Tweet
پدافند ضدهوایی روسی s-300
در واقع اس-300 همان نسل جدید نمونه های موشک های قدیمی سام روسی است که نام سام -10 به
اس-300 تغییر کرده است .
تاریخچه و خصوصیات:
اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ میلادی را می توان نقطه عطف در پیشرفت صنایع موشکی در دنیا دانست زیرا زمانی بود که به تازگی جنگ جهانی تمام شده بود و کشورهای درگیر جنگ جهانی به خوبی ضرورت وجود موشک و جنگ افزارها را درک کرده بودند و با تجربیاتی که به هنگام جنگ کسب کرده بودند توانستند به دنیای جدیدی از ساخت سلاح ، موشک و هواپیما قدم بگذارند.
یکی از این کشورها که همواره ابرقدرتی موشکی محسوب می شد شوروی بود. اتحاد جماهیر شوروی با فاصله ای بسیار زیاد از رقبای خود در حال پیشرفت بود به خصوص در صنعت هوافضا، ولی این پیشرفت هنگام فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی با کمتر از نصف پتانسیل گذشته ادامه یافت.
البته باید به این نکته نیز توجه کنیم که با وجود چنین فروپاشی، روسیه هنوز هم در صنعت هوافضا از برترین هاست. صنایع موشکی روسیه که همچون یکی از زیرشاخه های صنعت هوافضاست به تبع آن پیشرفت زیادی داشته است. رقابت بسیار جذابی بین کشورهای روسیه و ایالت متحده آمریکا در زمینه هوافضا وجود دارد که شاید یکی از دلایل پیشرفت سریع این صنعت در این کشورها و فاصله زیاد آنها با کشورهای دیگر همین باشد.
در لیست موشک های روسیه می توان انواع و اقسام موشک ها را از قبیل موشک های هوا به هوا، هوا به زمین، زمین به هوا، بالستیک، اتمی، ضد ماهواره ، ضد کشتی و ضد زیردریایی را دید. در این میان یکی از سری های بسیار قوی و با اهمیت سری موشک های S یا S-300 را می توان جزو سومین نسل موشک های زمین به هوا دانست که پروژه ساخت و طراحی آن در دهه ۱۹۷۰ شروع شد.
این موشک نسبت به موشک هایی که در زمان های قبلش ساخته می شد خصوصیات متفاوتی داشت. البته تنها در سیستم پرتاب (Launch) آن از سری موشک های ۴۸N6 نمونه برداری شده بود که می توانست میان برد یا دوربرد باشد. توسعه و گسترش موشک های سری S-300 از سال ۱۹۶۹ آغاز شد که در آن زمان این موشک ها به برد ۷۵ کیلومتری رسیده بودند.
شرکت مجرب آلماز (Almaz) مسئولیت طراحی و ساخت را برای نیروهای زمینی و شرکت بوکاتف وظیفه طراحی آن را براساس نیازهای نیروی دریایی روسیه به عهده گرفتند.
چندی بعد برای به کمال رسیدن این موشک ها براساس آخرین تکنولوژی های راکتی شرکت گرونیش (Grunish) نیز به این جمع پیوست.
هدف ساخت پروژه، موشکی با برد بالا، سرعت بسیار زیاد و قدرت مانوری مطمئن بود. این موشک باید کمترین زمان عکس العمل و قابلیت استفاده های نظامی گوناگون برای حمل کلاهک های مختلف و دارای کمترین زمان رسیدن به هدف و نیز قابل اعتماد در زمان پرواز باشد.
منظور از قابل اعتماد بودن این است که هنگام پرواز از دید رادارها محفوظ باشد و ضد موشک ها نتوانند آن را ردیابی کنند،حتی از لحاظ حفاظت اولیه این موشک ها قرار بود که در کانتینرهایی جاسازی شوند که از زمان ساخت در کارخانه به بعد در همان کانتینرها بمانند و حتی سیستم پرتاب آنها نیز در خود کانتینرها تعبیه شود تا بتوانند در کمترین زمان ممکن از هر نقطه ای قابل پرتاب باشند. این پرتاب به صورت عمودی انجام می شود. یک لانچر قوی که می تواند موشک را تا ارتفاع ۲۰ متری بلند کرده و پرتاب کند. برای این امر یک جک هیدرولیک مدل ۴M330 ساختند که با سرعت بسیار بالایی این موشک را آماده پرتاب می کند.
سامانه های S-300 را می توان نماد پدافندشرق دانست. این سامانه پیشرفته قادر است به سادگی با انواع اهداف اهوایی درگیر شده و با توجه به قدرت بالا و سرعت حیرت آور خود آنها را نابود سازد. دیگر ویژگی مهم S-300 تحرک فوق العاده آن است، به گونه ای که تمام سامانه های مورد استفاده از آن به صورت متحرک طراحی گشته اند، این سامانه پدافندی به دلیل برخورداری از رادار و سیستم کنترل و فرماندهی مستقل خود به سادگی می تواند به تنهایی به کاوش و نابودسازی اهداف مورد نظر اقدام نماید، هرچند به خوبی می تواند درشبکه پدافندی نیز یکپارچه گردد و پدافندی S-300 می تواند در حداکثر 5 دقیقه عملیاتی گردد .
موشک زمین به زمین اسکاد
هنوز هیچ کس جنگ اول خلیج فارس و کابوس اسکادهای عراق را فراموش نکرده است. به راستی چرا متحدین با صدها هواپیما و چندین ماهواره خود نمی توانستند از شلیک این موشک های جلوگیری کنند؟ جواب بسیار ساده است چون موشک های بالستیک اسکاد روی خودروهای متحرک قرار داشتند و هیچ کس از محل دقیق آنها خبر نداشت، همان مصیبتی که در نبرد 33 روزه نیز گریبان رژیم اشغالگر قدس را گرفت!
پدافند هوایی S-300 نیز با برخورداری از توان تحرک بالای خود می تواند به سرعت به محل جدیدی منتقل گردد و به دلیل امکان قرارگیری واحدهای آن در فواصل زیاد، قادر است به خوبی در منطقه پخش و با اجرای استتار مناسب از دید هر ماهواره و هواپیمایی نیز دور بماند.
S-300 مانند یک گرگ در کمین هدف خود می نشیند تا دشمن از همه جا بی خبر پای در دام بگذارد ودر لحظه مناسب با رعایت اصل غافلگیری هواگرد مهاجم را ساقط نماید.
برای اولین بار در سال 1979 بود که اولین عضو خانواده S-300 یعنی گونه P به خدمت نیروهای پدافند هوایی ارتش وارد شد و از همان زمان عملا تبدیل به یک کابوس واقعی برای رقیبان غربی خود گشت. توانایی نبرد به صورت مستقل، برد چشمگیر موشک ها، پایداری بالای سامانه در نبردهای الکترونیکی، همه و همه آن را تبدیل به یک ایده آل کرده بود.
کاربرد اصلی S-300 دفاع از موسسات صنعتی، نهادهای دولتی، پایگاه های نظامی و مقرهای فرماندهی در برابر حملات هوایی و فضایی دشمن است، در حالی که نمونه جدید آن حتی قادر به درگیری با اهداف بالستیک نیز هستند، عملکردی که با توجه به توان هدف قراردادن هم زمان 12 هدف توسط یک سامانه S-300 عملا آن را به یک سیستم کارای دفاع ضد موشکی نیز تبدیل می کند.
مدلهای مختلف S-300:
S-300P
یکی از اولین موشک های این سریS-300P است که به سفارش وزارت دفاع روسیه تولید شد. این موشک می تواند کلاهکی را به اندازه ۱۳۳ کیلوگرم با بیشینه برد ۴۷ کیلومتر حمل کند. کمترین برد آن پنج کیلومتر است و می تواند در ارتفاع ۳۰ متری پرواز کند. سرعتش به سه کیلومتر در ثانیه می رسد و در ۲۸ ثانیه می تواند از خود عکس العمل نشان دهد. زمان آماده پرتاب شدنش کمتر از پنج دقیقه است.
S-300F
در سال ۱۹۸۴ مدل S-300F ساخته شد. مدل F در اصل موشک متناسب با نیازهای نیروی دریایی روسیه بود که از سیستم پرتاب ۵V55RM استفاده می کند. سرعت آن ۴۶۸۰ کیلومتر در ساعت است و می تواند کلاهکی به اندازه کلاهک مدل P (۱۳۳ کیلوگرم) ولی با بردی دوبرابر (حدود ۹۰ کیلومتر) را با خود حمل کند. بیشینه سرعت آن ۶۱۲۰ کیلومتر در ساعت و طول خود موشک با کلاهک ۲۵/۷ متر است.کمترین برد آن هفت کیلومتر و سقف پروازش ۲۵هزارمتر است و با سوخت جامد نیروی پیشرانش را تامین می کند. یک سیستم راداری معروف به ریف روی آن نصب کردند که می تواند در یک زمان شش هدف را شناسایی کند و به آنها هجوم برد.
S-300FM
مدل S-300FM در سال ۱۹۹۰ ساخته شد که باز هم مدلی برای نیروی دریایی بود. بسیار مدرن و پیشرفته بود. بیشینه سرعت آن به ۱۰ هزار کیلومتر در ساعت می رسد، وزن آن ۱۴۸۰ کیلوگرم است و این تفاوت بیش از هزار کیلوگرمی را می توان در وضعیت نیروهای پیشران این موشک دانست. طول آن ۵/۷ متر، قطرش ۵۲/۰ متر و فاصله دوسر بالچه های عقب ۰۳/۱ متر است.
برد آن ۹۰ کیلومتر است و می تواند ۱۵۰ کیلوگرم کلاهک را با خود حمل کند. بیشینه سرعتی معادل ۷۵۶۰ کیلومتر در ساعت دارد که در ارتفاع ۲۵ هزارمتری پرواز می کند.
S-300PMU
مدل دیگر S-300PMU است. این موشک از لحاظ ظاهری بسیار شبیه مدل FM است حتی وزنش با آن یکی است. طول آن ۹۸/۶ متر، قطرش ۴۵/۰ متر و فاصله دوسر بالش ۰۴/۱ متر است. در ارتفاع ۲۷ هزار متری پرواز می کند و سوختش از مواد جامد تشکیل می شود. کمترین بردش پنج کیلومتر و بیشترین برد آن ۹۰ کیلومتر است. مدل بعد در سال ۱۹۹۷ ساخته شد که در واقع یک نمونه برداری از مدل MU بود. این موشک MU-2 نام داشت که از لحاظ اندازه و ابعاد دقیقاً مانند مدل قبلی بود ولی بردش به میزان ۱۰۵ کیلومتر افزایش یافته بود یعنی برد کلی آن به ۱۹۵ کیلومتر رسید. توانایی حمل آن نیز بیشتر شده است و می تواند ۱۸۰ کیلوگرم کلاهک را با خود حمل کند. سری ساخت این موشک ها تا سال اخیر ادامه یافت.
در واقع اس-300 همان نسل جدید نمونه های موشک های قدیمی سام روسی است که نام سام -10 به
اس-300 تغییر کرده است .
تاریخچه و خصوصیات:
اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ میلادی را می توان نقطه عطف در پیشرفت صنایع موشکی در دنیا دانست زیرا زمانی بود که به تازگی جنگ جهانی تمام شده بود و کشورهای درگیر جنگ جهانی به خوبی ضرورت وجود موشک و جنگ افزارها را درک کرده بودند و با تجربیاتی که به هنگام جنگ کسب کرده بودند توانستند به دنیای جدیدی از ساخت سلاح ، موشک و هواپیما قدم بگذارند.
یکی از این کشورها که همواره ابرقدرتی موشکی محسوب می شد شوروی بود. اتحاد جماهیر شوروی با فاصله ای بسیار زیاد از رقبای خود در حال پیشرفت بود به خصوص در صنعت هوافضا، ولی این پیشرفت هنگام فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی با کمتر از نصف پتانسیل گذشته ادامه یافت.
البته باید به این نکته نیز توجه کنیم که با وجود چنین فروپاشی، روسیه هنوز هم در صنعت هوافضا از برترین هاست. صنایع موشکی روسیه که همچون یکی از زیرشاخه های صنعت هوافضاست به تبع آن پیشرفت زیادی داشته است. رقابت بسیار جذابی بین کشورهای روسیه و ایالت متحده آمریکا در زمینه هوافضا وجود دارد که شاید یکی از دلایل پیشرفت سریع این صنعت در این کشورها و فاصله زیاد آنها با کشورهای دیگر همین باشد.
در لیست موشک های روسیه می توان انواع و اقسام موشک ها را از قبیل موشک های هوا به هوا، هوا به زمین، زمین به هوا، بالستیک، اتمی، ضد ماهواره ، ضد کشتی و ضد زیردریایی را دید. در این میان یکی از سری های بسیار قوی و با اهمیت سری موشک های S یا S-300 را می توان جزو سومین نسل موشک های زمین به هوا دانست که پروژه ساخت و طراحی آن در دهه ۱۹۷۰ شروع شد.
این موشک نسبت به موشک هایی که در زمان های قبلش ساخته می شد خصوصیات متفاوتی داشت. البته تنها در سیستم پرتاب (Launch) آن از سری موشک های ۴۸N6 نمونه برداری شده بود که می توانست میان برد یا دوربرد باشد. توسعه و گسترش موشک های سری S-300 از سال ۱۹۶۹ آغاز شد که در آن زمان این موشک ها به برد ۷۵ کیلومتری رسیده بودند.
شرکت مجرب آلماز (Almaz) مسئولیت طراحی و ساخت را برای نیروهای زمینی و شرکت بوکاتف وظیفه طراحی آن را براساس نیازهای نیروی دریایی روسیه به عهده گرفتند.
چندی بعد برای به کمال رسیدن این موشک ها براساس آخرین تکنولوژی های راکتی شرکت گرونیش (Grunish) نیز به این جمع پیوست.
هدف ساخت پروژه، موشکی با برد بالا، سرعت بسیار زیاد و قدرت مانوری مطمئن بود. این موشک باید کمترین زمان عکس العمل و قابلیت استفاده های نظامی گوناگون برای حمل کلاهک های مختلف و دارای کمترین زمان رسیدن به هدف و نیز قابل اعتماد در زمان پرواز باشد.
منظور از قابل اعتماد بودن این است که هنگام پرواز از دید رادارها محفوظ باشد و ضد موشک ها نتوانند آن را ردیابی کنند،حتی از لحاظ حفاظت اولیه این موشک ها قرار بود که در کانتینرهایی جاسازی شوند که از زمان ساخت در کارخانه به بعد در همان کانتینرها بمانند و حتی سیستم پرتاب آنها نیز در خود کانتینرها تعبیه شود تا بتوانند در کمترین زمان ممکن از هر نقطه ای قابل پرتاب باشند. این پرتاب به صورت عمودی انجام می شود. یک لانچر قوی که می تواند موشک را تا ارتفاع ۲۰ متری بلند کرده و پرتاب کند. برای این امر یک جک هیدرولیک مدل ۴M330 ساختند که با سرعت بسیار بالایی این موشک را آماده پرتاب می کند.
سامانه های S-300 را می توان نماد پدافندشرق دانست. این سامانه پیشرفته قادر است به سادگی با انواع اهداف اهوایی درگیر شده و با توجه به قدرت بالا و سرعت حیرت آور خود آنها را نابود سازد. دیگر ویژگی مهم S-300 تحرک فوق العاده آن است، به گونه ای که تمام سامانه های مورد استفاده از آن به صورت متحرک طراحی گشته اند، این سامانه پدافندی به دلیل برخورداری از رادار و سیستم کنترل و فرماندهی مستقل خود به سادگی می تواند به تنهایی به کاوش و نابودسازی اهداف مورد نظر اقدام نماید، هرچند به خوبی می تواند درشبکه پدافندی نیز یکپارچه گردد و پدافندی S-300 می تواند در حداکثر 5 دقیقه عملیاتی گردد .
موشک زمین به زمین اسکاد
هنوز هیچ کس جنگ اول خلیج فارس و کابوس اسکادهای عراق را فراموش نکرده است. به راستی چرا متحدین با صدها هواپیما و چندین ماهواره خود نمی توانستند از شلیک این موشک های جلوگیری کنند؟ جواب بسیار ساده است چون موشک های بالستیک اسکاد روی خودروهای متحرک قرار داشتند و هیچ کس از محل دقیق آنها خبر نداشت، همان مصیبتی که در نبرد 33 روزه نیز گریبان رژیم اشغالگر قدس را گرفت!
پدافند هوایی S-300 نیز با برخورداری از توان تحرک بالای خود می تواند به سرعت به محل جدیدی منتقل گردد و به دلیل امکان قرارگیری واحدهای آن در فواصل زیاد، قادر است به خوبی در منطقه پخش و با اجرای استتار مناسب از دید هر ماهواره و هواپیمایی نیز دور بماند.
S-300 مانند یک گرگ در کمین هدف خود می نشیند تا دشمن از همه جا بی خبر پای در دام بگذارد ودر لحظه مناسب با رعایت اصل غافلگیری هواگرد مهاجم را ساقط نماید.
برای اولین بار در سال 1979 بود که اولین عضو خانواده S-300 یعنی گونه P به خدمت نیروهای پدافند هوایی ارتش وارد شد و از همان زمان عملا تبدیل به یک کابوس واقعی برای رقیبان غربی خود گشت. توانایی نبرد به صورت مستقل، برد چشمگیر موشک ها، پایداری بالای سامانه در نبردهای الکترونیکی، همه و همه آن را تبدیل به یک ایده آل کرده بود.
کاربرد اصلی S-300 دفاع از موسسات صنعتی، نهادهای دولتی، پایگاه های نظامی و مقرهای فرماندهی در برابر حملات هوایی و فضایی دشمن است، در حالی که نمونه جدید آن حتی قادر به درگیری با اهداف بالستیک نیز هستند، عملکردی که با توجه به توان هدف قراردادن هم زمان 12 هدف توسط یک سامانه S-300 عملا آن را به یک سیستم کارای دفاع ضد موشکی نیز تبدیل می کند.
مدلهای مختلف S-300:
S-300P
یکی از اولین موشک های این سریS-300P است که به سفارش وزارت دفاع روسیه تولید شد. این موشک می تواند کلاهکی را به اندازه ۱۳۳ کیلوگرم با بیشینه برد ۴۷ کیلومتر حمل کند. کمترین برد آن پنج کیلومتر است و می تواند در ارتفاع ۳۰ متری پرواز کند. سرعتش به سه کیلومتر در ثانیه می رسد و در ۲۸ ثانیه می تواند از خود عکس العمل نشان دهد. زمان آماده پرتاب شدنش کمتر از پنج دقیقه است.
S-300F
در سال ۱۹۸۴ مدل S-300F ساخته شد. مدل F در اصل موشک متناسب با نیازهای نیروی دریایی روسیه بود که از سیستم پرتاب ۵V55RM استفاده می کند. سرعت آن ۴۶۸۰ کیلومتر در ساعت است و می تواند کلاهکی به اندازه کلاهک مدل P (۱۳۳ کیلوگرم) ولی با بردی دوبرابر (حدود ۹۰ کیلومتر) را با خود حمل کند. بیشینه سرعت آن ۶۱۲۰ کیلومتر در ساعت و طول خود موشک با کلاهک ۲۵/۷ متر است.کمترین برد آن هفت کیلومتر و سقف پروازش ۲۵هزارمتر است و با سوخت جامد نیروی پیشرانش را تامین می کند. یک سیستم راداری معروف به ریف روی آن نصب کردند که می تواند در یک زمان شش هدف را شناسایی کند و به آنها هجوم برد.
S-300FM
مدل S-300FM در سال ۱۹۹۰ ساخته شد که باز هم مدلی برای نیروی دریایی بود. بسیار مدرن و پیشرفته بود. بیشینه سرعت آن به ۱۰ هزار کیلومتر در ساعت می رسد، وزن آن ۱۴۸۰ کیلوگرم است و این تفاوت بیش از هزار کیلوگرمی را می توان در وضعیت نیروهای پیشران این موشک دانست. طول آن ۵/۷ متر، قطرش ۵۲/۰ متر و فاصله دوسر بالچه های عقب ۰۳/۱ متر است.
برد آن ۹۰ کیلومتر است و می تواند ۱۵۰ کیلوگرم کلاهک را با خود حمل کند. بیشینه سرعتی معادل ۷۵۶۰ کیلومتر در ساعت دارد که در ارتفاع ۲۵ هزارمتری پرواز می کند.
S-300PMU
مدل دیگر S-300PMU است. این موشک از لحاظ ظاهری بسیار شبیه مدل FM است حتی وزنش با آن یکی است. طول آن ۹۸/۶ متر، قطرش ۴۵/۰ متر و فاصله دوسر بالش ۰۴/۱ متر است. در ارتفاع ۲۷ هزار متری پرواز می کند و سوختش از مواد جامد تشکیل می شود. کمترین بردش پنج کیلومتر و بیشترین برد آن ۹۰ کیلومتر است. مدل بعد در سال ۱۹۹۷ ساخته شد که در واقع یک نمونه برداری از مدل MU بود. این موشک MU-2 نام داشت که از لحاظ اندازه و ابعاد دقیقاً مانند مدل قبلی بود ولی بردش به میزان ۱۰۵ کیلومتر افزایش یافته بود یعنی برد کلی آن به ۱۹۵ کیلومتر رسید. توانایی حمل آن نیز بیشتر شده است و می تواند ۱۸۰ کیلوگرم کلاهک را با خود حمل کند. سری ساخت این موشک ها تا سال اخیر ادامه یافت.
نظر