شبيه ساز پرواز چيست؟
شبیه ساز پرواز سیستمی است که برای تقلید (یا شبیه سازی) رفتار هواگردها به ویژه هواپیما ساخته میشود.
شبیه ساز پرواز از حد بازیهای کامپیوتری تا دستگاههای بزرگ چند میلیون دلاری ساخته میشود. شبیه سازهای قدیمی عمدتاً سیستمهای مکانیکی و الکترومکانیکی بودند. با پیشرفت فنآوری رایانه و کاربرد نرمافزار، شبیه سازهای امروزی توانائی تقلید تقریباً تمام جنبههای پرواز هواپیما را دارند.
از شبیه ساز پرواز برای تربیت خلبانان و نیز پژوهش استفاده میشود. نرم افزارهای شبیه سازی نیز برای رایانههای شخصی ساخته شدهاست.
آشنايي با فناوري سيميلاتور و كاربردهاي آن در صنعت هوايي
كلمه انگليسي SIMULATOR به فارسي شبيه ساز ترجمه شده است. در صنعت حمل ونقل هواپيمايي سنگين آموزش كاركنان پروازي فقط با استفاده از شبيه سازي همان هواپيما امكان پذير است. كارشناس حمل ونقل هوايي در يادداشت خود كاركردهاي شبيه ساز را تشريح ميكند.
شبيه سازهاي پيشرفته ي امروزي توسط شركتهاي هواپيمايي به كارخانجات سازنده دقيقاً مطابق شكل و قرار گرفتن سوييچها و نشاندهندهها در جايگاه خلبان و بر حسب كارايي هواپيمايي PERFORMANCE)) به سازندگان شبيه ساز سفارش داده مي شود. قيمت يك شبيه ساز پيشرفته به طور معمول حدود 35-30 ميليون دلار است. شبيه ساز يك هواپيماي ثابت بوده كه مانند هواپيما پرواز كرده و حتي در بعضي مواقع خلبانان فراموش مي كند كه با شبيه ساز در حال پرواز است همه چيز حقيقي به نظر مي رسد. اين دستگاه حول 6 محور داوم در حال حركت بوده و صداي موتورها در داخل جايگاه خلبان مشابه هواپيما است. شبيه ساز مي تواند در شرايط مختلف جوي تكانهاي كم و زياد رعد و برق پرواز كند.
شركتهاي هواپيمايي كه از يك نوع هواپيما بيش از 6 فروند هواپيما دارند بايد داراي شبيه ساز همان هواپيما باشند.
شبيه سازهاي نوين امروزي درست مانند هواپيما پرواز كند به خصوص تمام مانورهاي پروازي كه انجام آن با هواپيماي عملي نبوده و خطرناك است در شبيه ساز به راحتي انجام مي شود. اين دستگاه در اثر اشتباه خلبان در مانور خطرناكي مي تواند سقوط كرده و از ادامه پرواز باز بماند. كليد ديگري در كمپوتر معلم خلبان موقعي كه فعال ميشود شبيه ساز به وضع عادي برميگردد. به علت اثرات رواني سانحه با فعال كردن سوئيچ ديگري در كمپوتر معلم در خلبان مي تواند از وقوع سانحه جلو گيري كرد و شبيه ساز اصلاً سقوط نخواهد كرد.
سوييچ FREEZ كه در كمپوتر معلم خلبان تهيه شده هنگامي كه فعال بشود شبيه ساز در هر وضعي كه بوده در همان حالت متوقف ميشود معلم خلبان مي تواند تمام اشتباهات را مطابق دستگاههاي نشان دهنده به خلبان و كمك خلبان توضيح دهد و پس از آن مي توان به پرواز ادامه داد.
براي تمرين نشستن و بلند شدن و پرواز در شب حتي با ديد كم و باد شديد از سمتهاي مختلف ميتوان به راحتي برنامه ريزي كرد. و براي صرفه جويي در وقت مي توان موقعيت شبيه ساز هواپيما را تغيير داده در نزديك باند پرواز و يا در زمان چند ثانيه آن را در ارتفاع 35000 پا و با سرعت دل خواه قرار داد و در اين ارتفاع مانورهاي مربوط به ارتفاع كه ممكن است به علت كار نكردن سامانه تهيه فشار داخل كابين ايجاد شود كه داراي دستورالعمل به خصوص است تمرين كرد.
معلم مهندسي پرواز ميتواند از كمپوتر خود از كار افتادگي بعضي از دستگاهها را تمرين كند. تعداد مانورهايي تمرين ميشود كه در پرواز بيشتر مورد استفاده قرار ميگيرد.
مشكلات موتور آتشسوزي، دود بالا رفتن درجه حرارتها و كم شدن فشارها و مشكلات چرخ، مشكلات دود در جايگاه خلبان و كابين مسافر، مشكلات روشن كردن موتورها، انجام مانورهاي عادي و اضطراري، نشستن در هواهاي بد، نشستن با 3 موتور و دو موتور در هواپيما براي كم شدن وزن (در هواپيمايي كه داراي اين سامانه هستند).
سازمانهايي هواپيمايي كشوري اجازه نميدهند خلياني با هواپيماهاي حمل ونقل پرواز كند مگر آنكه تعليمات شبي ساز هواپيماهاي مربوط را تكميل كرده باشد.
براي خلبانان با تجربه هنگامي كه با هواپيماي جديدي بايد پرواز كند معمولاً بيشتر از 12 ساعت تعليمات شبيه ساز در نظر گرفته مي شود.
امروزه در كشورهاي مترقي و با شبيه سازهاي مدرن، رتبه بندي هواپيما فقط توسط پرواز با شبيه ساز داده مي شود و احتياج به پرواز نيست.
قيمت يك ساعت پرواز آموزشي با هواپيما 747.B در حدود 12000 دلار و در حالي كه قيمت يك ساعت شبيه سازاين هواپيما 500 دلار است. تعداد قابل توجهي از مانورها وجود دارد كه انجام آنها در هواپيما امكان پذير نبوده و بسيار خطرناك هستند و بايد در شبيه ساز انجام داد. با شبيه ساز مي توان پروازهاي مسافرتي انجام داد.
در سالهاي قبل از 1950 به علت كم بود شبيه ساز هواپيماهاي مسافربري مقدار زيادي از تعليمات پروازي با هواپيما انجام ميشد. آموزشي و به معني واقعي آن انجام نميشد.
تا قبل از ورود شبيه سازهاي مدرن سوانح آموزش در هواپيما رقم قابل توجهي بود با پيشرفت كاربرد شبيه ساز در شركتهاي هواپيمايي سالهاست كه به علت حذف آموزش با هواپيما ديگر اين سوانح اتفاق نميافتد و تعليمات با شبيه ساز با كارايي بالايي انجام ميشود.
در موقع استخدام خلبان و يا كمك خلبان و يا كمك خلبان با 2 ساعت پرواز شبيه ساز براي هر نفر به راحتي مهارت پروازي هر نفر را مي توان تشخيص داد.
هستند افرادي كه پرواز با شبيه ساز را خيلي بهتر از پرواز با هواپيما انجام ميدهند و بر عكس با وجود اين تشخيص مهارت كلي خلبان با شبيه ساز كار آساني است.
دستگاههاي ضبط كننده مانورهاي پروازي در شبيه ساز در صورت لزوم مي تواند تمام مانورهاي انجام شده در 4 ساعت آموزش و آزمايش را ضبط كند و در صورت عدم رضايت از پرواز خلبان ميتوان به ضبط مانورها استناد كرد.
با اختراع و بكارگيري شبيه ساز براي تعليم كاركنان پروازي كه امروزه به اوج پيشرفت خود رسيده ضمن از بين رفتن سوانح هواپيمايي خدمت بزرگي به آموزش و آزمايش فن و مهارت خلباني هواپيماهاي سنگين در سراسر جهان صورت گرفته است و به كار گيري حداكثري شبيه ساز با حركت در تمام محورهاي آموزش توام با سامانه vision ايمني پرواز به بالاترين درجه خود رسيده است. دستگاه VISION كه جلوي شبيه ساز نصب است در موقع نشستن باند فرود و نقاطي كه هواپيما بايد از باند خارج شود و در موقع بلند شدن مسيرهاي هواپيما را از نقطه پارك براي رفتن به طرف باند پرواز به وسيله شبيه ساز با انتخاب يك شماره براي مثال 127 فرودگاه مهرآباد و VISION با تمام امكانات راديويي و طول موج دستگاههاي مختلف راديويي در اختيار خلبان قرار مي گيرد شبيه ساز ميتواند تعداد زيادي از اين فرودگاهها را آماده براي استفاده داشته باشد.
در موقع نشستن مادامي كه هواپيما در ابر است باند فرودگاه ديده نمي شود و به موقعي كه هواپيما از ابر خارج شد بستگي به ديد فرودگاه و اطراف آن باند پرواز ديده مي شود تعليم و آزمايش معلم خلبان و معلم مهندس پرواز در شبيه ساز انجام مي شود.
براي تمديد گواهينامه خلبان و مهندسان پرواز در 6 ماه هر كدام بايد 8 ساعت آموزش ببنيد و آزمايش بشنود. همه خلبانان وكاركنان پروازي پس از اين آموزشهاي 6 ماهه با يك نيروي احيا شده و آماده تر به كار خود ادامه خواهند داد. معلم خلبانان در حين آموزش و آمايش نحوه همكاري سه نفري كه هواپيما را هدايت مي كنند و استفاده و انجام دستورالعملها طبق فهرستهاي بازبيني مربوطه را ارزيابي مي كند براي انجام دستورالعملها طبق فهرستهاي بازبيني مربوطه مي تواند وزن هواپيما را تغيير داده سوخت هواپيما را كم و زياد كند. البته اين عمل به اطلاع همه مي رسد. از كار افتادن يك موتور به خصوص موتور شماره 1 و يا 4 در وزنهاي حداكثر براي هواپيماهاي747 .B در سرعتهاي بحراني (CRITECAL SPEED ) حتي در شبيه ساز مهارت و دقت به خصوصي را ميطلبد.
شبيه سازهاي اوليه داراي VISION نبودند ولي بعدها اين سامانه نصب و از آنها استفاده ميشد. اولين VISIONها فيلمهايي بود كه از فرودگاه گرفته شده بود و تمام فرودگاه و اطراف آن هواپيماها در حال حركت و خودروها و وسايل ديگر حتي مسافرين براي سوار شدن و جادههاي اطراف و ساختمانها در قبلم ديده مي شد به علت گراني تهيه اين گونه فيلمها استفاده نكردن از آن كيفيت فيلمها مرتب كم مي شد و بالاخره با ورود كمپوتور ديگر از فيلم استفاده نشد امروزه كمپوتور نقش اصلي را ايفا كرده فرودگاه و اطراف آن را با قرار دادن چراغهاي متعدد مي توان مورد استفاده قرار داد به خصوص باند پرواز و خزش راههاي(TAXIWAY) آن.
بايد يادآوري كرد كه عمر مفيد شبيه ساز در دود 30 سال و يك نبع آموزشي كامل و درآمدزا است. آنچه كه شبيه ساز مي آموزد يك آموزش عملي مفيد است.
منبع :
ويكي پديا
شبیه ساز پرواز سیستمی است که برای تقلید (یا شبیه سازی) رفتار هواگردها به ویژه هواپیما ساخته میشود.
شبیه ساز پرواز از حد بازیهای کامپیوتری تا دستگاههای بزرگ چند میلیون دلاری ساخته میشود. شبیه سازهای قدیمی عمدتاً سیستمهای مکانیکی و الکترومکانیکی بودند. با پیشرفت فنآوری رایانه و کاربرد نرمافزار، شبیه سازهای امروزی توانائی تقلید تقریباً تمام جنبههای پرواز هواپیما را دارند.
از شبیه ساز پرواز برای تربیت خلبانان و نیز پژوهش استفاده میشود. نرم افزارهای شبیه سازی نیز برای رایانههای شخصی ساخته شدهاست.
آشنايي با فناوري سيميلاتور و كاربردهاي آن در صنعت هوايي
كلمه انگليسي SIMULATOR به فارسي شبيه ساز ترجمه شده است. در صنعت حمل ونقل هواپيمايي سنگين آموزش كاركنان پروازي فقط با استفاده از شبيه سازي همان هواپيما امكان پذير است. كارشناس حمل ونقل هوايي در يادداشت خود كاركردهاي شبيه ساز را تشريح ميكند.
شبيه سازهاي پيشرفته ي امروزي توسط شركتهاي هواپيمايي به كارخانجات سازنده دقيقاً مطابق شكل و قرار گرفتن سوييچها و نشاندهندهها در جايگاه خلبان و بر حسب كارايي هواپيمايي PERFORMANCE)) به سازندگان شبيه ساز سفارش داده مي شود. قيمت يك شبيه ساز پيشرفته به طور معمول حدود 35-30 ميليون دلار است. شبيه ساز يك هواپيماي ثابت بوده كه مانند هواپيما پرواز كرده و حتي در بعضي مواقع خلبانان فراموش مي كند كه با شبيه ساز در حال پرواز است همه چيز حقيقي به نظر مي رسد. اين دستگاه حول 6 محور داوم در حال حركت بوده و صداي موتورها در داخل جايگاه خلبان مشابه هواپيما است. شبيه ساز مي تواند در شرايط مختلف جوي تكانهاي كم و زياد رعد و برق پرواز كند.
شركتهاي هواپيمايي كه از يك نوع هواپيما بيش از 6 فروند هواپيما دارند بايد داراي شبيه ساز همان هواپيما باشند.
شبيه سازهاي نوين امروزي درست مانند هواپيما پرواز كند به خصوص تمام مانورهاي پروازي كه انجام آن با هواپيماي عملي نبوده و خطرناك است در شبيه ساز به راحتي انجام مي شود. اين دستگاه در اثر اشتباه خلبان در مانور خطرناكي مي تواند سقوط كرده و از ادامه پرواز باز بماند. كليد ديگري در كمپوتر معلم خلبان موقعي كه فعال ميشود شبيه ساز به وضع عادي برميگردد. به علت اثرات رواني سانحه با فعال كردن سوئيچ ديگري در كمپوتر معلم در خلبان مي تواند از وقوع سانحه جلو گيري كرد و شبيه ساز اصلاً سقوط نخواهد كرد.
سوييچ FREEZ كه در كمپوتر معلم خلبان تهيه شده هنگامي كه فعال بشود شبيه ساز در هر وضعي كه بوده در همان حالت متوقف ميشود معلم خلبان مي تواند تمام اشتباهات را مطابق دستگاههاي نشان دهنده به خلبان و كمك خلبان توضيح دهد و پس از آن مي توان به پرواز ادامه داد.
براي تمرين نشستن و بلند شدن و پرواز در شب حتي با ديد كم و باد شديد از سمتهاي مختلف ميتوان به راحتي برنامه ريزي كرد. و براي صرفه جويي در وقت مي توان موقعيت شبيه ساز هواپيما را تغيير داده در نزديك باند پرواز و يا در زمان چند ثانيه آن را در ارتفاع 35000 پا و با سرعت دل خواه قرار داد و در اين ارتفاع مانورهاي مربوط به ارتفاع كه ممكن است به علت كار نكردن سامانه تهيه فشار داخل كابين ايجاد شود كه داراي دستورالعمل به خصوص است تمرين كرد.
معلم مهندسي پرواز ميتواند از كمپوتر خود از كار افتادگي بعضي از دستگاهها را تمرين كند. تعداد مانورهايي تمرين ميشود كه در پرواز بيشتر مورد استفاده قرار ميگيرد.
مشكلات موتور آتشسوزي، دود بالا رفتن درجه حرارتها و كم شدن فشارها و مشكلات چرخ، مشكلات دود در جايگاه خلبان و كابين مسافر، مشكلات روشن كردن موتورها، انجام مانورهاي عادي و اضطراري، نشستن در هواهاي بد، نشستن با 3 موتور و دو موتور در هواپيما براي كم شدن وزن (در هواپيمايي كه داراي اين سامانه هستند).
سازمانهايي هواپيمايي كشوري اجازه نميدهند خلياني با هواپيماهاي حمل ونقل پرواز كند مگر آنكه تعليمات شبي ساز هواپيماهاي مربوط را تكميل كرده باشد.
براي خلبانان با تجربه هنگامي كه با هواپيماي جديدي بايد پرواز كند معمولاً بيشتر از 12 ساعت تعليمات شبيه ساز در نظر گرفته مي شود.
امروزه در كشورهاي مترقي و با شبيه سازهاي مدرن، رتبه بندي هواپيما فقط توسط پرواز با شبيه ساز داده مي شود و احتياج به پرواز نيست.
قيمت يك ساعت پرواز آموزشي با هواپيما 747.B در حدود 12000 دلار و در حالي كه قيمت يك ساعت شبيه سازاين هواپيما 500 دلار است. تعداد قابل توجهي از مانورها وجود دارد كه انجام آنها در هواپيما امكان پذير نبوده و بسيار خطرناك هستند و بايد در شبيه ساز انجام داد. با شبيه ساز مي توان پروازهاي مسافرتي انجام داد.
در سالهاي قبل از 1950 به علت كم بود شبيه ساز هواپيماهاي مسافربري مقدار زيادي از تعليمات پروازي با هواپيما انجام ميشد. آموزشي و به معني واقعي آن انجام نميشد.
تا قبل از ورود شبيه سازهاي مدرن سوانح آموزش در هواپيما رقم قابل توجهي بود با پيشرفت كاربرد شبيه ساز در شركتهاي هواپيمايي سالهاست كه به علت حذف آموزش با هواپيما ديگر اين سوانح اتفاق نميافتد و تعليمات با شبيه ساز با كارايي بالايي انجام ميشود.
در موقع استخدام خلبان و يا كمك خلبان و يا كمك خلبان با 2 ساعت پرواز شبيه ساز براي هر نفر به راحتي مهارت پروازي هر نفر را مي توان تشخيص داد.
هستند افرادي كه پرواز با شبيه ساز را خيلي بهتر از پرواز با هواپيما انجام ميدهند و بر عكس با وجود اين تشخيص مهارت كلي خلبان با شبيه ساز كار آساني است.
دستگاههاي ضبط كننده مانورهاي پروازي در شبيه ساز در صورت لزوم مي تواند تمام مانورهاي انجام شده در 4 ساعت آموزش و آزمايش را ضبط كند و در صورت عدم رضايت از پرواز خلبان ميتوان به ضبط مانورها استناد كرد.
با اختراع و بكارگيري شبيه ساز براي تعليم كاركنان پروازي كه امروزه به اوج پيشرفت خود رسيده ضمن از بين رفتن سوانح هواپيمايي خدمت بزرگي به آموزش و آزمايش فن و مهارت خلباني هواپيماهاي سنگين در سراسر جهان صورت گرفته است و به كار گيري حداكثري شبيه ساز با حركت در تمام محورهاي آموزش توام با سامانه vision ايمني پرواز به بالاترين درجه خود رسيده است. دستگاه VISION كه جلوي شبيه ساز نصب است در موقع نشستن باند فرود و نقاطي كه هواپيما بايد از باند خارج شود و در موقع بلند شدن مسيرهاي هواپيما را از نقطه پارك براي رفتن به طرف باند پرواز به وسيله شبيه ساز با انتخاب يك شماره براي مثال 127 فرودگاه مهرآباد و VISION با تمام امكانات راديويي و طول موج دستگاههاي مختلف راديويي در اختيار خلبان قرار مي گيرد شبيه ساز ميتواند تعداد زيادي از اين فرودگاهها را آماده براي استفاده داشته باشد.
در موقع نشستن مادامي كه هواپيما در ابر است باند فرودگاه ديده نمي شود و به موقعي كه هواپيما از ابر خارج شد بستگي به ديد فرودگاه و اطراف آن باند پرواز ديده مي شود تعليم و آزمايش معلم خلبان و معلم مهندس پرواز در شبيه ساز انجام مي شود.
براي تمديد گواهينامه خلبان و مهندسان پرواز در 6 ماه هر كدام بايد 8 ساعت آموزش ببنيد و آزمايش بشنود. همه خلبانان وكاركنان پروازي پس از اين آموزشهاي 6 ماهه با يك نيروي احيا شده و آماده تر به كار خود ادامه خواهند داد. معلم خلبانان در حين آموزش و آمايش نحوه همكاري سه نفري كه هواپيما را هدايت مي كنند و استفاده و انجام دستورالعملها طبق فهرستهاي بازبيني مربوطه را ارزيابي مي كند براي انجام دستورالعملها طبق فهرستهاي بازبيني مربوطه مي تواند وزن هواپيما را تغيير داده سوخت هواپيما را كم و زياد كند. البته اين عمل به اطلاع همه مي رسد. از كار افتادن يك موتور به خصوص موتور شماره 1 و يا 4 در وزنهاي حداكثر براي هواپيماهاي747 .B در سرعتهاي بحراني (CRITECAL SPEED ) حتي در شبيه ساز مهارت و دقت به خصوصي را ميطلبد.
شبيه سازهاي اوليه داراي VISION نبودند ولي بعدها اين سامانه نصب و از آنها استفاده ميشد. اولين VISIONها فيلمهايي بود كه از فرودگاه گرفته شده بود و تمام فرودگاه و اطراف آن هواپيماها در حال حركت و خودروها و وسايل ديگر حتي مسافرين براي سوار شدن و جادههاي اطراف و ساختمانها در قبلم ديده مي شد به علت گراني تهيه اين گونه فيلمها استفاده نكردن از آن كيفيت فيلمها مرتب كم مي شد و بالاخره با ورود كمپوتور ديگر از فيلم استفاده نشد امروزه كمپوتور نقش اصلي را ايفا كرده فرودگاه و اطراف آن را با قرار دادن چراغهاي متعدد مي توان مورد استفاده قرار داد به خصوص باند پرواز و خزش راههاي(TAXIWAY) آن.
بايد يادآوري كرد كه عمر مفيد شبيه ساز در دود 30 سال و يك نبع آموزشي كامل و درآمدزا است. آنچه كه شبيه ساز مي آموزد يك آموزش عملي مفيد است.
منبع :
ويكي پديا
نظر