Tweet
پاسخ : نبض بازار...
بررسی اقتصاد ایران و جهان در سایه مذاکرات مسقط
نبض تجارت در دستان سیاست
گروه: تجارت خارجی منتشر شده در چهارشنبه, 21 آبان 1393 11:26 بازدید: 4 کدخبر: 3282
عاطفه خسروی - گروه تجارت: «توافقات ژنو» و مذاکرات هستهای» واژههای کلیدی هستند که از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم، در صدر اخبار سیاسی جهان جای گرفتهاند.
حالا اگر بپذیریم که سیاست و اقتصاد دو بازوی مکمل یکدیگر در ترسیم نقشه راه امروز و فردای یک کشورند، به این مهم میرسیم که موفقیت در سیاست به شکوفایی اقتصاد میانجامد و شکست در برنامههای سیاسی نیز میتواند اقتصاد یک کشور را با بحران مواجه کند و تا مرز سقوط پیش ببرد. مسقط در چند روز گذشته میزبان مسئولان رده اول سیاست بود تا ظریف، کری و اشتون با هیاتهای همراه دور یک میز بنشینند و برای دستیابی به توافقات هستهای مذاکره کنند. به علاوه دیروز مذاکرات بین ایران و گروه ۱+۵ نیز برای رسیدن به توافق برگزار شد. نتیجه مذاکرات این دور، خطمشی نهایی توافق هستهای را مشخص خواهد کرد و به دنبال آن ردپایی عمیق بر آینده اقتصاد جهان برجای خواهد گذاشت. در این گزارش به نقش و تاثیر مذاکرات هستهای و توافق ژنو در اقتصاد جهان میپردازیم.
رد پای توافق درجاده اقتصاد جهان
انتخابات اخیر نمایندگان کنگره امریکا و روی کارآمدن جمهوریخواهان ظاهرا مخالفتهایی را در زمینه مذاکرات هستهای برای دولت اوباما به همراه آورده است. این درحالی است که در صورت ادامه این توافقها، اقتصاد جهان دستکم در حوزه اقتصاد نفتی شاهد تحولات محسوسی خواهد بود. نفت و گاز دو اهرم قدرت در اقتصاد جهان بهشمار میروند به طوری که از کشورهای صنعتی گرفته تا کشورهای وابسته به اقتصاد نفت از هر نوع اتفاق تازه در این حوزه متاثر میشوند. شاید به دلیل همین قدرت نفت در اقتصاد جهان است که گفته میشود بهبود روابط تهران - واشنگتن بیشترین زیان را متوجه ریاض میکند. عربستان سعودی هم بهخوبی میداند که با لغو تحریمها و افزایش تولیدات نفتی از سوی ایران موقعیت این کشور در رقابتهای منطقهای تضعیف خواهد شد اما در مقابل بازارهای بورس کشورهای عربی با رشد مواجه میشوند به طوری که در بررسی تحلیلگران اقتصادی آمده: «در صورت توافق هستهای، بازار بورس عربستان، قطر و دبی شاهد رشد و افزایش سود سهام خواهد بود.»
افزایش قدرت ایران در خاورمیانه
منطقه خاورمیانه محل تلاقی منافع ایران و ۱+۵ است. معادلات قدرت در خاورمیانه هم همواره متاثر از نقش بازیگران تاثیرگذار در این منطقه بوده است. برهمین اساس است که توافق هستهای ایران و ۱+۵ میتواند اثرات مهمی بر اوضاع این منطقه داشته باشدو ایران هم به عنوان یک قدرت منطقهای قابلیت تاثیرگذاری بر تحولات خاورمیانه را دارد. قدرت و تاثیرگذاری ایران در تحولات خاورمیانه تا حدی است که جامعه بینالملل نمیتواند نقش ایران را در این تحولات نادیده بگیرد. نفت و گاز اهرمهای کلیدی قدرت ایران در خاورمیانه به حساب میآیند. در این بین قدرت ایران در معادلات سیاسی منطقه هم هست که بررسی آن در این گزارش نمیگنجد. اگر این مهم را بپذیریم که سهم خاورمیانه در منابع انرژی همان دلیل اولویت خاورمیانه برای کشورهای بزرگ است، معادله اهمیت خاورمیانه در جهان حل میشود. هر چند روسیه یکی از تامینکنندگان گاز اروپاست و امریکا نیز دارای ذخایر عظیم نفت است ولی هنوز اهمیت منابع انرژی خاورمیانه برای این دو کشور در راس اولویتهاست چراکه کشورهای بزرگ و صنعتی هنوز هم واردکننده نفت و گاز هستند. حالا این نکته بیشتر قابل درک است که با توافقات هستهای قدرت ملی ایران افزایش مییابد و در نتیجه نقش منطقهای ایران پررنگتر از قبل خواهد شد.
کلید روحانی و قفل سیاست خارجی
سیاست خارجی دولت یازدهم با مذاکره برای توافق هستهای و رفع تحریمهای امریکا و اروپا علیه ایران کلید خورد. روحانی با شعار تدبیر و امید آمد تا یخهای روابط خارجی ایران را بازکند. از همان ماههای اول هم نتیجه مذاکرات در رفت و آمدهای هیاتهای تجاری نمایان شد و رفته رفته شرایط تجاری ایران با سایر کشورهای جهان به روزهای قبل از تحریمها بازگشت. هیاتهای فرانسوی، ایتالیایی، آلمانی و... یکی پس از دیگری برای سرمایهگذاری به ایران آمدند و ایران هم برای همکاری در پروژههای تجاری سایر کشورهای جهان دعوت شد. تشکلهای بخش خصوصی کشورهای اروپایی و تجار هم به دنبال مردان اول اقتصادی و سیاسی کشورهایشان برای یافتن راهکارهای همکاری با تجار و بازرگانان ایرانی بار سفر به ایران بستند. کم کم، ثبات به بازارهای کشور بازگشت و کارشناسان اذعان داشتند که رسیدن به توافق نهایی بین ایران و ۱+۵ میتواند به گسترش چشمگیر روابط اقتصادی ایران با کشورهای دیگر و حتی بهبود اقتصاد خاورمیانه منجر شود.
بازار، چشمانتظار نتیجه مذاکرات
رسیدن به توافق نهایی مساوی است با رشد اقتصادی، افزایش تولید، آرامش بازار و کاهش قیمتها در بازارهایی مانند ارز. حالا مذاکرات ایران و ۱+۵ به نقطه عطف خود رسیده و نتیجه این مذاکرات نه تنها آینده اقتصاد ایران بلکه دورنمای اقتصاد خاورمیانه و اروپا و حتی از جهاتی امریکا را نیز ترسیم خواهد کرد. برهمین اساس شاید دور از ذهن نباشد اگر بگوییم بازارهای مالی جهان همراه ایران روند مذاکرات را با نگرانی رصد میکنند. با این همه بدیهی است که توافق نهایی میتواند به معنی گسترش روابط تجاری و اقتصادی بینالمللی باشد. نتیجه مذاکرات سرنوشت دلار در بازار ایران را تعیین خواهد کرد. تحلیلها نشان میدهد در صورت موفقیت مذاکرات قیمت دلار روندی نزولی را پیش میگیرد، هرچند که به عقیده برخی دیگر از تحلیلگران اقتصادی روند نزولی بهای دلار تداوم چندانی نخواهد داشت. پیش از این موسی غنینژاد، اقتصاددان در تحلیلی اعلام کرده بود که کاهش تحریمها میتواند مقدمات کاهش بهای دلار تا مرز ۲ هزار و ۸۰۰ تومان را فراهم کند. بر این اساس در صورتی که بهای دلار در بازار ایران تحت تاثیر مذاکرات کاهش یابد و از سوی دیگر طلا هم در بازار جهانی ارزان شود، دوره سختی را میتوان برای سرمایهگذاران این دو بازار در ایران متصور بود. مهدی پورقاضی، عضو و نایبرییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درخصوص آثار مثبت توافقات هستهای بر این باور است که اثر روانی توافقات، کاهش قیمت ارز خواهد بود. پورقاضی به خبرآنلاین گفت: توافقات هستهای اگر به خوبی انجام شود پول ملی ایران تقویت میشود و همین موضوع باعث میشود که روحیه همکاری و کار کردن بین فعالان اقتصادی بیشتر شود. وی در ادامه افزود: قطعا شرایط کار رونق خواهد گرفت و سرمایهگذاران خارجی رغبت و میل بیشتری برای ورود به اقتصاد ایران خواهند داشت. از سوی دیگر قیمت تمام شده کالاها به دلیل اینکه تولیدکنندگان میتوانند مواد اولیهشان را به راحتی تهیه کنند با کاهش روبه رو خواهد شد. این عضو و نایبرییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی رقابتپذیری را یکی دیگر از نقاط مثبت شکلگیری توافقات هستهای دانست و تاکید کرد که در این صورت، رقابتپذیری بیشتر خواهد شد و رقابت بین تولیدکنندگان خارجی و داخلی به وجود خواهد آمد. به گفته وی؛ شاید در این صورت برای بخش تولید تناقضهایی ایجاد شود و همین امر ممکن است باعث ورشکستگی بعضی از بنگاههای تولیدی کشور شود، اما این نکته را نباید فراموش کرد که صنایعی که در فاز رقابت بودهاند قطعا بسیار قویتر خواهند شد.
دلارهایی که به اقتصاد ایران بازگشت
آزادسازی چند میلیارد دلار از داراییهای بلوکهشده ایران از نخستین خبرهایی بود که بعد از توافقات اولیه ایران و امریکا منتشر شد. در این میان، ارقام متفاوتی برای داراییهای بلوکه شده ایران در بانکهای خارج، مطرح شد. برخی سخن از ۴۵ میلیارد دلار به میان میآورند و برخی دیگر گفتهاند که ایران ۶۰ میلیارد دلار پول بدون دسترسی در بانکهای خارجی دارد. طبق توافق ایران و گروه۱+۵ امکان دسترسی به ۴/۲ میلیارد دلار از پول نفت بلوکه شده در ۸ قسط و در مدت۶ ماه فراهم شد. قسط هفتم داراییهای بلوکه شده ایران به مبلغ ۵۵۰ میلیون دلار هم چندی پیش به حساب بانک مرکزی واریز شد. طی ۷ قسط دریافت شده ۳میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلار از مجموع ۴ میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار توافق شده دریافت شده و باید آخرین قسط نیز به مبلغ ۵۵۰ میلیون دلار به حساب بانک مرکزی ایران واریز شود. علاوهبر دلارهایی که به اقتصاد ایران بازگشت و همچنین بهبود شرایط اقتصادی ایران امید ایجادشده در میان مردم چیزی نیست که تنها کارشناسان اقتصادی به آن اذعان کنند. حالا باید منتظر ماند و نتیجه نهایی مذاکرات و تاثیر آن براقتصاد ایران و خاورمیانه و جهان را نظارهگر بود.
بررسی اقتصاد ایران و جهان در سایه مذاکرات مسقط
نبض تجارت در دستان سیاست
گروه: تجارت خارجی منتشر شده در چهارشنبه, 21 آبان 1393 11:26 بازدید: 4 کدخبر: 3282
عاطفه خسروی - گروه تجارت: «توافقات ژنو» و مذاکرات هستهای» واژههای کلیدی هستند که از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم، در صدر اخبار سیاسی جهان جای گرفتهاند.
حالا اگر بپذیریم که سیاست و اقتصاد دو بازوی مکمل یکدیگر در ترسیم نقشه راه امروز و فردای یک کشورند، به این مهم میرسیم که موفقیت در سیاست به شکوفایی اقتصاد میانجامد و شکست در برنامههای سیاسی نیز میتواند اقتصاد یک کشور را با بحران مواجه کند و تا مرز سقوط پیش ببرد. مسقط در چند روز گذشته میزبان مسئولان رده اول سیاست بود تا ظریف، کری و اشتون با هیاتهای همراه دور یک میز بنشینند و برای دستیابی به توافقات هستهای مذاکره کنند. به علاوه دیروز مذاکرات بین ایران و گروه ۱+۵ نیز برای رسیدن به توافق برگزار شد. نتیجه مذاکرات این دور، خطمشی نهایی توافق هستهای را مشخص خواهد کرد و به دنبال آن ردپایی عمیق بر آینده اقتصاد جهان برجای خواهد گذاشت. در این گزارش به نقش و تاثیر مذاکرات هستهای و توافق ژنو در اقتصاد جهان میپردازیم.
رد پای توافق درجاده اقتصاد جهان
انتخابات اخیر نمایندگان کنگره امریکا و روی کارآمدن جمهوریخواهان ظاهرا مخالفتهایی را در زمینه مذاکرات هستهای برای دولت اوباما به همراه آورده است. این درحالی است که در صورت ادامه این توافقها، اقتصاد جهان دستکم در حوزه اقتصاد نفتی شاهد تحولات محسوسی خواهد بود. نفت و گاز دو اهرم قدرت در اقتصاد جهان بهشمار میروند به طوری که از کشورهای صنعتی گرفته تا کشورهای وابسته به اقتصاد نفت از هر نوع اتفاق تازه در این حوزه متاثر میشوند. شاید به دلیل همین قدرت نفت در اقتصاد جهان است که گفته میشود بهبود روابط تهران - واشنگتن بیشترین زیان را متوجه ریاض میکند. عربستان سعودی هم بهخوبی میداند که با لغو تحریمها و افزایش تولیدات نفتی از سوی ایران موقعیت این کشور در رقابتهای منطقهای تضعیف خواهد شد اما در مقابل بازارهای بورس کشورهای عربی با رشد مواجه میشوند به طوری که در بررسی تحلیلگران اقتصادی آمده: «در صورت توافق هستهای، بازار بورس عربستان، قطر و دبی شاهد رشد و افزایش سود سهام خواهد بود.»
افزایش قدرت ایران در خاورمیانه
منطقه خاورمیانه محل تلاقی منافع ایران و ۱+۵ است. معادلات قدرت در خاورمیانه هم همواره متاثر از نقش بازیگران تاثیرگذار در این منطقه بوده است. برهمین اساس است که توافق هستهای ایران و ۱+۵ میتواند اثرات مهمی بر اوضاع این منطقه داشته باشدو ایران هم به عنوان یک قدرت منطقهای قابلیت تاثیرگذاری بر تحولات خاورمیانه را دارد. قدرت و تاثیرگذاری ایران در تحولات خاورمیانه تا حدی است که جامعه بینالملل نمیتواند نقش ایران را در این تحولات نادیده بگیرد. نفت و گاز اهرمهای کلیدی قدرت ایران در خاورمیانه به حساب میآیند. در این بین قدرت ایران در معادلات سیاسی منطقه هم هست که بررسی آن در این گزارش نمیگنجد. اگر این مهم را بپذیریم که سهم خاورمیانه در منابع انرژی همان دلیل اولویت خاورمیانه برای کشورهای بزرگ است، معادله اهمیت خاورمیانه در جهان حل میشود. هر چند روسیه یکی از تامینکنندگان گاز اروپاست و امریکا نیز دارای ذخایر عظیم نفت است ولی هنوز اهمیت منابع انرژی خاورمیانه برای این دو کشور در راس اولویتهاست چراکه کشورهای بزرگ و صنعتی هنوز هم واردکننده نفت و گاز هستند. حالا این نکته بیشتر قابل درک است که با توافقات هستهای قدرت ملی ایران افزایش مییابد و در نتیجه نقش منطقهای ایران پررنگتر از قبل خواهد شد.
کلید روحانی و قفل سیاست خارجی
سیاست خارجی دولت یازدهم با مذاکره برای توافق هستهای و رفع تحریمهای امریکا و اروپا علیه ایران کلید خورد. روحانی با شعار تدبیر و امید آمد تا یخهای روابط خارجی ایران را بازکند. از همان ماههای اول هم نتیجه مذاکرات در رفت و آمدهای هیاتهای تجاری نمایان شد و رفته رفته شرایط تجاری ایران با سایر کشورهای جهان به روزهای قبل از تحریمها بازگشت. هیاتهای فرانسوی، ایتالیایی، آلمانی و... یکی پس از دیگری برای سرمایهگذاری به ایران آمدند و ایران هم برای همکاری در پروژههای تجاری سایر کشورهای جهان دعوت شد. تشکلهای بخش خصوصی کشورهای اروپایی و تجار هم به دنبال مردان اول اقتصادی و سیاسی کشورهایشان برای یافتن راهکارهای همکاری با تجار و بازرگانان ایرانی بار سفر به ایران بستند. کم کم، ثبات به بازارهای کشور بازگشت و کارشناسان اذعان داشتند که رسیدن به توافق نهایی بین ایران و ۱+۵ میتواند به گسترش چشمگیر روابط اقتصادی ایران با کشورهای دیگر و حتی بهبود اقتصاد خاورمیانه منجر شود.
بازار، چشمانتظار نتیجه مذاکرات
رسیدن به توافق نهایی مساوی است با رشد اقتصادی، افزایش تولید، آرامش بازار و کاهش قیمتها در بازارهایی مانند ارز. حالا مذاکرات ایران و ۱+۵ به نقطه عطف خود رسیده و نتیجه این مذاکرات نه تنها آینده اقتصاد ایران بلکه دورنمای اقتصاد خاورمیانه و اروپا و حتی از جهاتی امریکا را نیز ترسیم خواهد کرد. برهمین اساس شاید دور از ذهن نباشد اگر بگوییم بازارهای مالی جهان همراه ایران روند مذاکرات را با نگرانی رصد میکنند. با این همه بدیهی است که توافق نهایی میتواند به معنی گسترش روابط تجاری و اقتصادی بینالمللی باشد. نتیجه مذاکرات سرنوشت دلار در بازار ایران را تعیین خواهد کرد. تحلیلها نشان میدهد در صورت موفقیت مذاکرات قیمت دلار روندی نزولی را پیش میگیرد، هرچند که به عقیده برخی دیگر از تحلیلگران اقتصادی روند نزولی بهای دلار تداوم چندانی نخواهد داشت. پیش از این موسی غنینژاد، اقتصاددان در تحلیلی اعلام کرده بود که کاهش تحریمها میتواند مقدمات کاهش بهای دلار تا مرز ۲ هزار و ۸۰۰ تومان را فراهم کند. بر این اساس در صورتی که بهای دلار در بازار ایران تحت تاثیر مذاکرات کاهش یابد و از سوی دیگر طلا هم در بازار جهانی ارزان شود، دوره سختی را میتوان برای سرمایهگذاران این دو بازار در ایران متصور بود. مهدی پورقاضی، عضو و نایبرییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درخصوص آثار مثبت توافقات هستهای بر این باور است که اثر روانی توافقات، کاهش قیمت ارز خواهد بود. پورقاضی به خبرآنلاین گفت: توافقات هستهای اگر به خوبی انجام شود پول ملی ایران تقویت میشود و همین موضوع باعث میشود که روحیه همکاری و کار کردن بین فعالان اقتصادی بیشتر شود. وی در ادامه افزود: قطعا شرایط کار رونق خواهد گرفت و سرمایهگذاران خارجی رغبت و میل بیشتری برای ورود به اقتصاد ایران خواهند داشت. از سوی دیگر قیمت تمام شده کالاها به دلیل اینکه تولیدکنندگان میتوانند مواد اولیهشان را به راحتی تهیه کنند با کاهش روبه رو خواهد شد. این عضو و نایبرییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی رقابتپذیری را یکی دیگر از نقاط مثبت شکلگیری توافقات هستهای دانست و تاکید کرد که در این صورت، رقابتپذیری بیشتر خواهد شد و رقابت بین تولیدکنندگان خارجی و داخلی به وجود خواهد آمد. به گفته وی؛ شاید در این صورت برای بخش تولید تناقضهایی ایجاد شود و همین امر ممکن است باعث ورشکستگی بعضی از بنگاههای تولیدی کشور شود، اما این نکته را نباید فراموش کرد که صنایعی که در فاز رقابت بودهاند قطعا بسیار قویتر خواهند شد.
دلارهایی که به اقتصاد ایران بازگشت
آزادسازی چند میلیارد دلار از داراییهای بلوکهشده ایران از نخستین خبرهایی بود که بعد از توافقات اولیه ایران و امریکا منتشر شد. در این میان، ارقام متفاوتی برای داراییهای بلوکه شده ایران در بانکهای خارج، مطرح شد. برخی سخن از ۴۵ میلیارد دلار به میان میآورند و برخی دیگر گفتهاند که ایران ۶۰ میلیارد دلار پول بدون دسترسی در بانکهای خارجی دارد. طبق توافق ایران و گروه۱+۵ امکان دسترسی به ۴/۲ میلیارد دلار از پول نفت بلوکه شده در ۸ قسط و در مدت۶ ماه فراهم شد. قسط هفتم داراییهای بلوکه شده ایران به مبلغ ۵۵۰ میلیون دلار هم چندی پیش به حساب بانک مرکزی واریز شد. طی ۷ قسط دریافت شده ۳میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلار از مجموع ۴ میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار توافق شده دریافت شده و باید آخرین قسط نیز به مبلغ ۵۵۰ میلیون دلار به حساب بانک مرکزی ایران واریز شود. علاوهبر دلارهایی که به اقتصاد ایران بازگشت و همچنین بهبود شرایط اقتصادی ایران امید ایجادشده در میان مردم چیزی نیست که تنها کارشناسان اقتصادی به آن اذعان کنند. حالا باید منتظر ماند و نتیجه نهایی مذاکرات و تاثیر آن براقتصاد ایران و خاورمیانه و جهان را نظارهگر بود.
نظر