پاسخ : مذاكرات هسته اي ايران و 5+1
اندازه متن: + - | کد خبر: 57036 | سه شنبه، 20 آبان 1393 - 06:31 |
ارزیابی مثبت دیپلماتها از نشست هسته ای عمان |
مریم سالاری با آغاز دومین روز ملاقاتهای مستقیم وزرای خارجه ایران و امریکا در عمان دیپلماتهای حاضر در مسقط اعلام کردهاند که گامهای بلندی در روند مذاکرات برداشته شده است. به این ترتیب در شرایطی که مقامات بلند پایه دیپلماتیک تهران- واشنگتن در نشستهایی که با حضور کاترین اشتون در عمان انجام شد آخرین مواضع و نقطه نظرات خود را برای حل پرونده هستهای ایران روی میز مذاکره گذاشتهاند، محافل خبری و سیاسی منطقه و جهان، اخبار مثبتی از گفتوگوهای عمان به بیرون مخابره میکنند. رسانهها به نقل از چهرههای حاضر در نشست مسقط از کاهش دامنه اختلافات خبر میدهند و معتقدند اگر فضایی که اکنون بر دیدارهای عمان سایه انداخته است ادامه یابد دسترسی به توافق نهایی امری دور از دسترس نخواهد بود. این در حالی است که رسانههای غربی به تلاش مقامات کاخ سفید برای متقاعد کردن جریانهای مخالف داخلی جهت توافق با تهران اشاره دارند و متفق القول مینویسند که توافق با تهران یک برد دیپلماتیک برای دولت باراک اوباما محسوب میشود. اگرچه رئیس جمهوری امریکا اخیراً در اظهاراتی تعجب برانگیز که به نظر میرسید پیام آن بیشتر متوجه جریانهای داخلی امریکا باشد همچنان به شکافهای باقی مانده در مذاکرات اشاره داشت و گفت این شکافها میتواند مانع مهمی بر سر رسیدن به یک توافق پایدار باشد. پیش از این 2 بحث اصلی ظرفیت غنیسازی اورانیوم و نحوه لغو تحریمها به عنوان مهمترین اختلافات میان ایران و کشورهای طرف مذاکرهاش مطرح بود. مقامات غربی خواهان کاهش ظرفیت غنیسازی اورانیوم و افزایش نظارت بر برنامههای هستهای ایران هستند و متقابلاً ایران نیز در ازای رفع نگرانیهای غرب، خواهان تعلیق و لغو همه تحریمهای چندجانبه و یکجانبهای است که به بهانه موضوع هستهای علیه ایران تصویب شده است. به نظر میرسد مذاکرات اخیر که برای نخستین بار به میزبانی یک کشور منطقهای برگزار میشود در نزدیکتر کردن دیدگاهها تأثیر بسزایی داشته باشد تا جایی که محافل خبری جهان اعلام کنند که در عمان همه چیز مهیای یک توافق بزرگ میشود. توافق صورت گرفته است؟ محمد جواد ظریف، جان کری و کاترین اشتون دیروز (دوشنبه) در حالی دومین روز نشستهای سه جانبه خود را پشت درهای بسته از سر گرفتند که منابع آگاه روسی اعلام کردهاند که ایران و کشورهای 1+5 درباره بیشتر اختلافات به توافق رسیدهاند و تنها موضوع باقی مانده مسأله لغو تحریمها علیه ایران است. در همین حال به گزارش خبرگزاریها یک دیپلمات روسی نزدیک به مذاکرات در گفتوگو با روزنامه «کامرسانت» فاش کرده است که عملاً همه جزئیات فنی توافقنامه نهایی مورد توافق طرفین قرار گرفته و تنها یک موضوع اصلی باقی مانده و آن روند چگونگی لغو تحریمها از ایران است. این مقام روس که نامش فاش نشده است گفت: «این مسأله ممکن است به گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی مرتبط باشد. دو گزینه در این رابطه وجود دارد: نخست آنکه بعد از انتشار گزارش بعدی آژانس که تقریباً هر ماه صورت میگیرد، بخشی از تحریمها به طور خودکار لغو شود، یا اینکه طرفین بار دیگر گرد هم جمعشده و جزئیات اقدامات بعدی را بررسی کنند». در همین حال به گزارش رسانههای منطقه از جمله عمان دیلی، یوسف بنعلوی وزیر خارجه عمان نیز با بیان اینکه مذاکرات هستهای بین ایران و غرب به نقاط حساسی رسیده است، گفت: در این مذاکرات پیشرفت حاصل شده است. وی که در نخستین نشست مسقط در روز یکشنبه حضور یافته بود در این خصوص گفت: مذاکرات به مسیری وارد شده که بازگشت از آن سخت است و دو طرف اصرار دارند به توافق برسند و این خواستهای است که ما میان دو طرف دیدیم. بن علوی در ادامه گفت: این نخستین دیدار مهم در عمان نیست بلکه فقط نخستین دیداری است که علنی میشود. عمان 5 سال است که برای نزدیکی روابط در این زمینه تلاش میکند و توانسته است دو طرف ایرانی و غربی را به نقطه امروز برساند و ما معتقدیم آنها از تلاش ما راضی هستند و مسیری که باقی مانده کم است. مرحله پایانی مذاکرات هستهای جمعه گذشته در وین و با رایزنی اعضای 1+5 بدون حضور نماینده تهران آغاز شد. بعد از آن «کاترین اشتون» که سرپرستی مذاکرات هستهای را با ایران برعهده دارد، راهی عمان شد تا مذاکرات سهجانبهای را به همراه ظریف و کری انجام دهد. همچنین کارشناسان هیأتهای ایران و کشورهای طرف مذاکره به موازات نشستهای سیاسی، مذاکراتی را در سطح کارشناسی انجام دادند. بعد از دیدارهای دو روز اخیر، این گفتوگوها امروز (سهشنبه) در پایتخت عمان با حضور دیگر کشورهای گروه 1+5 به سرپرستی ظریف و اشتون برگزار میشود تا طرفها از جزئیات مذاکرات مسقط میان وزیران خارجه ایران و امریکا و آخرین تحولات و پیشرفتها مطلع شوند. مواضع پیدا و پنهان مقامات امریکایی مذاکرات عمان در حالی در جریان است که مقامات امریکایی، تلاشهای فشردهای برای هماهنگ کردن مواضع خود با سایر اعضای کشورهای طرف مذاکره با ایران انجام میدهند. جان کری قبل از دیدارهای دو روز گذشته مسقط، با همتایان فرانسوی و روسی خود رایزنیهای فشردهای را پشت سرگذاشت. فرانسوا نیکولاند، سفیر سابق فرانسه در ایران طی یادداشتی در پایگاه تحلیلی ـ خبری «لوبلاگ» که منابع داخلی منتشر کردهاند، به دیدار اخیر وزرای خارجه امریکا و فرانسه اشاره داشت و گفت: جان کری، وزیر خارجه امریکا به قصد جلوگیری از کارشکنی فرانسه در مذاکرات هستهای بین ایران و گروه 1+5 با لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه دیدار کرده است. اشاره وی به مذاکرات سال گذشته 7 کشور قبل از حصول توافق موقت ژنو است که فابیوس اعلام کرد پیشنویس توافقنامه مورد مذاکره بین ایران و امریکا در ژنو مورد قبول فرانسه نیست و باید در آن تجدید نظر شود. اما همزمان با این تلاشها باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا در اظهاراتی متفاوت از فضای گفتوگوهای عمان به اختلافات مهم باقی مانده اشاره کرد و در گفتوگو با شبکه خبری سیبیاس با بیان اینکه تحریمها میتوانند به آهستگی کاهش یابند، گفت: هنوز شکاف بزرگی در مذاکرات وجود دارد و ممکن است نتوانیم به مقصد برسیم. مواضع دوپهلوی اوباما که پیش از این مذاکرات کنونی را بهترین فرصت برای پایان بخشیدن به چالشهای پرونده هستهای ایران توصیف کرده بود در حالی است که رسانههای غربی بر این نکته تأکید دارند که مقامات کاخ سفید خواهان توافق تا مهلت باقی مانده مذاکرات هستند. خبرگزاری «آسوشیتدپرس» نیز در گزارشی به تلاش امریکا برای حفظ ضرب الاجل تعیین شده برای حصول توافق هستهای با ایران تا 24 نوامبر جاری اشاره کرد و نوشت رئیس جمهوری امریکا آخرین و بهترین فرصت را برای امضای توافق هستهای با ایران تا پیش از روی کار آمدن اکثریت جمهوریخواهان در کنگره در سال آتی میلادی و تلاش آنها برای مهار این توافق، پیش رو دارد. آسوشیتدپرس نوشت که توافق هستهای با ایران میتواند ضمن کمک به اقتصاد این کشور، یک پیروزی بزرگ در عرصه سیاست خارجی کاخ سفید به حساب بیاید آن هم در شرایطی که دولت اوباما به دلیل مدیریت بحران سوریه و ظهور داعش در عراق، بشدت مورد انتقاد جمهوریخواهان قرار گرفته است. این در حالی است که جمهوریخواهان منتقد از کاخ سفید درصدد هستند تا به محض گرفتن اکثر کرسیهای سنا و مجلس نمایندگان در تاریخ 3 ژانویه سال آتی میلادی، مانع توافق بین ایران و امریکا شوند. آسوشیتدپرس همچنین به اظهارات اخیر جان کری مبنی بر نداشتن قابلیت کنگره تحت تسلط جمهوریخواهان برای تغییر در روند مذاکرات هستهای امریکا با ایران اشاره کرده است. نگرانی مقامات امریکایی به تلاشهای تازهای از سوی تندروهای امریکایی بر میگردد که اخیراً با کسب برتری در انتخابات کنگره در تلاشند تا با مانع تراشی بر سر توافق احتمالی ایران و 1+5، رضایت مقامات ناراضی تلآویو را به دست آورند. از جمله این اقدامات، تلاش جمعی از قانونگذاران جمهوریخواه برای تصویب تحریمهای مشروط علیه ایران است. طرحی که پیش از این نیز در مجلس نمایندگان امریکا مطرح شده بود و تهران را به افزایش شدید تحریمها در صورت نپذیرفتن توافق تهدید میکرد، اما نتوانست آرای کافی را در میان قانونگذاران به دست آورد. به هر روی ناظران سیاسی میگویند مقامات کاخ سفید با آگاهی از دشواریهای شکست مذاکرات تا ضرب الاجل 24 نوامبر(3 آذرماه) در تلاشند تا گره مذاکرات را در همین فرصت باقی مانده باز کنند. |
نظر