذارند، اما سهامداران کوچک باید دنباله رو باشند و به موقع نمی توانند از زیان خود جلوگیری کنند. در نتیجه دولت باید شاخص هایی را در نظر بگیرد که روند بورس با حباب های مالی مواجه نشود؛ همانطور که باید شاخص هایی برای پرداخت اقساط وام بانکی در نظر گرفت که مطالبات معوق افزایش نیابد.
گزارش از : طاهره رضوی
افت شاخص های بورس در روزهای اخیر، چنان لرزهای به تنه این بازار وارد کرده که عقربه های ساعت بازار سرمایه در حال حرکت در جهت معکوس است.
افت شاخص های بورس در روزهای اخیر، چنان لرزهای به تنه این بازار وارد کرده که عقربه های ساعت بازار سرمایه در حال حرکت در جهت معکوس است.
شاخص بورس در معاملات روز دوشنبه بازار سهام بهدلیل تداوم کاهش قیمت اکثر شرکت های بزرگ، با ریزش ۶۳۶ واحدی مواجه شد و عقب گردی به کانال ۲۴ هزار واحد داشت و به ارقام ۷ فروردین بازگشت. بازده سرمایهگذاری در بورس سهام تهران نیز از ۱۴ درصد به ۶ درصد تنزل کرد.
البته نزول شاخص ها در حالی اتفاق می افتد که بازار سهام در روزهای ابتدایی دهه ۹۰ پا در پیست سرعت شاخص ها گذاشته بود؛ در هفته اول، از مرز ۲۴ هزار واحد گذشت و پس از ۵ روز، در مکان ۲۵ هزار واحد قرار گرفت. اما چند روز بیشتر نگذشته بود که شاخص کل وارد کانال ۲۶ هزار واحد شد.
همان زمان البته برخی کارشناسان اعتقاد داشتند که بازی اعداد و ارقامی که با آغاز سال جدید در شاخص های آماری بازار سرمایه به وجود آمده، بدون منطق است و عادی نیست.
برخی تحلیل گران هم بر این باور بودند که روند صعودی قیمتها در حال حاضر اگرچه حباب گونه نیست، اما در نهایت به حباب خواهد رسید، زیرا سرعت غیرمجاز شاخص منجر به غالب شدن جو هیجانی بر بازار میشود و رفتار احساسی جای تحلیلهای منطقی را می گیرد.
در این بین، هشدارهایی شنیده میشد: «باید مراقبت کرد که جذب سرمایه در بازار سرمایه به سرعت به رشد تولید یا بهره وری منتقل شود. در غیر این صورت، اگر این افزایش جذب فقط به افزایش دست به دست شدن سهام منجر شود و در واقعیت تولید اثر نگذارد، در آینده با نوسان های ملتهب ناشی از حباب در بازار سرمایه مواجه خواهیم شد.»
این نگرانی و هشدار از سوی محمد نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی ایران مطرح شد و بیم چرخشهای سفته بازانه بازار سرمایه را داشت.
با این حال، هر روز از زبان مسوولان ارشد اقتصادی می شنیدیم و می شنویم که رشد شاخص های بورس حبابی نیست و رشد و رونق بازار سرمایه براساس پتانسیل های موجود بوده است.
شمس الدین حسینی، وزیر امور اقتصادی تاکید می کند: رشد بازار سرمایه همواره در ماههای اولیه سال پرشتاب است و یکسری از عوامل بنیادی این بازار را تقویت میکند.
عدم تعادل در بازارها
حال این بازی عدد و رقم امروز به نقطه ای رسیده که شاخص های بورس در حال سقوط است و شاید حباب بورس است که نشانه های خود را آشکار میکند. مهدی تقوی، کارشناس بازار پولی و بانکی معتقد است: «رشد شاخص های بورس از همان ابتدا یک حباب در بازار بود و با این حباب، شاخصها بالا رفت.»
وی توضیح میدهد: «وقتی بازارهای دیگر در شرایط رکود به سر می برند، مردم بهترین جایی را که برای سود بیشتر سراغ دارند، بورس است، بنابراین شروع به خرید سهام و اوراق مشارکت می کنند.»
از نگاه او، «بازارها هیچگاه به تعادل نمی رسند؛ مگر آنکه بازارهای دیگر در حال تعادل قرار داشته باشند. زمانی که همه بازارها در حالت تعادل باشند، نوسان ها از بین میرود، اما اگر یک بازار از حالت تعادل خارج شود، در بازارهای دیگر نوسان می بینیم و بهطور معمول عدهای از این عدم تعادلها برای خود پول می سازند.»
خودنمایی نشانه ها
علیرضا بحرینی، کارشناس اقتصادی هم می گوید: «در سنت مرسوم تفکر اقتصادی، قیمت یک دارایی به سادگی باید مبانی اساسی بازار آن دارایی را منعکس کند. در واقع قیمت یک دارایی می تواند تنها به اطلاعات درباره بازدهیهای جاری و آینده ناشی از یک دارایی بستگی داشته باشد که به ارزش بنیادی دارایی موسوم است. همچنین قیمت جاری یک دارایی ممکن است به دلایل مختلف، از ارزش بنیادی آن انحراف پیدا کرده و کمتر یا بیشتر از آن ارزشگذاری شود؛ این نوسانها با توجه به ذات بازارهای دارایی طبیعی است.»
توضیح او چنین است: «هنگامی که قیمت جاری یک دارایی از ارزش بنیادی آن فراتر میرود و این نوسان به صورت مداوم طی یک بازه زمانی افزایش مییابد، با یک حباب دارایی مواجه هستیم. زمانی که قیمت ها در یک بازار دارایی به اوج خود میرسند، حباب دارایی بسیار بزرگ میشود و سپس قیمت دارایی به صورت ناگهانی کاهش مییابد یا به عبارتی سقوط میکند که گفته می شود حباب دارایی ترکیده است.»
بازار سکه؛ مقصر اصلی
رضا کمالی، فعال بازار سرمایه، تغییرهای قیمتی در بازارهای خارج از بورس را عامل اتفاقهای اخیر بازار سهام میداند. وی می گوید: «اخیرا با جذابیت قیمت طلا و بهخصوص سکه، عدهای سرمایه های خود را از بازار سهام خارج کرده و به سرمایهگذاری روی سکه رو آوردهاند که این اقدام تا اندازهای مبنی بر خروج نقدینگی بازار و ظهور نشانه های ضعف بازار سهام شده است. البته جذابیت بازار سکه موقتی است، چراکه دولت طی اقدامهایی آن را کنترل خواهد کرد و دوباره سرمایه ها به سمت بازار سرازیر می شود.»
دماسنج بورس باز هم بالا میرود
اما اصغر مهریزاده، فعال بازار سرمایه معتقد است: «با توجه به حجم بالای معاملات در بورس تهران، نزولی کنونی شاهص پایدار نیست.»
وی با اشاره به عوامل اثرگذار بر افت و خیز بازار، میگوید: «عوامل سیاسی، اقتصادی و قیمتهای جهانی میتوانند بر روند بورس تاثیرگذار باشند. همانطور که با انتشار اخباری خوشایند، شاهد صعود بازار هستیم، اخبار ناخوشایند نیز قادر به تغییر جهت شیب شاخص هستند. بهترین راه حل برای حضور مداوم در بازار، پرهیز از هرگونه هیجان در هر دو بازار صعودی و نزولی است.»
وی پیشبینی بازار بورس را چنین می داند: «پیش بینی تحلیلگران تکنیکال بازار از چند هفته گذشته این بود که شاخص در حال حاضر توان شکستن مقاومت و عبور از ۲۶ هزار واحد را ندارد که شرایط کنونی موید همین مطلب است.
مهریزاده میافزاید: «با توجه به اینکه سود نقدی در شاخص لحاظ میشود، نمی توان به درستی پیشبینی کرد که شاخص تا پایان فصل به چه رقمی خواهد رسید، اما اگر رفتار بازیگران بازار منطقی و به دور از هیجان باشد، شاهد صعودی آرام خواهیم بود.
پلیس نامحسوس بورس کجاست؟
حال این پرسش مطرح میشود که پلیس نامحسوس بورس کجاست تا با اعمال راهکارهایی، جلوی حبابی شدن بازار را بگیرد؟ واقعیت این است که سهامداران بزرگ، ابزارهای لازم برای خروج از بازار و فروش سهام یک شرکت را دارند و به موقع با خرید و فروش های بزرگ بر بازار اثر می گذارند، اما سهامداران کوچک باید دنباله رو باشند و به موقع نمی توانند از زیان خود جلوگیری کنند. در نتیجه دولت باید شاخص هایی را در نظر بگیرد که روند بورس با حباب های مالی مواجه نشود؛ همانطور که باید شاخص هایی برای پرداخت اقساط وام بانکی در نظر گرفت که مطالبات معوق افزایش نیابد.
نظر