کاربران گرامی بورسی، با توجه به تغییرات اخیر سایت در صورت وجود هر گونه مشکل در استفاده از سایت (درج پیام، عضویت و...) با ایمیل boursy.com[@]gmail.com در ارتباط باشید یا موضوع را در تاپیک «شما بگویید...» درج کنید.
امروزه دو جنگنده برتری هوایی مافوق صوت با پیکربندی پنهانکاری در حال خدمت هستند که هر دو دارای مشخصات منحصر به فرد، ویژگیهای پیشرفته و از همه مهمتر، فناوری رادارگریزی هستند.
اولین مورد از این جنگندهها، جنگنده چشمگیر آمریکایی لاکهید مارتین اف-۲۲ رپتور است، یک جنگنده رادارگریز مافوق صوت و مناسب برای همه شرایط آب و هوایی که برای اولین بار در سال ۲۰۰۵ به خدمت نیروی هوایی ایالات متحده درآمد. در مجموع، تنها ۱۹۵ رپتور ساخته شد و خط تولید آن در سال ۲۰۱۱ تعطیل شد و وزارت دفاع تصمیم گرفت اولویت را به جنگنده چندمنظوره اف-۳۵ لایتنینگ ۲ بدهد.
در میان معدود جنگندههای برتری هوایی در آسمان که پتانسیل رقابت با رپتور را دارند، چنگدو جی-۲۰ که در خدمت نیروی هوایی ارتش آزادیبخش خلق چین است، از پویاترین آنهاست. فناوریهای پنهانکاری ارتقا یافته این هواپیما، آن را به دشمنی قدرتمند تبدیل کرده است. در این مقاله، قابلیت پنهانکاری و عملیاتی چنگدو جی-۲۰ را با جزئیات بیشتری بررسی خواهیم کرد.
نمای کلی رادار پنهانکاری F-22
رادار AN/APG-77 یا AN/APG-77(V)1 AESA: 125-150 مایل (201-241 کیلومتر) در برابر اهداف 1 متر مربعی (11 فوت مربع) (برد تخمینی)، بیش از 250 مایل (400 کیلومتر) در پرتوهای باریک
آشکارساز پرتاب موشک AN/AAR-56 (MLD)
جستجو و ردیابی مادون قرمز پیشرفته (IRST)
سیستم جنگ الکترونیک AN/ALR-94: برد شناسایی 250 مایل دریایی (460 کیلومتر) یا بیشتر برای گیرنده هشدار راداری (RWR)
سیستم اویونیک یکپارچه CNI
قبل از مقایسه فناوریهای پنهانکاری موجود در هر هواپیما، مهم است که نگاهی عمیقتر به توسعه و پیشینه هر هواپیما بیندازیم. از آنجایی که F-22 از نظر زمانی اولین هواپیما بود، این یک نقطه شروع ایدهآل است و لازم به ذکر است که J-20 و F-22 هر دو از نظر طراحی تقریباً یکسان هستند.
اگرچه اف-۲۲ در ابتدا برای جایگزینی کامل جنگنده چندمنظوره برتری هوایی سابق نیروی هوایی، اف-۱۵، طراحی شده بود، اما این هواپیما هرگز در چنین تعداد زیادی تولید نشد. با این حال، پیشرفتهای تکنولوژیکی انجام شده توسط این هواپیما، آن را به یکی از توانمندترین و کشندهترین جنگندههایی تبدیل کرده است که تاکنون وارد آسمان شدهاند.
قابلیتهای رادارگریزی باورنکردنی این هواپیما، ویژگی اصلی است که اف-۲۲ رپتور را به چنین جنگندهای فوقالعاده کشنده تبدیل میکند. به گفته نیروی هوایی ایالات متحده، این هواپیما هنگام کار با حداکثر پنهانکاری، سطح مقطع راداری به اندازه یک تیله دارد و این باعث میشود که هواپیما حتی برای پیشرفتهترین رادارهای نظامی نیز تقریباً نامرئی باشد.
یک اف-۲۲ در حال پرواز در آسمان.
عکس: جو کونزلر | پرواز ساده
سیستمهای پیشرفته اویونیک و تسلیحاتی این هواپیما به هواپیما اجازه میدهد تا با اهدافی بسیار فراتر از برد بصری درگیر شود. چابکی چشمگیر و نسبت رانش به وزن بینظیر این هواپیما که بیش از ۱:۱ است، این جت را به یک دشمن قدرتمند تبدیل میکند. این هواپیما ترکیبی بینظیر از عوامل زیر را ارائه میدهد:
پنهانکاری
فناوری پیشرفته
مانورپذیری
قدرت
با این حال، پنهانکاری این هواپیما یک نقطه ضعف کلیدی دارد، نقطه ضعفی که همه هواپیماهایی که در پیکربندی پنهانکاری عمل میکنند با آن مواجه خواهند شد. هنگام باز کردن درهای محفظه برای شلیک سلاح، سطح مقطع راداری هواپیما به شدت افزایش مییابد که میتواند موقعیت آن را برای دشمن آشکار کند. در این زمان، برای هر جنگندهای که سعی در سبقت گرفتن یا مانور دادن از رپتور دارد، ممکن است خیلی دیر شده باشد.
مروری بر رادارگریزی J-20
نوع ناشناختهای از رادار AESA با ماژولهای فرستنده-گیرنده 2000-2200
سیستم هدفگیری الکترواپتیکی (EOTS-86)
جستجو و ردیابی مادون قرمز EORD-31
J-20، که پیشرفتهترین جنگنده پنهانکار برتری هوایی چین است، چندین تکنیک و تصمیم طراحی را با هدف به حداقل رساندن سطح مقطع راداری هواپیما ترکیب میکند. بدنه هواپیما چند تفاوت کلیدی با F-22 Raptor، از جمله کاناردهای دو دماغه، حفظ کرده است.
با این حال، این هواپیما شباهتهای زیادی با همتای آمریکایی خود دارد، از جمله گنبد راداری دماغه و سایبان الکترورسانای کابین خلبان که برای کاهش رد هواپیما طراحی شده است. ورودیهای هوای مافوق صوت به طور چشمگیری موتورها را از رادار پنهان میکنند و از ویژگیهایی، از جمله محفظههای داخلی سلاح و پوششهای جاذب رادار، برای کاهش دید استفاده شده است.
مقایسه
هنگام تجزیه و تحلیل F-22 و J-20 در کنار هم، شناسایی تفاوتهای قابل توجه زیادی که میتواند به تصمیمگیری قطعی در مورد اینکه کدام یک عملکرد رادارگریزی بهتری ارائه میدهد، کمک کند، میتواند بسیار دشوار باشد. علاوه بر این، این دو جت هنوز با یکدیگر درگیر نشدهاند و شاید یک نبرد هوایی تنها راه برای تعیین اینکه کدام هواپیما از فناوریهای برتر استتار برخوردار است، باشد.
چند باری پیش آمده است که برتری رادارگریزی J-20 چنگدو زیر سوال رفته است، به ویژه در ماه مه 2018، زمانی که یک مارشال ارشد نیروی هوایی هند ادعا کرد که سایر جنگندهها میتوانند این جت را شناسایی کنند. به گزارش The National Interest، بیرندر سینگ دانوا در یک کنفرانس مطبوعاتی ادعا کرد که جنگندههای Su-30MKI هند میتوانند یک J-20 را از چندین کیلومتر دورتر شناسایی کنند.
کاناردهای J-20 همچنین باعث تعجب تحلیلگران نظامی شده است، که به طور سنتی معتقدند چنین سطوحی باعث افزایش تداخل راداری هواپیما میشود. اف-۲۲ این سطوح کنترلی را ندارد و قرار است ۸ میلیارد دلار هزینه برای ارتقاء آن صرف شود که عملکرد پنهانکاری این هواپیما را بهبود میبخشد.
با این حال، تحلیلگران نظامی مخالف نیستند که اف-۲۲ رپتور در نبرد هوایی هوایی (داگفایت) نسبت به همتای چینی خود برتری قابل توجهی خواهد داشت، زیرا موشکهای هوا به هوای بیشتری و مانورپذیری بهتری ارائه میدهد. علاوه بر این، این هواپیما دارای یک توپ داخلی برای درگیریهای کوتاهبرد است، چیزی که جی-۲۰ فاقد آن است.
نظر